Kan testleri çok çeşitli kullanıma sahiptir ve en yaygın tıbbi test türlerinden biridir. Kan testlerinin kullanım amaçları arasında;

– Kişinin genel sağlık durumunun tespiti,

– Enfeksiyon olup olmadığının tespiti,

– Belirli genetik durumlar için tarama,

– Karaciğer ve böbrekler gibi bazı organların yeterli çalışıp çalışmadığının tespiti sayılabilir.

Kan testleri arasında; biyokimya testleri, pıhtılaşma testleri, sedimantasyon testleri, hemogram testleri vardır.

Hemogram testi nedir?

Diğer adıyla tam kan sayımı (CBC), insanların genel sağlık durumlarının belirlenmesi ve varsa bulunan hastalıklar hakkında fikir veren bir kan testidir.

Tanı aşamasında yönlendirici öneme sahip olan hastalıklar;

– Enfeksiyon ve inflamasyon durumları,

– Lösemi ve diğer kanser türleri,

– Kanama veya pıhtılaşma bozuklukları,

– Hepatit gibi karaciğer hastalıklarının takibi,

– Kemik iliği hastalıkları,

– Anemi diğer adıyla kansızlık,

– Otoimmün hastalıklar (Bu hastalıklar, vücudun savunmasında yer alan hücrelerin, vücudun kendi doku ve organlarına saldırması sonucunda oluşur.)

İnsan kan dolaşımında yer alan hücreler ve hücrelerle ilgili olarak büyüklük, renk, dağılım gibi bazı değerler ölçülmektedir. Yalnızca tanı koymak için değil aynı zamanda birçok hastalığın da ayırıcı tanısı olarak da kullanılır.

Hemogram testi (Tam kan sayımı) nasıl yapılır?

Kan damarlarından biri olan toplardamar yüzeye daha yakın olduğu için, kan alma işlemi bu damarlardan alınan kan ile yapılır. Hemogram testi için özel bir ön hazırlık gerekmez. Fakat düzenli ilaç kullanıyorsanız ya da kronik rahatsızlıklarınız varsa, bu durum ile ilgili olarak hekiminizi bilgilendiriniz.

Yetişkinlerde genellikle kollardaki damarlar kullanılırken, çocuklarda el yüzeyindeki damarlar, yenidoğanlarda ise topuktan kan örneği alınır. Hemogram testi, aç ya da tok karnına yapılabilir. Alınan kan örneği bekletilmeden içinde EDTA denen kanın pıhtılaşmasının önleyici maddenin bulunduğu tüplere alınır. Alınan kan örneği incelenmek üzere laboratuvara gönderilip analiz edilir.

Hemogram testi (Tam kan sayımı) raporu nasıl değerlendirilir?

Hemogram testinin raporunda hücrelerin sayısı ve hesaplanan oranlar ile ilgili olarak çeşitli kısaltmalar kullanılır.

Örneğin;

– Kırmızı kan hücresi sayısı RBC olarak,

– Hemoglobin HGB olarak,

– Beyaz kan hücresi sayısı WBC,

– Kırmızı kan hücresi indeksleri MCHC, MCV, MCH, RDW şeklinde ifade edilir.

Test raporunda sonuç belgesi değerlendirilirken, sınır değerlerden düşük ya da yüksek olmasına göre raporlanır. Bu raporlama işleminde kullanılan sınır değerler erişkinlerde yaş değerine göre belirlenirken, çocuklardaki sınır değerler ise yaş ve cinsiyete göre belirlenir.

Sınırların dışında çıkan değerlerde işaretlerle ya da renk değişiklikleriyle bu durum rapor sonucunda belirtilir. Rapor kağıdında hastalığa dair bir yazı, tanı yazmaz. Rapor sonucu, hemogram testini talep eden hekim tarafından hastanın şikayetleri ve fiziksel muayenesi de göz önünde bulundurularak tanı koymak için kullanılır.

MCHC (ORTALAMA ERİTROSİT HEMOGLOBİN KONSANTRASYONU)

Tam kan sayımı, hemogram testinde bakılan değerlerden biri de MCHC değeridir. MCHC ile kırmızı kan hücrelerindeki hemoglobin konsantrasyonun tahmin edilmesine yardımcı olan bir belirteçtir.

Hemoglobin, kırmızı kan hücrelerinde bulunan ve demir açısından zengin bir proteindir. Hemoglobin, akciğerlere giren oksijene yapışarak, oksijeni vücudun diğer doku ve organlarına taşımakla görevlidir. Ayrıca hemoglobin, kırmızı kan hücrelerinin disk şeklindeki görünümünü almasına ve bu şekillerini korunmasına yardımcı olur. Bu disk şeklindeki yapı ile de kan hücreleri kan damarları içinde daha kolay hareket etmesi sağlanmış olur.

MCHC testi ne zaman istenir?

Hastalarda baygınlık, yorgunluk, halsizlik, baş ağrısı, enfeksiyon, ciltte morluk ya da iltihap, ishal gibi belirtilerde MCHC testi istenebilir.

MCHC normal değerleri nelerdir?

– Yetişkin bireylerde, 33 – 36 g/dl değerleri arasında,

– Yenidoğan bebeklerde 30 – 36 g/dl değerleri arasında,

– 1 – 3 günlük bebeklerde 29 – 37 g/dl değerleri arasında,

– 1 – 2 haftalık bebeklerde 28 – 38 g/dl değerleri arasında,

– 1 – 2 aylık bebeklerde 29 – 37 g/dl değerleri arasında,

– 3 ay – 2 yaş bebeklerde 30 – 36 g/dl değerleri arasında,

– 2 yaşından büyük çocuklarda ise 31 – 37 g/dl değerleri arasında, normal değerlerde olduğu kabul edilir.

Yukarıda belirtilen değerler ölçümü yapan makinelerden kaynaklı olarak bazı değişiklikler gösterebilir.

MCHC düşüklüğü ne anlama gelmektedir?

MCHC seviyesi %31’in altında düşmesiyle düşük olduğu kabul edilir. MCHC düşüklüğü, kırmızı kan hücrelerindeki hemoglobin proteinin taşıdığı oksijen ve demir gibi moleküllerin miktarının da azalması anlamına gelir. Bunun sonucunda da vücuttaki doku ve organlara yeterli sayıda oksijen taşınamaması sonucunu doğurur.

Düşük MCHC belirtileri nelerdir?

Düşük MCHC tanısı konulan hastalarda genellikle benzer şikayetler gözlenir. Sık görülen belirtiler arasında;

– Nefes darlığı,
– Halsizlik,
– Sürekli yorgunluk hissi
– Ciltte solukluk,
– Baş dönmesi,
– Güçsüzlük,
– Ellerde ve ayaklarda uyuşmalar,
– Vücutta kolay morluk oluşması, sayılabilir.

Hafif veya son zamanlarda MCHC seviyesi düşük olan kişilerde hiçbir belirti de gözlenmeyebilir.

Düşük MCHC değerinin nedenleri nelerdir?

MCHC düşüklüğünün yaşanmasının en yaygın sebepleri arasında anemi yani diğer adıyla kansızlık gelir. Diğer sebepleri arasında ise; kan kaybı, adet kanamalarının çoğalması, hamilelik, mide ülseri ya da kanaması, demir açısından yeterli ve dengeli beslenmeme gibi sebepler sıralanabilir.

MCHC yükseliği ne anlama gelmektedir?

MCHC seviyesi %36’nın üzerine çıktığında yüksek olduğu kabul edilir.

Yüksek MCHC belirtileri nelerdir?

MCHC yüksekliği durumun kendisi olarak tanımlanmaz. Fakat seviyenin yükselmesine neden olan faktöre göre de belirtiler değişebilir. Diğer bir deyişle, yüksek MCHC seviyesi hastada hangi hastalığın olduğuna göre belirtileri de değişebilir.

Otoimmün hemolitik aneminin semptomları arasında;

– Yorgunluk,
– Sarılık,
– Enfeksiyonlar,
– Bayılma,
– Hızlı kalp atımı gibi belirtiler gözlenebilir.
-Makrositik aneminin semptomları arasında;
– Kilo kaybı,
– İştah kaybı,
– Kırılgan saç ve tırnaklar,
– İshal,
– Hafıza ile ilgili problemler gözlenebilir.

Karaciğer hastalığının semptomları çoğunlukla aneminin ortak belirtilerini de içerir. Bu belirtiler arasında;

– Mide bulantısı,
– Kusma,
– Karın sağ üst bölgesinde ağrı gösterilebilir.

Genel olarak görülen belirtiler arasında ise;

– Kilo kaybı,
– Zayıflık,
– Huzursuzluk,
– Sürekli acıkma hissi,
– Güçsüzlük,
– Kalbin hızlı atması,
– Sarılık,
– İshal,
– Çok fazla terleme bu belirtiler arasında gösterilebilir.

Yüksek MCHC değerinin nedenleri nelerdir?

Bu durumun çeşitli potansiyel sebepleri vardır. Çoğunlukla kırmızı kan hücrelerinin kırılgan ya da kolayca yok olmasına sebep olan koşullara sahip insanlarda yüksek MCHC seviyesi görülür.

Yüksek MCHC’nin nedenleri arasında;

– Otoimmün hemolitik anemi; bu hastalıkta vücudun bağışıklık sisteminde yer alan elemanların kendi kırmız kan hücrelerine saldırdığı bir hastalıktır.

– Makrositik anemi; bazı kırmızı kan hücrelerinin normal boyutundan daha büyük olması sonucunda oluşan bir tür kan bozukluğu hastalığıdır.

– Ciddi yanıklar; yanıklar ile kişide hemolitik anemiye ve buna bağlı olarak yüksek MCHC değerinin çıkmasına sebep olur.

– Karaciğer hastalıkları; karaciğer hemoglobinin depolandığı ve işlendiği yerdir. Bu sebeple karaciğer hastalığı olan kişilerde genellikle anemi görülebilir.

MCHC değerinin yüksek çıkmasının başlıca diğer nedenleri arasında;

– Vücuda giren vitamin miktarının azalması,
– B-12 eksikliği,
– Folik asit eksikliği,
– Kan kaybı,
– Çok fazla kafein, çay tüketimi,
– Normalden fazla sıvı alımı gösterilebilir.

MCHC seviyesini normale dönmesi için neler yapılması gerekir?

MCHC değerinin yüksek ya da düşük çıkması durumda hekiminiz size uygun bir tedavi yöntemi oluşturacaktır. Tedavinizin yanında, fazla kafein tüketiminde kaçınmalı, dengeli ve sağlıklı beslenmeye dikkat edilmelidir.

---

Kaynak Bilgisi : MedicalPark