Küçük dil, ağız boşluğunun yutak ile birleştiği kısımda yer alan tıbbi adı uvula olan etli bir doku parçasıdır. Damağın en arka kısmında asılı şekilde duran bu parça mukoza, bağ ve kas dokusu ile tükürük salgılayan kanallardan oluşur ve besinlerin ağızdan yutağa doğru itilmesini sağlar. Bazen enfeksiyon ve benzeri durumlarda uvula şişerek küçük dil şişmesi olarak adlandırılan durumun oluşmasına neden olur. Yutkunurken ağrı hissetme ve boğazda yabancı bir cismin varlığı hissiyatına neden olarak hastada rahatsızlığa yol açar. Genellikle geçici bir durum olsa da uzun sürdüğünde ve küçük dildeki ödem çok şiddetli olduğunda yutma yeteneği de bundan etkilenir ve hasta beslenmede güçlük çekmeye başlar. Bu nedenle birkaç gün içerisinde kendiliğinden iyileşmeyen küçük dil şişmesi sorununda bir hekime başvurularak muayeneden geçilmesinde fayda vardır.

Küçük dil şişmesi nedir?

Küçük dil şişmesi, pek çok nedenden kaynaklanabilse de genellikle tahrişe veya enfeksiyonlara bağlı olarak gelişen bir hastalıktır. Uvulit adı verilen küçük dil iltihabı, yutmada ve soluk almada güçlüğe ve rahatsız edici ağrılara yol açabilmektedir. Genellikle ciddi bir durum olmayıp evde alınabilecek basit önlemler ile birkaç gün içerisinde kendiliğinden iyileşebilir. Fakat çok şiddetli olduğu, beslenmenin tamamen engellendiği veya soluk almanın zorlaştığı durumlarda bir an önce sağlık kuruluşlarına başvurarak tıbbi tedavi alınmalıdır. Şişliğin tek başına küçük dilde söz konusu olması durumu genellikle tahrişe bağlı ödemlerde görülür. Sert ve keskin yapıdaki besinlerin iyi çiğnenmeden yutulması, bu şekilde oluşan küçük dil şişmesinin en yaygın nedenidir. Bunun haricinde boğaz enfeksiyonları ile birlikte de uvulit çok yaygın bir şekilde görülür. Boğaz spreyleri, antibiyotik ve antiviral tedaviler ile gargaralar yardımıyla bu tür uvula enfeksiyonları başarılı bir şekilde tedavi edilebilmektedir.

Küçük dil şişmesi belirtileri nelerdir?

Küçük dil, ağzın açılması ile birlikte rahatlıkla görülebilen bir konumda olması nedeniyle ödemi veya iltihabı durumunda kolaylıkla fark edilebilmektedir. Uvulit belirtileri genel anlamda boğaz enfeksiyonu belirtileri ile benzerlik gösterir ve en yaygın belirtiler şu şekilde sıralanabilir:

• Boğazda ağrı ve yanma hissi
• Boğaz ve küçük dil bölgesinde kaşıntı
• Boğazda gözle görülen kızarıklık ve lekelenmeler
• Yutma güçlüğü
• Nefes almada zorlanma

Küçük dilde oluşan basit enfeksiyonlar genellikle tıbbi tedavi gerektirmez. Yumuşak gıdalarla beslenme, çok sıcak ve çok soğuk besinleri tercih etmeme, boğaz spreyi ve gargaralarının kullanımı ile birkaç gün içerisinde enfeksiyon iyileşeceğinden belirtiler de yavaş yavaş ortadan kalkmaya başlar. Fakat yukarıdaki belirtilere ek olarak ateş, karın ağrısı ve küçük dilde rahatsız edici boyutlara ulaşmış bir şişlik söz konusu ise vakit kaybedilmeden bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Bu boyutlara ulaşmış bir boğaz enfeksiyonu tedavi edilmediğinde alt solunum yollarına ilerleyerek daha ciddi hastalıklara neden olabileceğinden gereken hassasiyet gösterilmelidir.

Küçük dil şişmesi nedenleri nelerdir?

Küçük dil şişmesine neden olabilecek pek çok faktör söz konusudur. Uvulada oluşan inflamasyon vücudun herhangi bir nedene bağlı olarak saldırı altında olması sonucunda gelişmektedir. Bu etkenlerden bazıları şunlardır:

• Enfeksiyonlar
• Travma ve tahrişler
• Ağız ve boğazda bulunan yapısal bozukluklar
• Genetik faktörler
• Çevresel faktörler ve yaşam tarzı değişiklikleri
• Alerjik reaksiyonlar
• Horlama
• Bağışıklık sisteminin zayıflaması

Yukarıda verilen faktörler küçük dil şişmesinde sıklıkla etkili olabilen genel durumlardır. Toz, hayvan tüyü, polen veya bazı besinlere karşı alerjisi olan bireylerin boğaz enfeksiyonu ve uvulite yakalanma sıklığı diğer bireylere oranla çok daha yüksektir. Bu durumlarda aynı zamanda küçük dil ve boğazla birlikte vücudun farklı kısımlarında da şişlik, kızarıklık gibi alerjik reaksiyonlar gözlenebilir. Sürekli olarak kullanılan bazı ilaçlar da uvula bölgesini enfeksiyonlara açık hale getirebilir. Kimyasal maddelere maruz kalmak, uvulite yakalanma konusunda risk faktörü oluşturan bir diğer etkendir. Özellikle sigara ve diğer tütün ürünlerini kullanan veya bu maddelerin dumanına maruz kalan kişilerde, havası kirli olan yerlerde yaşayanlarda bu nedenlere bağlı olarak boğaz enfeksiyonları sıklıkla görülür.

Küçük dil şişmesi teşhisi nasıl konulur?

Küçük dilindeki şişme sorunu birkaç gün içerisinde kendiliğinden iyileşmeyen ve ateş, şiddetli ödem, solunum güçlüğü gibi önemli şikayetleri olan hastalar vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurmalıdır. Tıbbi tedavinin gerekli olduğu bu tip hastalarda öncelikli olarak hekim tarafından detaylı fiziksel muayene yapılır. Bu muayene sırasında ağız ve boğaz bölgesi ışık altında titizlikle incelenirken hastanın tıbbi öyküsü, kullandığı ilaç bilgileri ve ailesinde bulunan hastalıklar öğrenilir. Hastalar en doğru teşhis ve tedaviyi alabilmeleri açısından muayene esnasında hekimlerine kullandıkları tüm reçeteli ve reçetesiz ilaçlar, yakın zamanda denedikleri yeni besinler, maruz kalınan kimyasal ve olağan dışı maddeler, yaşadıkları semptomlar ile sigara ve tütün mamulleri kullanıp kullanmadıkları hakkında bilgileri iletmelidir. Küçük dilde şişmeye neden olan sağlık sorunu genellikle fizik muayene ile teşhis edilebilir ve tedavi süreci başlatılabilir. Fakat özellikle enfeksiyon kaynaklı şişliklerde iltihaba neden olan enfeksiyonun bakteriyel, viral veya fungal olduğunu teşhis etmek amacıyla ilgili bölgeden kültür alınarak incelenmek üzere laboratuvarlara gönderilebilir. Bunun yanı sıra tanının konulabilmesi amacıyla hekim tarafından gerekli görülmesi halinde bazı kan testleri ve endoskopik uygulamalar da istenebilir. Ayrıca alerjik reaksiyonlardan kaynaklanan uvulitlerde tedaviye ek olarak alerji testlerinin uygulanması ve reaksiyona neden olan faktörden uzak kalmaya yönelik yaşam tarzı değişikliklerinin de uygulanması gerekebilir. Tüm bu değerlendirmelerin sonucunda hastalığa ilişkin teşhis konularak tedavi süreci planlanabilmektedir.

Küçük dil şişmesi tedavisi nasıl yapılır?

Küçük dil şişmesinde tedavinin ne şekilde olması gerektiği, uvulada ödeme neden olan faktöre göre değişkenlik gösterir. Soğuk algınlığı gibi basit bir nedene bağlı enfeksiyon kaynaklı uvulitlerde herhangi bir medikal tedavi uygulanması gerekmez ve boğazın kuru kalmasını önleyecek şekilde bol sıvı alımı, ağız ve diş bakımına daha fazla özen gösterilmesi gibi kişisel önlemler alınarak birkaç gün içerisinde hastalık iyileştirilebilir. Fakat daha ciddi durumlarda enfeksiyon söz konusu ise antibiyotik, antiviral veya antifungal tedavilerin uygulanması gerekir. Bunun için öncelikle enfeksiyona neden olan mikrobiyal ajanın belirlenmesi ve buna etki edecek ilaç tedavisinin hekim tarafından reçetelendirilmesi gerekir. İlaç şeklinde alınan antibiyotiklere ek olarak boğazı temizleyecek gargaralar ve antiseptik içerikli boğaz spreylerinin kullanımı önemli ölçüde fayda sağlar. Alerjinin söz konusu olduğu durumlarda antihistaminik ve kortikosteroid içerikli ilaçlardan uygun olanlarının kullanılması, bunun yanı sıra alerji testi yapılarak kişide duyarlılığa neden olan ajanların öğrenilerek bunlardan uzak durması gerekir. Kış aylarında kalorifer ve soba kullanımından kaynaklı olarak ortamın nem dengesinin bozulması ile boğaz kuruluğu ve buna bağlı boğaz enfeksiyonları gözlenebilmektedir. Bunlardan korunabilmek adına ev ve iş ortamları düzenli olarak havalandırılmalı, kaloriferlere suluk yerleştirilmeli ve ortamın nem dengesi sürekli olarak kontrol altında tutulmalıdır. Sigara ve tütün ürünlerinin kullanımından uzak durulmalı, bunları kullanıldığı ortamlarda dumana maruz kalmamaya özen gösterilmelidir.

Uygun bir tedavi planı ve gereken kişisel önlemlerin alınması sonucunda küçük dilin şişmesi ciddi sorunlara sebebiyet vermeksizin kendiliğinden iyileşir. Bu nedenle eğer siz de uvilit olduğunuzu düşünüyor, küçük dil şişmesi nasıl iner gibi sorularınıza yanıt arıyorsanız derhal bir sağlık kuruluşuna başvurmanızda fayda vardır. Alacağınız tedavi ile iyileşmenizin ardından da uvula ve boğaz enfeksiyonlarına karşı basit önlemler alarak hastalığa yeniden yakalanmaktan korunabilir, daha sağlıklı bir yaşam sürebilirsiniz.

Kaynak Bilgisi : MedicalPark