Gelişmiş ülkelerde erkeklerde en sık görülen kanser türü olan prostat kanseri, Türkiye’de ise akciğer kanserinden sonra 2. sıklıkta görülmektedir. Erken dönemde belirti vermemesi nedeniyle tanısı sıklıkla gecikmektedir. Bu nedenle erkeklerin düzenli aralıklarla prostat kanseri taraması yaptırması erken tanı için önemlidir. Çünkü hastalık ne kadar erken evrede teşhis edilirse tedavisi ve sağkalım oranı o oranda artmaktadır. Tarama için kan tahlilinde PSA adı verilen bir parametreye bakılır ve makattan parmakla prostat muayenesi yapılır.

Prostat kanseri nedir?

Prostat kanseri, erkek üreme sisteminin bir parçası olan prostat bezi hücrelerinin anormal ve kontrolsüz şekilde çoğalması neticesinde ortaya çıkan kötü huylu tümöral oluşumlara denir. Prostat bezi, mesanenin hemen altında yer alan ve üretra adı verilen idrar kanalını çepeçevre saran ceviz büyüklüğünde bir organdır. Prostat, latince kökenli bir kelimedir ve çıkıntı yapan anlamına gelir. Halk arasında ise yaşın ilerlemesi ile ortaya çıkan iyi huylu prostat büyümesi organın adı olan prostat ismiyle bilinmektedir.

Prostat kanseri belirtileri nelerdir?

Prostat kanseri belirtileri genellikle hastalığın ilerleyen aşamalarında görülmeye başlar. Hastalık, sinsi bir şekilde ilerlediği için erken evrede tanınması ancak düzenli tarama ile mümkündür. Hastalık belirtileri karakteristik değildir ve başka prostat hastalıklarında da görülebilir. Prostat kanserinin sık görülen belirtileri arasında;

• İdrar yapmada güçlük
• Sık idrara çıkma
• Dışkılama esnasında güçlük
• İdrar ya da menide kan
• Ereksiyon sorunları
• Boşalma sırasında ağrı

Bu belirtiler benign prostat büyümesi, prostat iltihabı (prostatit) gibi diğer durumlarda da ortaya çıkabilir ve prostat kanserinin belirgin belirtileri değildir. Bu belirti ve şikâyetlere sahip yaklaşık on kişiden sadece birisi prostat kanserine sahiptir.
Prostat kanseri sıklıkla kemiğe sıçrayabildiğinden bel, kalça veya bacakta şiddetli ağrılara neden olabilir.

Benign prostat hipertrofisi

Bening prostat hipetrofisi erkeklerde ilerleyen yaşla birlikte sık olarak görülen ve halk arasında prostat olarak bilinen iyi huylu prostat bezi büyümesidir. Prostat belirtileri prostat kanseri ile benzer belirtiler verdiğinden ayırıcı tanı önemlidir. Peki prostat neden olur merak edenler için kısaca prostat bezinin erkeklik hormonuna normalden daha hassas olması ve ailevi yatkınlık prostat büyümesine neden olmaktadır. Prostat tedavisi için öncelikle prostat ilaçları denenir. Belirtiler ilaçlarla kontrol altına alınamazsa cerrahi tedavi uygulanır.

Prostat kanseri nedenleri nelerdir?

Prostat kanserinin kesin nedeni bilinmemektedir. Bununla birlikte araştırmalarda bu kanser türü için bazı risk faktörleri saptanmıştır. Prostat kanseri, en genel şekliyle normal bir prostat hücresinin DNA’sındaki anormal değişiklikler sonucunda gelişir. DNA, hücrelerimizdeki genleri oluşturan kimyasal yapılardır. Genlerimiz hücrelerimizin nasıl çalıştığını kontrol eder ve bu nedenle DNA’daki değişimler hücrelerin çalışmasını etkiler.

Hücrelerin büyümesine, bölünmesine ve hayatta kalmasına yardımcı olan belirli genlere onkogenler denir. Normalde hücre büyümesini kontrol altında tutan, DNA’daki hataları onarabilen veya hücrelerin doğru zamanda ölmesini sağlayan genlere ise tümör baskılayıcı genler denir. Bazı onkogen ve tümör baskılayıcı genlerdeki mutasyonlar prostat kanseri oluşumu için risk faktörüdür.

Prostat kanseri için diğer risk faktörleri ileri yaş, siyah ırk, ailede prostat ya da meme kanseri öyküsü, yüksek erkeklik hormonu düzeyleri, hayvansal protein ve yağlara bakımından zengin gıdaların fazla tüketimi ve sedanter yaşam şeklinde sıralanabilir.

Prostat kanseri tedavi yöntemleri nelerdir?

Prostat kanseri tedavi seçenekleri, kanserin büyüme hızına, yayılımına ve hastanın genel sağlık durumuna göre değişir. Bunların yanı sıra tedavinin potansiyel yararları ve yan etkileri gibi başka faktörlere de bağlıdır.

Tedavi seçenekleri cerrahi, kemoterapi, radyoterapi, hormonal tedavi ya da bunların farklı kombinasyonları şeklinde uygulanır. Hastalık erken evrede teşhis edilmişse bir süre herhangi bir tedavi uygulanmadan takip önerilebilir. En yaygın ve etkili tedavi seçeneği cerrahidir ve genellikle prostatın tamamen çıkarılmasını içerir.

Prostata ne iyi gelir?

Prostata iyi gelen yiyeceklerin tüketilmesi prostat kanseri riskini azaltmaktadır. Özellikle E vitamini, çinko ve selenyum içeren gıdalar prostata iyi gelmektedir.
Prostat sağlığına faydalı besinler arasında;

• Selenyum içeren sarımsak, yumurta ve deniz ürünleri
• Çinko bakımından zengin fındık, süt ve baklagiller
• Domates, karpuz ve kuşburnu gibi likopen içeren meyve ve sebzeler
• Tam tahıllar, meyveler ve sebzeler sayılabilir.

Kaynak Bilgisi : MedicalPark