Proliferatif tedavi olarak da adlandırılan proloterapi, kronik kas-iskelet sistemi rahatsızlıklarında kullanılan enjeksiyon bazlı bir tedavi türüdür. Tedavi, eklemin bir kısmına, örneğin eklemin iç kısmına veya bir destekleyici tendon veya ligamente, tahriş edici bir çözeltinin tekrar tekrar enjeksiyonunu içerir. Enjekte edilen solüsyon dokuda kasıtlı bir iltihabi süreç başlatır. Böylece fonksiyonel olarak zayıflamış ya da işlevini kaybetmiş dokunun kanlanması artar. Enjeksiyonun yapıldığı bölgeye çeşitli hücreler gelir ve onarım süreci başlatılır. Proloterapi ağrı kontrolünde etkili olabilen bir yöntemdir. Çoğu insan için güvenli kabul edilir. Ancak, genel etkinliği hakkında sadece az sayıda çalışma yapılmıştır.

Proloterapi nedir?

Proloterapi, kas-eklem ağrı ve zedelenmeleri için kullanılan tamamlayıcı bir tıbbi tedavi yöntemidir. Proloterapi ile zedelenmiş ya da işlevini yitirmiş eklem, kıkırdak, bağ ve tendonlara bu dokuları yeniden yapılanma ve kendi kendini tamir etme aşamasına sokacak bir sıvı karışımı enjekte edilir. Proloterapi, yaralı bir eklemin yumuşak dokusuna doğal tahriş edici enjekte edilmesi şekilde uygulanır. Tahriş edici enjeksiyonu vücudun iyileşme tepkisini başlatır. Uygulamayı destekleyenler proloterapinin eklem veya sırt ağrısı için önemli bir rahatlama sağlayabileceğine inanmaktadır.

Proloterapi öncesi hangi hazırlıklar yapılır?

Randevudan önce doktorunuz direkt grafi, manyetik rezonans görüntüleme, bilgisayarlı tomografi taraması gibi görüntüleme yöntemleri ile tedavisi planlanan bölgeyi değerlendirir. Daha sonra enjeksiyonların yapılacağı noktalar belirlenir.

İşlemden önce ilgili alanlardaki cilt alkolle temizler. Daha sonra, ağrıyı azaltmak için enjeksiyon bölgesine lidokain kremi uygularlar. Şiddetli ağrı hisseden hastalarda gerekirse sedasyon yöntemi ile uyutma yapılabilir.

Proloterapi öncesinde bağışıklığı güçlendirmek için bol protein içeren bir yemek yemek önerilir. Ayrıca vücudun kuvvetli bağışıklık yanıtı oluşturabilmesi ve tedaviye iyi yanıt vermesi için randevudan en az üç gün önce doktorunuz tarafından antiinflamatuar ilaçlar almayı bırakmanız önerilebilir. Kanama eğilimine neden olabilen kan sulandırıcı ilaçlar da işlemden belli bir süre önce doktor kontrolünde kesilebilir.

Proloterapi nasıl uygulanır?

Proloterapi işlem öncesi hazırlık dahil olmak üzere, toplamda 30 dakika veya daha az bir sürede tamamlanır. Lokal anestezi uygulamasından sonra etkilenen bölgelere dikkatli bir şekilde enjeksiyon yapılır. Tedaviden hemen sonra, hasta enjeksiyon yapılan bölgelere ısı paketleri tatbiki ile 10-15 dakika kadar istirahat eder. Isı uygulamasından sonra hasta evine dönebilir.

Proloterapi nasıl etki gösterir?

Proloterapi, etkilenen eklemlerdeki ağrıyı hafifletmek için sulu çözeltilerin enjeksiyonlarını içerir. Bu enjeksiyonlar, lidokain gibi bir uyuşturucuyu ilaveten tipik olarak dekstroz, salin gibi doğal maddeler içerir. Bu tedavi, tedavi gören kişiden kök hücre gerektiren trombosit bakımından zengin plazma (PRP) ve steroid enjeksiyonlarından farklıdır. Fakat bazı uzmanlar PRP enjeksiyonlarını proloterapinin bir alt türü olarak kabul ederler.

Proloterapide genellikle dekstroz çözeltisi tercih edilir. Dekstroz potansiyel tahriş edici bir solüsyondur ve vücudun iyileşme tepkisini tetikler. Böylece vücutta tamir edici faktörler aktive edilir. Bu aktivite eklemdeki hasarlı bağları güçlendirmeye ve onarmaya başlar. Bağların güçlenmesi, zamanla eklemi stabilize etmeye yardımcı olur. Eklem daha iyi desteklendiğinde ise ağrı kaybolabilir.

Doktorunuz enjeksiyonu, vücudunuzdaki iyileşme tepkisini tetikleyen, yaralanma bölgesindeki spesifik ve hedeflenmiş bir ya da birkaç bölgeye yapar. Bu tedavi doku büyümesini teşvik ettiğinden Crohn hastalığı veya kronik yorgunluk gibi uzun dönemli rahatsızlıkları olan hastalarda etkili olmayabilir.

Proloterapi genellikle yaralanma bölgesinde veya zayıflamış alanda etkili olması için birkaç seans tedavi gerektirir. Bir kişiye seans başına 4 ila 15 uygulama yapılabilir. Bu seanslar 3 ila 6 aylık bir süreçte tamamlanır. Tahriş edici maddenin onarım gerektiren alana veya alanlara doğru şekilde uygulanması önemlidir.

Proloterapi sonrası iyileşme süreci nasıldır?

İşlemden hemen sonra hafif şişlik ve sertlik sık olarak görülen bir durumdur. Fakat bunlar hızlı bir şekilde düzelir ve çoğu insan aynı gün ya da bir gün sonra normal aktivitelere devam edebilir. Bazı hastalarda ise bir haftaya kadar süren morarma, rahatsızlık, şişme ve sertlik görülebilir.

Proloterapi asla şiddetli ağrıya neden olmamalıdır. Özellikle ateşin eşlik ettiği şiddetli ağrı, enfeksiyon belirtisi olabileceğinden acilen tıbbi yardım alınması şarttır. Yeni doku büyümesini teşvik etmeye devam etmek için çoklu proloterapi tedavileri önerilebilir. Bazı uzmanlar, dört haftada bir uygulanan yaklaşık 3 ila 6 tedavi seansı önermektedir.

Proloterapi türleri nelerdir?

Proloterapi, normal hücrelerin, dokuların veya organların büyümesini teşvik etmek için vücuda çeşitli maddelerin enjeksiyonu ile yapılır. Enjeksiyon için farklı proloterapi çözeltileri kullanılır ve bunlar tedavi edilen probleme göre seçilir. Proloterapi tipleri arasında proinflamatuar dekstroz, prolozon, PRP (trombosit bakımından zengin plazma) ve kök hücre (kemik iliğinden veya yağdan) çözeltileri bulunur.

Neyin tedavi edildiğine bağlı olarak, doktor çeşitli proloterapi tedavisi tipleri önerebilir. Her tedavi ağrının tedavisinde ve yumuşak doku onarımının desteklenmesinde etkilidir.

Dekstroz çözeltisi

Dekstroz, büyüme faktörlerinin salınımını tetikleyen bir çözeltidir. Bu nedenle yoğun dekstroz yaralanma bölgesi ve çevresine enjekte edilir. Uyarılan büyüme faktörleri, tendonların, bağların ve diğer yumuşak dokuların büyümesini uyarır ve onarımını destekler.

Platelet açısından zengin plazma (PRP)

PRP, İngilizcede platelet rich plasma kelimelerinin baş harflerinden oluşur ve trombosit bakımından zengin plazma anlamına gelir. Kişinin kendi vücudundan alınan trombosit açısından zengin plazmanın yaralanma bölgesine enjeksiyonunu içeren bir proloterapi şeklidir. Trombositler, çeşitli büyüme faktörleri salgılayan doku tamir bileşenleridir. Bu amaçla önce hastadan kan alınır ve ardından santrifüj edilir. Bu işlem kan plazmasını ayırır ve trombosit içeriğini yoğunlaştırır. PRP yüze enjekte edildiğinde daha genç bir görünüm verir ve izleri onarır.

Prolozone

Prolozone enjeksiyonlarında bir ozon çözeltisi kullanılır. Ozon enjeksiyonu genellikle yumuşak doku yaralanmaları, artritli eklemlerdeki ağrılar, sırt ağrıları ve siyatik tedavisinde kullanılır.

Kök Hücre

Proloterapi için kök hücreler hastanın kendi kemik iliğinden veya yağ dokusundan elde edilir. Toplanan hücreler, çeşitli doku yapılarında diğer hücrelerin yerini alma ve iyileşmeyi uyarma potansiyeline sahip özelleşmiş hücrelerdir. Kemik iliği kök hücreleri ihtiyaç duyulan yerde kemik onarımı için de kullanılabilir.

Proloterapi ile hangi hastalıklar tedavi edilir?

Proloterapi çoğunlukla yaralı eklemleri ve bağları tedavi etmek için kullanır. En sık sırta uygulanır. Ayrıca aşağıda sayılan vücut alanlarında da proloterapi kullanabilir;

• Dizler
• Kalçalar
• Omuzlar
• Diğer eklem ve bağlar

Proloterapinin kullanıldığı rahatsızlıklardan bazıları;

• Spor yaralanmaları
• Sırt ağrısı
• Boyun ağrısı
• Karpal tünel sendromu
• Kısmen yırtık tendonlar, bağlar ve kıkırdak

Ancak tedavi alanları sadece bunlarla sınırlı değildir ve daha farklı kas-iskelet sistemi ağrılarında da kullanılabilir. Bazı durumlarda, dejeneratif disk hastalığı veya artrit gibi kronik rahatsızlıkları olan hastalarda ağrıları hafifletmek için tercih edilebilir.

Proloterapinin riskleri var mıdır?

Proloterapinin riskleri cerrahi tedavide görülen risklerden önemli ölçüde azdır. Proloterapi, genel anestezi uygulanmasını ve hastanede yatmayı gerektirmez. İyileşme süresi cerrahiye göre çok daha kısadır ve enfeksiyon ihtimal önemli oranda azdır.

Proloterapi genellikle güvenli olarak kabul edilir. Olumlu etkileri görülmekle birlikte yeni bir tedavi olması henüz bilinmeyen risklerin bulunabileceği anlamına gelir. Örneğin bazı uzmanlar, proloterapide enjekte edilen dekstroz solüsyonunun, uzun vadede eklem dokularında dokuya zarar veren şeker moleküllerinin birikmesine neden olabileceğinden endişe duyduğunu belirtmiştir. Fakat bugüne kadar bunu kanıtlayan bir herhangi bir veri yoktur. Mevcut araştırmalar son derece olumlu sonuçlar göstermiştir.

Nadir durumlarda, tedaviden sonra enfeksiyon oluşabilir. Enfeksiyon belirtileri ağrı ve ateşi içerir. Bu durumda tedavi için hastaya antibiyotik verilir. Proloterapi tedavilerini yalnızca eğitimli ve sertifikalı bir profesyonelden almak oluşabilecek riskleri minimum seviyeye indirecektir. Proloterapi tedavisinde en büyük risk, bir sinire çok yakın yapılan enjeksiyondan kaynaklanan sinir hasarıdır.

Kaynak Bilgisi : MedicalPark