Burun, dış solunum yolu başlangıcında bulunan ve en hayati fonksiyonlardan biri olan nefes alışverişinin doğru olarak gerçekleştirilmesinde görev alan en önemli organladan biridir. Burun orta hattını oluşturarak iki burun deliği arasında bir duvar görevi gören kemik ve kıkırdak yapıların bütününe nazal septum adı verilir. Nazal septumun doğru olarak konumlanmadığı ve eğri olduğu durumlarda nefes almakla ilgili şikayetler ve buna bağlı olarak çeşitli sıkıntılar meydana gelir. Burundan nefes almakla ilgili sıkıntılar, kişilerin yaşamını olumsuz yönde etkiler ve yaşam kalitesini büyük ölçüde azaltır.

Septum deviasyonu nedir?

Burun orta hattında bulunan nazal septumun çeşitli nedenlerle doğru şekilde konumlanamaması ve eğriliği ”septum deviasyonu” olarak adlandırılan durumu oluşturur. Septum deviasyonunda burun ortasındaki nazal septum isimli kemik ve kıkırdak yapı, yamuk bir şekilde yerleşerek kişinin burnunan nefes almasını zorlaştırır, hatta bazı durumlarda burun deliklerinin tamamen kapanmasına neden olarak burundan nefes almayı imkansız hale getirir. Çoğu zaman geçirilmiş fiziksel travmalar nedeniyle oluşan septum deviasyonu, kimi zaman anne karnındaki süreçte kimi zaman da genetik nedenlerle ve yapısal olarak ortaya çıkabilir.

Septum deviasyonuna konka olarak adlandırılan burun içi yumuşak dokuların şişliği yani konka hipertrofileri de eşlik ederek burundan nefes almayı daha da zorlaştırabilirler. Septum deviasyonu kronik burun tıkanıklığı, burundan nefes alamama, zaman zaman görülen burun kanamaları, tekrarlayan sinüs enfeksiyonları (sinüzitler), geniz akıntısı ve horlama gibi şikayetlere de neden olabilir ve kalp, tansiyon vb sistemik rahatsızlıkların ilerlemesinde kolaylaştırıcı rol oynayabilir.

Septoplasti (Septum Deviasyonu Ameliyatı) nedir?

Nazal septumun çeşitli sebeplerle eğri konumda olduğu ve septum deviasyonunun görüldüğü durumlarda, kemik ve kıkırdak dokuların düzenlenmesinin yapıldığı cerrahi operasyona ”Septoplasti” (septum deviasyonu ameliyatı) adı verilir. Bu operasyon sırasında burun içerisinde nefes almaya engel teşkil eden kemik dokular alınarak var olan kıkırdak dokular uygun şekilde yeniden düzenlenir ve konumlandırılır.

Septoplasti (Septum Deviasyonu Ameliyatı) neden yapılır?

Nazal septum deviasyonu, nefes almada zorluk yaratmanın yanı sıra başka problemlere de neden olabilir. Özellikle uyku sırasında burundan nefes alamamak uyku bozukluklarına neden olmakla birlikte, deviasyonun neden olduğu ağız solunumu sebebiyle ağız kurulukları, boğaz enfeksiyonları, horlama ve ağız sağlığı sorunları kişilerin sağlığını ve yaşam konforunu olumsuz yönde etkiler. Kronik burun tıkanıklığı direkt olarak sistemik bir hastalığa neden olmasa da var olan hastalıkların daha kolay ilerleyebilmesine zemin hazırlar. Bütün bu problemlerin çözümlenebilmesi amacıyla septoplasti operasyonları gerçekleştirilir.

Septoplasti (Septum Deviasyonu Ameliyatı) nasıl yapılır?

Her operasyonda olduğu gibi septoplasti operasyonlarında da teşhisin doğru konulması çok önemlidir. Bu nedenle öncelikle hastanın genel sağlık durumu ile birlikte nazal septum yapısındaki bozukluklar tespit edilir. Bu aşamada kimi zaman radyografik görüntüleme yöntemlerinden ve burun içi kameralardan faydalanılır.

Daha sonrasında hastanın durumuna uygun olarak hangi anestezi yönteminin uygulanacağına karar verilir. Geçmiş dönemlerde septoplasti operasyonlarında sıkça lokal anestezi tekniklerinden faydalanılırken günümüzde gelişen anestezi teknikleri ve anestezi güvenilirliğinin artmasıyla birlikte, hasta konforu da göz önünde bulundurularak genel anestezi tercih edilir.

Anestezi sağlandıktan sonra operasyon aşamasına geçilir. Bu aşamada genellikle burun altından küçük bir kesi açılarak iç dokulara ulaşılır ve fazla kemik dokusu bu açıklıktan çıkarılır. Daha sonra eğer kıkırdak dokularda fazla miktarda olayan problemler söz konusuysa bunlar burun içerisinde düzeltilerek operasyon tamamlanır. Eğer kıkırdak dokulardaki yapısal problemler burun içerisinde opere edilemeyecek kadar fazlaysa kıkırdak dokular burun dışında şekillendirilerek tekrar yerleştirilebilir.

Eğer burun eğriliği yalnızca iç yapılarla ilgili değilse ve dışarıdan da bir kemik eğriliği mevcutsa, ”açık teknik” olarak adlandırılan ve burun derisinin sıyrılarak oprerasyonun uygulandığı teknik gerçekleştirilebilir.

Bazı durumlarda septoplasti operasyonu ”rinoplasti” adı verilen burun estetik operasyonuyla kombine bir şekilde gerçekleştirilebilir. Burun içi yumuşak dokuların alerji vb nedenlerle şişerek nefes almayı zorlaştırdığı ”konka hipertrofisi” durumu da aynı operasyon içerisinde müdahale edilerek tedavi edilebilir.

Operasyon sonrasında açılan kesi dikişler yardımıyla kapatılır. Kimi zaman kendi kendine eriyebilen dikişler kullanılırken kimi zaman operasyondan 1 hafta sonrasında dikişlerin alınması gerekebilir. Yine operasyon bitiminde burun deliklerine kanama kontrolü amacıyla tamponlar yerleştirilir. Günümüzde geliştirilen tamponlar genellikle silikon esaslıdır ve silikon tamponlar hastanın nefes alıp vermesine imkan tanıdığı için eski dönemlerde kullanılan tamponlara oranla çok daha konforludur. Septum deviasyonu ameliyatını takip eden 2-3 gün içerisinde tamponlar, ameliyatı gerçekleştiren hekim gözetiminde çıkarılır.

Septoplasti (Septum Deviasyonu Ameliyatı) kimlere yapılabilir?

Septoplasti operasyonu, septum deviasyonu nedeniyle nefes almada zorluk gibi problemler yaşayan herkese yapılabilir. Yalnızca özel durumlar dışında kişinin kemik ve yüz gelişiminin tamamlandığı18-20 yaş aralığının beklenmesi tavsiye edilir. Eğer akut bir travmaya bağlı olarak gelişen bir burun kırığı ya da buna bağlı deviasyon söz konusu ise daha erken yaşlarda operasyon yapılması gerekebilir.

Septoplasti (Septum Deviasyonu Ameliyatı) sonrası nelere dikkat etmek gerekir?

Septoplasti operasyonu sonrasında hastanın en az 4-5 saat takibi yapılır. Daha sonrasında eğer ki bir komplikasyon söz konusu değilse ve hastanın koşulları uygunsa taburcu gerçekleştirilir. Hekim tarafından operasyon sonrası koruyucu amaçlı antibiyotik ve ağrı kesici ilaçlar düzenlenir. Operasyon sonrası ilk birkaç gün hastanın dinlenmesi öneriir. Genellikle kişiler septoplasti operasyonu sonrası 2-3 gün içerisinde normal hayatlarına dönebilseler de bu kişiden kişiye farklılık gösterebilir ve bu süre bir haftaya kadar çıkabilir.

Operasyon sonrası en çok dikkat edilmesi gereken konulardan biri burnun darbelerden ve travmalardan korunmasıdır. Kemik iyileşme süresince alınacak bir darbe operasyonun başarısını olumsuz yönde etkileyebilir ve tekrar deviasyon meydana gelebilir. Eğer operasyon sonrası aşırı kanama, bilinç bulanıklığı, kötü koku, iltihabi akıntı, aşırı ağrı gibi problemler yaşanıyorsa vakit kaybetmeden hekime başvurmak gerekir.

Septoplasti (Septum Deviasyonu Ameliyatı) sonrasında iyileşme süresi ne kadardır?

Septoplasti operasyonu sonrasında kişiler kısa süre içerisinde normal hayatlarına dönebilir. İlk iyileşme süresi genellikle 2-3 gün ila bir hafta arası bir süre alır. 2-3 günlük süre içerisinde hastanın tamponları alınır ve eğer kendi kendine yok olmayan dikiş materyalleri kullanılmışsa bir haftanın sonunda dikişler alınır.

Normal koşullar altında kapalı teknikle yapılan septoplasti operasyonları sonunda şişlik ve morarma çok fazla gözlenmez. Fakat operasyon daha geniş kapsamlı ise ve estetik bir girişim olan rinoplastiyi de kapsıyorsa operasyon sonrası birkaç gün içerisinde göz altları ve burun çevresinde şişlik ve morluklar görülebilir. Eğer böyle bir durum söz konusu ise, var olan bu şişlik ve morluklar bir hafta içerisinde ortadan kalkar.

Septoplasti ve rinoplastinin birlikte yapıldığı operasyonlardan sonra burun bölgesinde ödem gözlenebilir. Bu ödeme bağlı olan hafif şişlik görüntüsü, operasyonu takip eden günlerde hızla ortadan kalkar ve burnun yeni görüntüsü tam olarak ortaya çıkar, fakat ödemin tamamen ortadan kalkması birkaç ayı bulabilir. İyileşme döneminin başlarında dikiş hattının bulunduğu dokuda bir miktar his kaybı görülmesi son derece normaldir ve bölgedeki hissetme duyusu zamanla eski haline geri gelir.

Kaynak Bilgisi : MedicalPark