İsilik, ortam sıcaklığının artması ile birlikte, her yaştan kişide görülebilen isilik, bir çeşit cilt rahatsızlığıdır. Genellikle sıcaklık ve nemin yüksek olduğu yaz aylarında, toplumda yaygın olarak karşılaşılan isilik, yeni doğan bebeklerde ve küçük yaştaki çocuklarda daha sık görülür. Çoğunlukla karın, sırt, göğüs, karın, boyun, kol ve bacaklarda görülen isilik, vücudun kıvrımlı ve boğumlu yerlerinde daha sık görülen kırmızı-pembe kabartılardır. İsilik dış faktörlerden oluşan aşırı sıcak ve buna bağlı olarak vücudun kendisini soğutmak için aşırı terlemesinden kaynaklanır. Ter, ve diğer dış etkenler, cilt yüzeyindeki gözenekleri kapatarak ter bezi kanallarının tıkanmasına ve dolayısıyla isilik oluşumuna sebep olur.

İsilik nedir?

Tıpta, miliaria olarak tanımlanan isilik, sıcak yaz aylarında çoğunlukla bebek ve küçük çocuklarda, cilt üzerinde yaygın bir şekilde görülen, kırmızı ya da pembe renkte oluşan kabartılardır. Genellikle döküntülü hastalık belirtileriyle karıştırılan miliaria, korkulacak ya da paniğe kapılınacak bir hastalık değildir. Her yaş grubunda görünmesine rağmen bebek ve çocuklarda daha sık rastlanmasının sebebi, cilt gözeneklerinin yetişkin insanlara oranla daha küçük olması ve ter bezlerinin henüz tam olarak gelişmemiş olmasından kaynaklanır. Ayrıca ebeveynlerin bebek ve çocukları mevsim normlarına göre kalın giydirmesi de bebek ve çocuklarda görülen isiliğin önemli sebepleri arasında yer alır. Yaz mevsiminde doğan bebeklerin üst üste giydirilmesi, yeni doğanlarda isiliğin oluşmasında önemli rol oynar. Yetişkinlerde de rastlanan bir rahatsızlık olan isilik, çoğunlukla aşırı terleme, yeteri kadar duş almama ve hijyen kurallarının uygulanmamasından kaynaklanır. Kadınların yeterli sıklıkta ped değiştirmemesi ya da doğal iplikten üretilmemiş iç çamaşırı kullanması da, genital bölge ve kasıklarda isilik oluşumuna sebep olur. Miliarianın 4 farklı klinik tipi bulunur.

İsilik tipleri nelerdir?

Ter gözeneklerinin tıkanması sonucu ter bezlerinde oluşan küçük, kırmızı-pembe kistlerin diğer bir deyişle cilt üzerinde kabartıların oluştuğu bir rahatsızlık olan isiliğin 4 farklı tipi bulunur:

• Miliaria Kristalina: Epidermisin yüzeysel alanında yani cilt gözeneklerinin yüzeysel olarak tıkandığı bu hafif isilik türünde, cilt üzerinde 1 ile 2 mm. çapında, ince duvarlı veziküllerin yani su kesesi görünümlü pullanmanın varlığı ile kendini gösterir. Bu minik, berrak ve iltihaplanmayan çiy damlası ya da su topu görünümündeki kesecikler, kolayca patlayabilir ve içinden bir miktar sıvı çıkar. Genellikle ateşli hastalıklar sonucunda ya da güneş yanığı sonrasında oluşur. Kaşıntı ve acıya sebep olmayan bu isilik türü, bebeklerde yaygın olarak görünür.
• Miliaria Rubra: Kırmızıya yakın pembemsi bir tonda küçük veziküllerin cilt üzerinde var olduğu miliaria rubra, cildin dış kısmının en altında yer alan ter bezlerinin tıkanmasından kaynaklanır. İğne uçlu veziküller ya da kırmızı konik biçimde papüller görülebilir. Bu lezyonlar vücut genelinde, sıklıkla kol ve bacaklarda görülür. Kaşıntı ve yanmaya neden olur.
• Miliaria Profunda:  Derinin orta tabakasında terlemeden kaynaklı tıkanma sonucu gelişir. Batma hissi ile kendini gösteren ve cilt yüzeyinde son derece rahatsız edici, kırmızı renge yakın şişlikler bulunur. Nadiren görülen bu tür, fiziksel aktivite sırasında terleyen yetişkinlerde sıklıkla görülür.
• Miliaria Püstülosa: Cilt yüzeyinde püstül, yani irin dolu kabarcık ya da deri altında var olan irin dolgusundan kaynaklı olarak, cilt yüzeyinde kabartı halinde görülür ve iltihaplı bakteriyel enfeksiyon eşlik eder.

Bebeklerde isilik neden olur?

Küçük bebekler ve özellikle açık tenli çocuklarda, sıcaklığa bağlı terlemeden ya da ateşli hastalık sonrasına isilik görülebilir. Bebek cildinin hassas olması, gereksiz kalın, dar ve sentetik kumaşlardan üretilen kıyafetlerin giydirilmesi, bezinin yeterli sıklıkta değiştirilmemesi ve bebeğin yeteri kadar yıkanmaması da isiliği tetikleyen faktörler arasındadır. Aynı zamanda kış aylarında da çok kalın giydirilen ya da çok sıcak ortamda uzun süre bulunan bebeklerinde de sıklıkla dirsek içi, boyun, koltuk altı, sırt, göğüs ve popo bölgelerinde isilik görülür. Bebeklere ılık su ile sık duş aldırmak, terletmeyecek pamuklu ve ince kıyafetler giydirmek, terli kıyafetlerini sık sık değiştirmek var olan isiliğin gerilemesini sağlar.

İsilik nasıl önlenir?

İsilik yaygın olarak kol ve bacaklarda, dirsek ve diz kapağının iç bölgelerinde, sırt, göbek, göğüs, popo, burun etrafı, alın ve göz kapaklarında görülür. Çoğunlukla üç ile dört gün içinde herhangi bir tıbbi müdahaleye gerek kalmaksızın, kendiliğinden kaybolan bir rahatsızlıktır. Ancak kaşıntı, yanma ve diğer şikayetlerin sürmesi ve artması durumunda ya da enfeksiyon varlığında, hastalar isilik tedavisi için mutlaka bir dermatoloji uzmanına başvurmalıdır. İsilik tipine göre hekim tarafından serinletici losyon ve kremler, kişinin şikayetlerinin giderilmesine yardımcı olur ve yaşam kalitesini yükseltir. İsilik kişisel hijyene dikkat edilmesi ile kolayca önlenebilir bir rahatsızlıktır.

• Sıcak yaz aylarında düzenli olarak ılık su ile dış almak, isilik oluşumunu önler ve var olan isiliğin gerilemesini sağlar.
• Cilt bakım ürünleri, makyaj malzemeleri, krem, yağ ve parfüm gibi cilt gözeneklerinin tıkanmasına sebep olan kozmetik ürünlerin, nemli ve sıcak yaz aylarında kullanılmaması isilik oluşumunu engeller.
• Sıcak ve nemli ortamlarda uzun süre kalmak, yeteri kadar havalanmayan ortamda uyumak ve yeteri kadar su tüketmemek, isilik oluşumuna neden olacağından bunlardan sakınılmalıdır.
• Pamuk ve benzeri doğal ipliklerden yapılan iç çamaşırları tercih etmek, dar ve koyu renkli giysilerden uzak durmak cildin rahatça nefes almasına yardımcı olur.
• Yatak ve yastık kılıflarının pamuklu ürünlerden yapılmış olması, uyurken aşırı terlememek için önemlidir.
• Bebekler yaz aylarında kat kat giydirilmemeli ve sık sık yıkanmalıdır. Rahat ve bol kıyafetlerin tercih edilmesi, ciltlerinin rahatça nefes almasını sağlayarak, isilik oluşumunu engeller.
• Bebek bezleri ve terli kıyafetler sık sık değiştirilmelidir.

İsilik nasıl geçer?

Yaz aylarında dermatologların sıklıkla karşılaştığı “İsiliğe ne iyi gelir?” sorusunun basitçe yanıtı, kişisel hijyene özen göstermektir. Soğuk kompres uygulamak, ılık duş almak, vücudu serin tutmak, sıcak ortamlardan uzak durmak, terli kıyafetleri hemen değiştirmek  ve terletmeyen pamuklu kıyafetler tercih etmek, isiliğin 3-4 gün içinde yok olmasını sağlar. Duş sırasında kese, sabunluk ve lif gibi cildi tahriş edebilecek cisimler kullanılmamalı ve banyo sonrasında vücut iyice kurulanmalıdır. Temiz deniz suyuna girmek, ter bezlerini ve cilt gözeneklerini açık tuttuğundan, isiliğin yok olmasına yardımcı olur. Hekim tavsiyesi ile vücudu serinleten ve nem dengesini koruyan kremler tercih edilebilir.

İsilik şikayeti ile ne zaman doktora başvurulmalıdır?

Hava sıcaklarının artması ile birlikte vücudun kendini serin tutması için gerekli olan terleme, doğal ve sağlıklı bir koruma mekanizması olsa da uygun olmayan kıyafetler ve sıklıkla yıkanmamak, cilt gözeneklerinin tıkanmasına ve cildin nefes almasını engelleyerek ter bezlerinin tıkanmasına yol açar. Bunun bir reaksiyonu olarak vücutta isilik görülür. Oluşan kabarıklık, pürüzlenme, kaşıntı ve batma hissine benzer acı şikayetleri, 3-4 gün içinde geçmezse kişi, uzman bir hekime görünmelidir. Ayrıca isilik olan kişinin cilt yüzeyinde sıcaklık, şişlik, kızarıklık azalmak yerine artıyor ve bu bölgelerde iltihaplanma oluşuyor ise kişi mutlaka doktora başvurmalıdır. İsiliğe eşlik eden hâlsizlik, ateş ya da lenf bezlerinde şişlik varsa vakit kaybetmeden doktora görünmek gerekir. Siz de sağlıklı ve uzun bir yaşam için düzenli olarak kontrollerinizi yaptırmayı ihmal etmeyin.

Kaynak Bilgisi : MedicalPark