Resmi adı : Gaitada tripsin ve kimotripsin

Niçin Testi Yaptıracaksınız?
Pankreas fonksiyonunu test ederek kistik fibroz ve pankreas yetmezliği araştırması yapmak için.

Ne Zaman Testi Yaptıracaksınız?
Sizin veya bebeğinizin kistik fibroz ve pankreas yetmezliği düşündüren inatçı ishal, kötü kokulu, çok miktarda ve yağlı dışkılama, malnütrisyon ve vitamin eksikliği gibi yakınmalarınız ve belirtileriniz varsa bu test istenebilir.

Gerekli Numune Nedir?
İdrar ile kontamine olmamış (idrar bulaşmamış) taze dışkı örneğinden çalışılır.

Test için Hazırlık Gerekir mi?
Hayır

Ne test edilmektedir?
Tripsin ve kimotripsin proteolitik enzimlerdir. Bu enzimlerin görevi ince bağırsakta proteinleri parçalamak ve onların emilmesini sağlamaktır. Normalde, bu enzimlerin öncülleri ( inaktif formları; tripsinojen ve kimotripsinojen) pankreasta üretilirler ve ince bağırsağa salınırlar. İnce bağırsakta tripsinojen, bağısak mukozasında bulunan enzimlerle tripsine dönüşerek aktifleşir. Aktifleşen tripsin daha sonra kimotripsinojenden kimotripsin oluşturarak onu da aktifleştirir. Tripsin ve kimotripsin birlikte, yiyeceklerdeki proteinlerin peptid adı verilen daha küçük parçalara ayrılmasından sorumlu olan güçlü kimyasallardır. Eğer pankreas normal çalışıyorsa tripsin ve kimotripsin ince bağısakta ve dışkıda tespit edilebilir.

Kistik fibroz hastalarında, mukus tıkaçları, ince bağısağa açılan pankreatik kanalları tıkayarak tripsinojenin ve kimotripsinojenin ince bağırsağa ulaşmasını engellerler. Bu mukus plakları ayrıca akciğerdeki küçük hava yollarını tıkayarak hastanın solunum yolu enfeksiyonlarına ve kronik akciğer hastalıklarınaa eğilimini arttırırlar. Kistik fibroz hastalarında akciğer komplikasyonları ölümcül sonuçlara yol açabilmektedir. Pankreas fonksiyonunda bozukluk olan hastalarda, pankreas kanalları tıkalı olabilir veya tripsin ve kimotripsin üreten hücrelerde hasar olabilir. Pankreas hücre hasarının olduğu ve pankreatik yetmezliğe yol açan durumlar, sıklıkla kronik pankreatitte ve pankreas kanserinde gözlenir. Bu patolojilerde yeterli miktarda enzim üretilemediği için, proteinleri parçalayacak uygun miktarda enzim ince bağırsağa ulaşamaz.

Test için numune nasıl toplanır?
İdrarla kontamine olmamış, taze dışkı alınır. Yeni doğanda idrarın dışkıya karışmasını önleyici idrar torbaları kullanılarak dışkı örnekleri idrarla kontamine olmadan toplanabilir.

Numunenin kalitesinden emin olmak için herhangi bir test hazırlığına gerek var mı?
Her hangi bir test hazırlığına gerek yoktur.

Nasıl kullanılır?
Test semptomatik yeni doğanlarda ve bebeklerde kistik fibrozu tarama amaçlı; erişkin ve çocuklarda ise pankreas yetmezliği değerlendirmesi yapmak için kullanılır.

Ne zaman istenir??
Tripsin/kimotripsin testi kolay ve invaziv olmayan bir testtir. Kistik fibroz taraması yapmak ve olası pankreas yetmezliği değerlendirmesi yapmak için kullanılır. Bu test yeni doğanda veya bebekte inatçı ishal, kötü kokulu, bol miktarda ve yağlı dışkılama, malnütrisyon ve vitamin eksikliği gibi kistik fibroz semptomları olduğunda istenir. Aynı semptomlar erişkinde veya çocukta olduğunda, pankreas yetmezliği tanısını koymaya yardımcı olmak amacıyla da bu test istenir.

Test sonucu ne anlama gelir?
Tripsinin ve kimotripsinin dışkıda var olduğunu gösteren pozitif sonuç normaldir. Negatif sonuç pankreas yetmezliği ve kistik fibroz açısından tanı koydurucu değildir ancak ileri tetkiklere ihtiyaç olduğunu gösterir. Akut ve kronik pankreatit gibi diğer pankreas hastalıkları negatif sonuçlara neden olabilir.

Bilmem gereken başka bir şey var mı?
Bir kişinin pankreası düzgün çalışmıyorsa, o kişinin doktor tarafından yakından incelenmesi gerekir. Doktorun reçete edeceği ağızdan alınan enzim formlarıyla ve vitamin desteği ile belirtileri kaybolabilir, beslenme durumu normale dönebilir.

Kistik fibroz tanısı koymak için doktorum başka hangi testleri isteyebilir?
Doktorunuz yenidoğanda immünreaktif tripsin, terde klor ve/veya Kistik fibroz geni mutasyonu testlerini isteyebilir.

Benim veya çocuğumun tripsin testi negatif çıkarsa başka hangi testler yapılabilir?
Doktorunuz pankreas ve sindirim fonksiyonunun diğer belirteçlerini görmek amacı ile dışkıda yağ testini, kanda amilaz ve lipaz testlerini isteyebilir.

Kaynakça : labtestsonline