Kanser nedir? 

Sağlıklı hücreler bölünme yetenekleriyle yenilenir, ölen hücrelerin yerini doldurur ve doku hasarlarını onarır. Bu bölünme ve çoğalma DNA aracılığıyla kontrol edilir ve belli bir düzeni vardır. Fakat DNA’da oluşan birtakım hasarlar sonucu bazı hücreler kontrolsüz bölünür ve çoğalır. Bu şekilde kontrolsüzce bölünüp çoğalan hücreler ”Kanser” hücreleri olarak adlandırılmaktadır. Bu hücreler bir araya gelerek ”Tümör”leri oluşturur. Vücudumuzun çeşitli doku ve organlarında meydana gelebilen tümörler ”iyi huylu” ve ”kötü huylu” olarak ikiye ayrılır. Kötü huylu tümörler büyüdükçe normal dokulara zarar verirler ve kanser olarak adlandırdığımız hastalıklar ortaya çıkar. Kimi zaman kanser hücreleri oluştukları dokudan kan ve lenf dolaşımı yoluyla başka dokulara ulaşıp hastalığın vücudun başka bölümlerine de taşınmasına neden olur. Bu duruma ”Metastaz” adı verilir.

Kanser türleri ve görülme sıklıkları

Kanserler oluştukları organ, bölge ve mikroskobik yapılarına göre sınıflandırılırlar. 100’e yakın kanser türü olsa da bazı türler çok daha sıklıkla görülmektedir. Sık görülen kanser çeşitleri:

• Akciğer kanseri
• Meme kanseri
• Beyin tümörleri
• Ağız kanseri
• Bağırsak (kolon) kanseri
• Özofagus kanseri
• Cilt kanseri
• Rahim ve rahim ağzı kanserleri
• Yumurtalık kanseri
• Prostat kanseri
• Testis kanseri
• Mide kanseri
• Böbrek kanseri
• Karaciğer kanseri
• Pankreas kanseri
• Mesane kanseri
• Gırtlak kanseri
• Nazofarenks kanseri olarak sayılabilir.

Her yıl dünyada yaklaşık 14 milyon kişinin kansere yakalandığı ve yaklaşık 8,2 milyon kişinin bu hastalıklar yüzünden hayatını kaybettiği bilinmektedir. Ülkemizde ise Sağlık Bakanlığı’nın istatistiklerine göre her yıl 103 bini erkek, 71 bini kadın olmak üzere 174 bin kişi kansere yakalanmaktdır.

Türkiye’de erkelerde en sık görülen kanser tipleri akciğer, prostat, bağırsak, mide ve mesane kanseri iken kadınlarda meme, tiroid, bağırsak, rahim ve akciğer kanseri olarak bilinir.

Kanser nedenleri

Kanserin nedenleri tam olarak bilinmemekle beraber iki grup risk faktörü vardır. Bunlardan biri genetik yatkınlık yani ailedeki hastalık geçmişi, diğeri ise çevresel ”kolaylaştırıcı” faktörlerdir. Çevresel faktörler; sigara ve alkol kullanımı, yoğun güneş ışınına maruz kalma, radyasyona veya yüksek dozda röntgen ışınına maruz kalma, kanserojen olarak anılan bazı kimyasallara maruz kalma, bazı virüsler, kötü beslenme alışkanlıkları ve hava kirliliği gibi faktörlerdir. Bunların yanında hamilelik döneminde anne karnında fetüsün maruz kaldığı faktörler de kanserin nedenlerinden sayılmaktadır

Kanser belirtileri

Kanser, her vücutta farklı birtakım belirtiler ortaya çıkarır.

• Açıklanamayan kilo kaybı
• Yüksek ateş
• Kronik halszlik
• Güçlü ağrılar
• Meme, koltukaltı ve ya vücudun başka bölümlerinde hissedilen sert ve hareketsiz kitleler
• Ciltteki, özellikle ben ve siğillerde değişiklikler
• Ağızda diş etlerinde yoğun kanamalar
• Balgamda kan gelmesi ve kronik öksürük
• Zamansız vajinal kanamalar
• Dışkıda kan bulunması ve uzun süren dışkılama problemleri
• İdrarda kan bulunması ve idrar sıklığının değişmesi

Bu belirtiler her zaman kanser olduğunuz anlamına gelmez fakat bir uzman doktor tarafından mutlaka değerlendirilmelidir. Doktor kontrolü öncesinde erken teşhisin birçok hastanın hayatı kurtardığı ve herhangi bir kalıcı hasara uğramadan hastalığı atlatmasına yardımcı olduğu unutulmamalıdır. Ancak erken teşhis, belirtilerin doğru değerlendirilmesi ve düzenli basit kontrollerin ihmal edilmemesiyle mümkün olabilir.

Özellikle ileri aşamalara kadar herhangi bir belirti göstermeksizin ilerleyen kanser türlerinde erken teşhis ancak doktor kontrolleriyle mümkün olmaktadır. Bu sebeple doktora gitmek için hastalığı hissetmeyi beklemeyip düzenli kontrolleri ve rutin tahlilleri aksatmamak çok önemlidir.

Kanser tanı ve tedavi yöntemleri

Belirtiler sonrası kanser tanısı koymak için birkaç yöntem kullanılmaktadır. Başlıca yöntemler; kan testleri, görüntüleme yöntemleri (MRI, bilgisayarlı tomografi vb.) ve biyopsi işlemi ile alınan parçaların patolojik açıdan incelenmesidir.

Kanserler, türlerine bağlı olarak farklı mikroskobik yapılara ve yayılma hızına sahiptir. Bu yüzden her kanser türünde farklı tedavi yolları izlenir. Genel olarak kanser tedavileri; çeşitli ilaçlarla uygulanan kemoterapiler, radyoaktif ışınlardan yararlanılan radyoterapiler, cerrahi girişimler ve hastaların yaşam kalitesini arttırmak için kullanılan tamamlayıcı (alternatif) tıp yöntemleri olarak sınıflandırılır. Bu tedavi yöntemlerinde teknolojinin ve bilimsel çalışmaların etkisiyle her geçen gün gelişmeler sağlanmakta ve ilerlemeler kaydedilmektedir. Bütün bu tedavi yöntemlerinin yanı sıra kanser hastalarında moral ve motivasyon, iyileşmenin en büyük yardımcısıdır. Zaman zaman hastaların psikolojik destek alması da tedaviye katkı sağlamaktadır.

Kaynak Bilgisi : MedicalPark