Tıp dünyasında sıklıkla ismi geçen polipler, vücudun pek çok farklı dokusunda görülebilen tümör benzeri yapılardır. Vücutta mukoza ile kaplı olan rahim, rahim ağzı, bağırsak, burun ve daha birçok yerde oluşabilen polipler, zamanla büyüyerek birtakım sağlık problemlerine yol açabilir. Oluştuğu dokunun herhangi bir tabakasında köklenen ve dışarıya doğru tümör şeklinde itilen polipler, kimi zaman bir sap ile, kimi zaman ise geniş bir taban ile dokuya tutunur. Boyutlarına, köklendikleri dokulara ve yapılarına göre farklı türleri bulunan poliplerin büyük bir çoğunluğu iyi huylu olmasına karşılık kanserleşme ihtimali bulunan polipler de mevcuttur. Bu polipler tıbbi açıdan değerlendirilir ve riskli görüldükleri durumlarda cerrahi girişimler yardımıyla alınır.

Polip nedir?

Polipler, insan vücudunda belirli bölgelerde çoğunlukla bilinmeyen nedenlere bağlı olarak gelişen ve geneli küçük yapıya sahip tümörlerdir. Bazıları milimetrik yapılara sahipken bazıları birkaç santim boyutlarına ulaşabilir. Genellikle iyi huylu oluşumlardır ve kanserleşme eğilimi az bir kısmında görülür. Çoğu insanın vücudunda belirli bölgelerde polipler mevcuttur; fakat bunlar sağlık açısından herhangi bir probleme neden olmaması ve kişiye rahatsızlık vermemesi nedeniyle genellikle fark edilmez. Vücutta poliplere en çok rastlanılan bölgeler, rahim ve rahim ağzı, ses telleri, bağırsaklar ve safra kesesidir. Rahimde oluşan polipler gebeliğe engel olabilmekle birlikte genellikle kısırlık nedeninin araştırılmasına yönelik olarak yapılan incelemeler esnasında saptanırlar. Bağırsak, ses telleri ve safra kesesi gibi yerlerde oluşan polipler, boyutları büyüdükçe kişide birtakım belirtilerin oluşumuna yol açar ve bu belirtiler sonrasında tespit edilir. Herhangi bir ciddi probleme yol açmayan polipler kendi kendilerine iyileşebildikleri için takiple kontrol altında tutulabilir. Az bir kısmında ise kanserleşme riskinin tespit edilmesi, gebeliğe engel olması, boyutunun büyük olması gibi sorunlar görülebilir. Bu polipler, cerrahi operasyonlar yardımıyla çıkartılır.

Polip belirtileri nelerdir?

Polipler bilinmeyen nedenlere bağlı olarak oluşup müdahele edilmeden yok olabilir. Özellikle küçük yapılı olan polipler çoğu bireyde ciddi sağlık problemlerine yol açmz. Bu sebeple ancak farklı bir nedene yönelik olarak yapılan araştırmalar esnasında tespit edilebilirler ve çoğunlukla alınmaları gerekmez. Fakat bazı durumlarda kişinin günlük yaşamını olumsuz yönde etkileyebilecek rahatsızlıklara neden olabilirler. Özellikle de boyutlarının büyük olduğu durumlarda belirtiler aracılığıyla kendisini gösterir. Bu belirtilerin şiddeti poliplerin oluştuğu bölgeye, oluşan poliplerin sayısına ve boyutlarına göre değişir.

Rahim ve rahim ağzı poliplerinde;

• Düzensiz kanamalar
• Cinsel ilişki sırasında ağrı
• Adet kanaması yoğunluğunun fazla olması
• Uzun süren adet kanamaları
• Gebe kalamama (kısırlık) gibi belirtiler, en sık rastlanan semptomlar arasında yer alır.

En çok kadınlarda, rahim ve rahim ağzı bölgelerinde görülen polipler yukarıda da belirtildiği gibi vücudun farklı doku ve organlarında da oluşabilir. Örneğin safra kesesinde polip oluşumu, bulantı ve kusma, karın ağrısı, sarılık ve dışkı görünümdeki değişiklikler ile kendini belli edebilir ve ultrasonik incelemelerde diğer safra kesesi hastalıkları ile karıştırılabilir. Ses tellerindeki polipler ses yapısındaki anormallikler ve değişimler ile, bağırsaktaki polipler ise sindirim sisteminin düzensiz çalışması, tekrarlayan ishaller ve dışkıda kan görülmesi gibi belirtilerle kendisini belli edebilir.

Polip nedenleri nelerdir?

Poliplerin oluşum nedenleri tam olarak bilinememekle birlikte polip riskini arttırdığı düşünülen bazı durumlar söz konusudur. Rahimde oluşan endometrial polip türlerinde dolaşımda bulunan fazla miktardaki östrojenin tetikleyici rol oynadığı düşünülmektedir. Aynı zamanda meme kanseri tedavisinde kullanılan tamoksifen adlı ilacın endometrium tabakasında poliplerin oluşum riskini arttırdığı tespit edilmiştir. Ses tellerinde oluşan poliplerin alkol, sigara ve diğer tütün ürünlerinin kullanımı, alerji, reflü ve kimyasal maddelere maruz kalma ile ilişkili olduğu bilinmektedir. Stres, ileri yaş, hareketsiz yaşam, dengesiz beslenme, aşırı kilolu olma ve sık alkol kullanımı bağırsakta polip oluşumu riskini arttırır. Bunların haricinde tüm polip türleri için genetik yatkınlık ve ailede kanser geçmişinin bulunması, polip oluşumuna zemin hazırlayan nedenler arasında ilk sıralarda bulunmaktadır. Fakat tüm bu tetikleyici nedenlerin olmaması durumunda da polipler vücudun farklı bölgelerinde oluşabilir.

Polip çeşitleri nelerdir?

Polipler oluştukları bölgelere göre isimlendirilir ve farklı çeşitlere ayrılır. En yaygın görülen polip türleri şunlardır:

• Endometrial polip: Rahimde polip oluşumu özellikle menopoz sonrası dönemde oldukça yaygın görülen bir durumdur. Endometrial polip olarak da adlandırılan ve rahim veya rahim ağzından köken alan polipler genellikle kanama sorunu ile kendini belli eder.
• Safra kesesi polipleri: Safra kesesinde polip oluşumu sıklıkla safra taşları ve safra çamuru gibi diğer hastalıklarla karıştırılır. Polipin boyutunun büyük olması ve safra tıkanıklığına yol açması durumunda safra kesesinin alınması gerekebilir.
• Ses telleri polipleri: Sesinde çatallanma, kalınlık gibi problemler olan bireylerin bir kısmında ses tellerinde polip ve nodül oluşumu söz konusudur. İlaçlar ve cerrahi girişimler yardımıyla tedavi edilebilir.
• Bağırsak polipleri: Özellikle kalın bağırsakta polip oluşumu tekrarlayan ishal, dışkı görünümünde değişiklikler ve dışkıda kan görülmesi gibi olumsuzluklara yol açabilir. Şiddetli belirtilere neden olması durumunda bu poliplerin cerrahi girişimler yardımıyla alınması gerekir.

Polip teşhisi nasıl konulur?

Poliplerde teşhis, her zaman için polip şüphesi uyandıran belirtiler sonucunda yapılacak tetkiklere bağlı olarak koyulmaz. Çok büyük bir kısmı belirti vermeyen polipler, yaygın olarak farklı hastalıklara yönelik yapılan araştırmalar esnasında, rutin görüntüleme işlemlerinde ve muayeneler esnasında tesadüfen saptanır. Bazı polipler çok küçük yapıya sahip olmaları durumunda ultrasonik incelemeler esnasında kendini belli etmez. Belirti vermeye başlamaları durumunda, dokudan örnek alınması ile yapılacak laboratuvar incelemeleri sonucunda saptanabilirler. Endometrial polip şüphesi, genellikle adet kanamalarının aşırı miktarda olmasına bağlı olarak ortaya çıkar ve polipler yapılacak olan ultrasonik incelemeler ve histeroskopi yardımıyla görülebilir. Milimetrik boyutlara sahip olan polipler, bu görüntüleme işlemleri esnasında polip belirteçlerine rastlanması sonucunda yapılan patolojik inceleme ile teşhis edilebilir. Bağırsak polipleri ise kolonoskopi incelemelerinde tespit edilir ve gerekli görülmesi durumunda şüpheli bölgeden biyopsi alınarak patolojik incelemeye gönderilir. Ses tellerinde oluşan polipler ise endoskopik yöntemlerle teşhis edilebilir.

Poliplerin tedavi yöntemleri nelerdir?

Polip tedavisi; poliplerin türüne, oluşum gösterdikleri organ ve dokunun tipine, sayılarına ve boyutlarına, iyi huylu veya kötü huylu olduklarına göre değerlendirilerek uzman hekimler tarafından belirlenir. Büyük bir kısmı iyi huylu olan ve kansere dönüşme ihtimali olmayan polipler herhangi bir olumsuzluğa neden olmuyorlarsa alınmaları gerekmez.

Halk arasında polip kürü olarak bilinen bazı doğal yöntemler bilinse de bu gibi uygulamalar tam bir tedavi değil, bir destekleyici olarak tercih edilmeli ve uygulanmadan önce mutlaka hekime danışılmalıdır. Takibe rağmen iyileşmeyen, kanserleşme ihtimalinden şüphelenilen, inceleme sonucunda kötü huylu olduğu tespit edilen, gebeliğe engel teşkil eden veya bağırsakta ise sürekli olarak bağırsak problemlerine yol açan poliplerin alınması gerekir. Poliplerin cerrahi operasyon yardımıyla çıkarılması, polipektomi olarak da adlandırılan basit bir operasyon yardımıyla gerçekleştirilir. Bulundukları bölgeye uygun görüntüleme tekniği eşliğinde, gerekli cerrahi ekipman yardımıyla poliplerin yeri tam olarak tespit edilir ve polipler çıkartılır. Bu işlem hekimin tercihine ve çalışılan bölgeye bağlı olarak genel veya lokal anestezi altında yapılır. Yaklaşık 20-30 dakika süren kısa bir operasyondur. Genellikle hastanede kalmayı gerektirmez ve hastalar aynı gün içerisinde taburcu olup ertesi gün işlerine ve günlük yaşamlarına dönebilir.

Özetle, oluştuğu bölge neresi olursa olsun polip tedavisinde en önemli nokta poliplerin kötü huylu olup olmadıklarının araştırılması ve riskli bulundukları takdirde derhal alınmalarıdır. Eğer polipin sebep olabileceği belirtiler arasından bir veya birkaçını yaşıyorsanız hemen bir sağlık kuruluşuna başvurarak muayene olmalı ve gerekli testleri yaptırmalısınız. Eğer polip teşhisi konulduysa mutlaka düzenli kontroller ile vücudunuzdaki polip veya poliplerin detaylı takibini yaptırmayı ihmal etmemelisiniz. Aksi takdirde, hastalık seviyeniz kötüleşecek ve tedavi süreciniz uzayacaktır.

Kaynak Bilgisi : MedicalPark