Diğer adları : Üçlü test AFP Maternal Maternal Serum AFP msAFP Dörtlü tarama Down Sendromu Tarama
Resmi adı : Üçlü tarama [AFP (alfa fetoprotein), hCG (insan koryonik gonadotropin) ve uE3 (serbest estriol)]; Dörtlü tarama [ inhibin A ilavesi ile]

Niçin Testi Yaptıracaksınız?
Gebeliğin ikinci trimester döneminde (ikinci 3 aylık dönem) fetusun Down sendromu, Edwards sendromu (trizomi 18) ve açık nöral tüp defekti gibi bir anormalliğinin olup olmadığını değerlendirmek için yapılır

Ne Zaman Testi Yaptıracaksınız?
Gebeliğin 15-21. haftaları arasında yapılır.

Gerekli Numune Nedir?
Koldaki bir damardan (venden) alınan kan numunesi

Test için Hazırlık Gerekir mi?
Hayır

Ne test edilmektedir?
Üçlü tarama testi hamileliğin 2. Trimesterinde gebeleri taramak için kullanılan 3 adet testi içerir. Dörtlü tarama testi bu testlere bir test daha ilave edilince olur. Bu test ile AFP, hCG , ankonjige östriol yapılır ve inhibin A testinin eklenmesi ile dörtlü tarama testi olur. En yeni marker inhibin A nın eklenmesi ile hem sensitivite hem de spesifite artar.

Alfa-feto protein (AFP) fetal dokulardan üretilen bir proteindir. AFP seviyesi yaklaşık 12. Haftaya kadar kanda ve amniyotik sıvıda yükselir ve sonrasında doğuma kadar düşer.Bazı AFP ler plasentadan geçip anne kanında da saptanabilir.
Human Koryonik Gonodotropin (HCG) plasentadan üretilen bir hormondur. Anne kanındaki miktarı ilk trimesterde artar ve sonrasında gebeliğin sonuna kadar %10 undan daha az seviyelere kadar düşer.
Unkonjuge Östriol (uE3) fetusda metabolizma sırasında üretilen östrojenin bir formudur. Bazı uE3 ler plasentadan geçip anne kanında da saptanabilir. Seviyesi 8. hafta civarında artmaya başlar ve doğuma çok yakın bir zamana kadar artmaya devam eder.
İnhibin A plasentadan üretilen bir hormondur.İnhibin bir dimerdir ve bazen dimerik inhibin A (DIA) olarak da isimlendirilir.Seviyesi 14-17. Haftaları arası hafif azalır fakat sonra tekrar artar.
Fetusda Down sendromu (trizomi 21) olduğu durumlarda AFP ve uE3 seviyeleri azalırken HCG ve inhibin A artar.

Fetusda trizomi 18 olduğu durumlarda uE3 ve HCG seviyeleri azalırken AFP seviyesi değişken olabilir.

Açık nöral tüp defektli bir fetusda AFP seviyesi anne kanında artmış bulunurken diğer markerlar nöral tüp defekti riski için kullanılmazlar.

Test için numune nasıl toplanır?
Koldaki bir venden alınan kan örneğinden tüm 4 test de (AFP, hCG, serbest östriol , ve inhibin A) çalışabilir.

Numunenin kalitesinden emin olmak için herhangi bir test hazırlığına gerek var mı?
Test hazırlığı gerekli değildir.

Nasıl kullanılır?
Üçlü tarama veya dörtlü tarama gebeliğin 2. trimesterinde yapılan testlerdir.Fetusdaki Down sendromu (trisomi 21) , spina bifida veya anensafali gibi nöral tup defekt riskini değerlendirmek için yapılır.

Bu testler üçlü veya dörtlü olarak yapılır çünkü bu testlerin gücü beraber kullanılmaları ile olur. Bu üç veya dört maddenin miktarları (AFP, hCG , ankonjige östriol ve inhibin A) anne yaşı,kilo,ırk ve diabetik durumlar ile beraber değerlendirilip fetusun kromozamal anomaliler açısından riskine bakılır. Risk belirlenen bir cut-off değerine göre belirlenir. Eğer risk cut-off değerinden büyükse risk pozitif olarak değerlendirilir.

Ne zaman istenir?
Gebeliğin 15 ile 20. Haftaları arasında istenmeli

Test sonucu ne anlama gelir?
Testin yorumu bir genetik konsültan veya bir klinisyenle beraber yapılıp ,seçenekleri anlatılmalı.Tarama testi ile tanı konmaz bu riskin artmış veya normal olduğunu gösterir. Eğer bir tarama testi pozitif çıkmışsa tanıya ulaşabilmek için daha fazla teste ihtiyaç duyulur. Bu yüksek çözünürlüklü bir ultrasound veya amniyosentez ve peşinden kromozom analizi olabilir. Bu testler ile gebeliğin idamesi konusundaki kararda kadına yardımcı olunulabilir.

Bilmem gereken başka bir şey var mı?
Bütün fetal anomaliler pozitif sonuç vermez. Tüm pozitif üçlü veya dörtlü tarama testi olan kadınların sadece çok azı nöral tüp defekti veya kromozomal anomalili bir bebeğe sahip olurlar.

Test sonuçları gestasyon yaşına çok bağlıdır. Eğer gestasyonel yaş tam olarak doğru saptanamamışsa sonuçlar yanlış olarak yüksek veya alçak çıkabilir.

Çoklu gebeliklerde Down sendromu veya trizomi 18 riskini belirlemek çok zordur. İkiz gebeliklerde yalancı bir risk durumu ortaya çıkabilir. Daha yüksek gestasyonlu gebeliklerde risk hesabı bu testlerle yapılamaz.

Nöral tüp defekti riskinin ikiz gebeliklerde değerlendirilmesi tekli gebeliklerdeki kadar efektif olmasa da yapılabilir.

Down Sendromu nedir?
Down Sendromu(DS) (DS) 800 de 1 canlı doğumda görülen bir kromozomal anomalidir. DS olan hastalarda 21. Kromozomda veya bir parçasında fazladan bir kopya vardır. Etkilenen çocukların çoğunda bazı gelişimsel reterdasyonlar oluşur. Down sendromu riski anne yaşı ile çok ilişkilidir ve özellikle 40 yaşından sonra risk çok artar. Daha fazla bilgi için bu siteyi ziyaret ediniz: National Down Syndrome Society.

Nöral tüp defekti nedir?
Nöral tüp defekti beyin,spinal kord veya bunların zarlarının tam olarak gelişememesi ile giden ciddi doğumsal defektlerdir.3 çeşittir:

Anensefali :Beyin ve kafatasının tam gelişememesi durumudur.
Ensefalosel: Kafatasında beyinin dışarı doğru çıktığı bir delik oluşumu vardır.
Spina Bifida : Erken gebelik dönemlerinde omurganın tam olarak kapanamaması ile giden en yaygın nöral tüp defektidir.Spina Bifida için daha fazla bilgi için bu siteyi zayaret ediniz : Spina Bifida Association of America.)

Trizomi 18 nedir?
Trizomi 18 veya Edwards Sendromu 18. Kromozomdan 3 tane kopya olması durumudur. Trizomi 18 riskide anne yaşı ile artar. Trizomi 18 genellikle çoklu anomalilerle beraber olur ve canlı doğanların çoğu 1 yaşına gelmeden ölür. Sıklığı Down Sendromundan çok daha azdır, sadece 3000 canlı doğumda 1 dir. Daha fazla bilgi için bu siteyi ziyaret ediniz : Trisomy 18 Foundation

Nöral tüp defekti oluşumunu önlemek için ben neler yapabilirim?
Çocuk doğurma yaşındaki her kadının günlük 0.4 mg folik asit alması önerilmektedir.

Kaynakça : labtestsonline