Zona hastalığı, su çiçeği nedeni olan olan varicella zoster isimli virüsün neden olduğu bir enfeksiyondur. Su çiçeği enfeksiyonu sonrasında etken virüs kişinin sinir. sistemine yerleşerek uzun yıllar inaktif şekilde yaşayabilir. Virüsün vücut bağışıklık sisteminde zayıflık olduğu dönemlerde zona olarak yeniden harekete geçmesi mümkündür. Fakat virüs çoğunlukla aktif hale geçmez ve zona hastalığı ya da başka probleme neden olmaz. Ancak bazı kişilerde birden fazla kez zona hastalığı ortaya çıkabilir.

Zona hastalığı nedir?

Zona nedir? Zona ya da diğer adıyla varicella zoster, tek bir sinirin ya da tek bir sinir tarafından kontrol edilen cilt yüzeyinin varicella zoster adı verilen virüs tarafından enfekte olması durumudur. Geçmişte suçiçeği geçirmiş olan herkeste zona hastalığı görülebilir. Suçiçeği veya buna neden olan suçiçeği virüsüne hiç maruz kalmamış olanların, zonaya yakalanması mümkün değildir. En yaygın olarak 50 yaşın üzerindeki kişilerde görülmektedir. Bununla birlikte daha önce suçiçeği geçirmiş olan her yaştan insanda bir ya da daha fazla kez ortaya çıkabilir.

Zona hastalığı belirtileri nelerdir?

Zona hastalığı belirtileri genellikle döküntülerin ortaya çıkacağı bölgede yanma, karıncalanma, kaşıntı veya batma ile başlar. Bazen bu bulgular çok şiddetli olabilir ve bireyler dayanılmaz bir ağrı tarif eder.

Etkilenen bölgede kırmızı yama şeklinde kızarıklık tipiktir. Bu başlangıç belirtilerinden 1-5 gün sonra, döküntüler oluşur ve bunlar içi sıvı dolu kabarcık kümelerine dönüşür. Nadir durumlarda karakteristik zona döküntüleri görülmez.

Döküntüler suçiçeği ile aynıdır; fakat suçiçeğindeki gibi tüm vücutta görülmez. Zona hastalığında döküntüler sadece yüz, boyun, sırt, kalça yada gövde gibi sadece tek bir alanda sınırlıdır ve vücudun bir yarısında konumlanmıştır. Optik zona olarak bilinen ve gözde görülebilen enfeksiyon ağrılı göz iltihabına yol açarak oldukça tehlikeli olan geçici veya kalıcı görme kaybına sebep olabilmektedir. Enfeksiyonun diğer belirtileri:

• baş ağrısı
• ateş ve titreme
• baş dönmesi
• mide bulantısı
• karın ağrısı
• mide ekşimesi
• lenf nodlarında şişme
• yorgunluk
• halsizlik

Zona hastalığı neden olur?

Uçuk virüsünün de içinde bulunduğu herpes virüs ailesinden olan varicella zoster virüsü zona hastalığının nedenidir. Sadece daha önce suçiçeği geçirmiş olanlar ve nadiren de su çiçeği aşısı olanlar yaşamın ilerleyen dönemlerinde zona geliştirebilir. Varicella zoster virüsü ile hiç karşılaşmamış olanlarda hastalığın görülmesi mümkün değildir.

Tipik olarak çocuklarda ya da ergenlerde ilk kez ortaya çıkan varisella zoster enfeksiyonu suçiçeği gelişimine yol açar. Suçiçeği iyileştikten sonra virüs, omurgada bulunan bazı sinir hücrelerinde uyku moduna geçer. Virüs uyku durumda iken, kişide herhangi bir belirti ya da bulgu gözlenmez. Bununla birlikte bazı bireylerde varicella zoster virüsü yıllar sonra yeniden aktifleşebilir ve zonaya yol açarak sinir yollarında ilerleyebilir. Zonada görülen döküntünün yeri ve paterni, etkilenen sinirlerin bölgesini yansıtır.

Zona hastalığı tanısı nasıl konur?

Zona hastalığı belirtileri durumunda enfeksiyon hastalıkları bölümüne başvurmak gerekir. Doktor hastanın şikayetlerini sorgulayarak ve fizik muayene yaparak kolaylıkla tanı koyabilir. Gerekli durumlarda döküntülerden kazıntı alarak ya da kabarcıklardaki sıvı ile kültür yapılıp kesin tanı koymak mümkündür.

Zona hastalığı tedavisi nasıl yapılır?

Hastalığın kesin bir tedavisi yoktur fakat belirtileri sınırlandırmak ve ilerlemesini durdurmak için ilaç tedavisi uygulanır. Zona hastalığı tedavisi için varisella zoster virüsüne karşı etkili asiklovir ve valasiklovir isimli antiviral ilaçlar kullanılır. Ağrı, yanma, batma gibi belirtiler için de ağrı kesici haplar, kremler ve losyonlar reçete edilir.

Kaynak Bilgisi : MedicalPark