Varislere benzer şekilde makat çevresinde ve biraz daha yukarısı olan rektumun alt kısmında şişmiş damarlarla karakterize rahatsızlığa hemoroid ya da basur denir. Hemoroid nedeni olabilecek pek çok sebep bulunur; fakat çoğu zaman hemoroidin neden kaynaklandığı tam olarak anlaşılamaz. Hemoroidler, anüsün dış kısmında cilt altında yerleşim gösteriyorsa eksternal, rektum dediğimiz kalın bağırsağın son kısmında bulunuyorsa internal hemoroid olarak adlandırılır.

Basur, toplumda yetişkinlerin neredeyse dörtte birinde zaman zaman ortaya çıkan yaygın bir rahatsızlıktır. Hemoroidlerde her zaman belirti görülmez. Ancak çoğu zaman. kaşıntı, rahatsızlık hissi ve kanama gibi belirtilerle kendini gösterir. Hemoroid içerisinde kan pıhtısı oluşursa şiddetli bir ağrıya neden olur. Tedavi için pıhtının boşaltılması gerekebilir. Neyse ki hemoroid tedavisinde birçok etkili tedavi seçeneği bulunur. Birçok kişi, evde uygulanabilecek tedavilerle ve yaşam tarzı değişiklikleriyle belirtilerden kısmen ya da tamamen kurtulabilir.

Hemoroid(Basur) belirtileri nelerdir?

Hemoroid (Basur) belirtileri hemoroid türüne göre farklılık gösterir. Eksternal hemoroidi olanlarda:

• Anüs etrafında ortaya çıkan şiddetli kaşıntı ve rahatsızlık hissi
• Anüs yakınında kaşıntılı, ağrılı yumru veya şişlik
• Bölgede özellikle oturmakla artan ağrı
• Dışkıda kan

en sık görülen belirtilerdir. Bölgenin aşırı zorlanması, ovulması veya temizlenmesi belirtileri daha da kötüleştirebilir. Birçok kişide dış hemoroid ile ilişkili bu belirtiler birkaç gün içinde kaybolur.

İnternal hemoroid rahatsızlığında görülen belirtiler:

• Dışkıda veya tuvalet kağıdında parlak kırmızı kan
• Makattan basurun sarkarak ele gelmesi

olarak sıralanır. Genellikle sarkık olmayan iç hemoroid ağrılı değildir. Fakat sarkmış iç hemoroid ağrıya ve rahatsızlığa neden olur.

Anüsle ilgili belirti ve bulguların en büyük nedeni basur olsa da hepsinin sebebi değildir. Bazı hemoroid semptomları, diğer sindirim sistemi problemlerine benzerlik gösterir. Örneğin; makattan kan gelmesi; crohn hastalığı, ülseratif kolit, kolon veya rektum kanseri gibi çok farklı bağırsak hastalıklarının bir işareti olabilir.

Hemoroid(Basur) nedenleri nelerdir?

Hemoroid; kronik kabızlık, tuvalette uzun süre oturma ve dışkılama sırasında zorlanma ile ilişkilidir. Bunların hepsi alana gelen ve bölgesel kan akışını etkileyerek damarları havuz haline getirip büyütür. Bu, aynı zamanda genişleyen uterusun, damarlara baskı uygulaması nedeniyle gebelik sırasında hemoroid sıklığında artışı da açıklar.

Yapılan son çalışmalar, basur rahatsızlığına sahip bireylerde anüse ait düz kasların, rahatsızlığı taşımayanlara göre istirahat halinde bile daha sıkı olma eğiliminde olduğunu göstermektedir. Kabızlık, bu sıkıntılara katkıda bulunur çünkü bağırsak hareketleri esnasında ortaya çıkan gerilme, anal kanaldaki basıncı arttırır. Bu da hemoroidleri anüs istemli sfinkter kasına doğru zorlar. Hemoroidi tutan bağ dokuları yaşla birlikte zayıflar ve hemoroid daha da şişer ya da sarkar.

Hemoroid(Basur) çeşitleri nelerdir?

Tüm hemoroidlerin aynı olmadığını bilmek önemlidir. Aslında internal, eksternal, prolapse ve troboze olmak üzere dört tür hemoroid bulunur ve bunlar bulundukları yere, belirtilere ve her ikisine göre gruplandırılır. Kalın bağırsağın son üçte birlik kısmına rektum adı verilir ve burası dışkının geçici olarak depolandığı yerdir. Rektumun 1/3 alt kısmında ortaya çıkan toplar damar genişlemeleri iç basur ya da internal hemoroid olarak adlandırılır. Bunlar dokunmaya, acıya, gerilmeye veya sıcaklığa duyarlı değildir ve çıkıntı seviyelerine bağlı olarak 1 ile 4 arasında derecelendirilir.

Perianal hematom olarak da adlandırılan dış basur ya da eksternal hemoroid, anüsün dış kısmı çevresinde bulunan deri altında gelişir. Bu hemoroidler kaşıntılı veya ağrılı olabilir ve mavimsi renklidir. Bunun dışında prolapse hemoroid ve tromboze hemoroid gibi farklı hemoroid çeşitleri de bulunur. İç basurun anüsten dışarı sarkmasına prolapse hemoroid, basur içerisinde kan pıhtısı bulunmasına tromboze hemoroid denir.

İç hemoroid dereceleri nelerdir?

İç hemoroidler sarkma miktarına göre 1 ile 4 arasında derecelendirilir.

• Derece I: Hemoroid belirgin iken, anal kanadan çıkıntı yapmaz. Hemoroidde kanama olabilir.
• Derece II: Bağırsak hareketi sırasında hemoroid kanal dışına doğru çıkıntı oluşturur. Fakat kendiliğinden içeriye döner.
• Derece III: Bağırsak hareketi veya başka bir egzersiz biçimi nedeniyle hemoroid makattan çıkıntı yapar ve ancak parmakla itilerek eski konumuna döndürülebilir.
• Derece IV: Hemoroid tamamen sarkmıştır ve tamamen anal kanalın dışında bulunur. İçeride kalamaz ve itilemezler.

Hemoroid(Basur) tanısı nasıl konur?

Birçok kişi hemoroid sorunlarıyla ilgili doktora gitmekten utanmaktadır. Bu sebeple rahatsızlığı bulunanların % 75’inde hemoroidde büyüme olmasına rağmen bunlardan sadece %4’lük bir kısmı bir doktora başvurmaktadır. Ayrıntılı bir tıbbi muayene yapılması, doktorunuzun etkili bir tedavi yöntemi önermesine yardımcı olur. Bu belirtileriniz için daha ciddi nedenlerin de dışlanmasına yardım eder. Doktorunuz dış hemoroid olup olmadığınızı kolayca görebilir. İç hemoroid teşhisi için ise anal kanal ve rektum muayenesi ve başka testler yapılır.

Rektum muayenesi, doktor tarafından parmakla yapılır. Muayene ile daha ileri tetkik gerekip gerekmediği konusuna karar verilir. İç hemoroidler çok yumuşak olduğundan muayene ile tespit edilemeyebilir. Bu nedenle rektum ve diğer kalın bağırsak kısımlarının kolonoskopi adı verilen ve ucunda kamera bulunan bir aletle incelenmesi gerekebilir. Doktorunuz aşağıdaki durumlarda kolonoskopi kullanarak tüm kalın bağırsağınızı incelemek isteyebilir:

• Belirti ve bulgular başka bir sindirim sistemi rahatsızlığınız olabileceğini gösteriyorsa
• Kalın bağırsak kanseri için risk faktörleriniz varsa
• Orta yaştaysanız ve yakın zamanda kolonoskopi yapılmadıysa

Hemoroid(Basur) tedavi yöntemleri nelerdir?

Dış hemoroid, genellikle hastada rahatsızlık hissine neden olmadıkça spesifik bir tedavi gerektirmez. Düşük dereceli iç hemoroidler ise etkili ilaçlar ve farklı ameliyatsız yöntemlerle tedavi edilebilir. Bu yöntemler ve ilaçlarla başarılı olunamazsa, komplikasyonlar gelişirse ya da hemoroid ileri derecede ise cerrahi tedavi seçenekleri gözden geçirilir.

Tıbbi ilaç tedavisinin asıl amacı, hemoroidi iyileştirmekten ziyade belirtileri kontrol altına almak ve altta yatan rahatsızlığı ortadan kaldırmaktır. Bunun için hap, fitil, krem ​​ve mendil gibi farklı ilaç formları kullanılmaktadır. İlaç tedavisine dirençli düşük dereceli hemoroidler, yüksek dereceli hemoroidler, boğulma ve tromboz gibi komplikasyonlara neden olan hemoroidlerde genellikle cerrahi müdahale gereklidir.

Basura ne iyi gelir?

Makat çevresinde ve rektumun alt kısmında varis benzeri oluşumların neden olduğu hemoroid, kişinin yaşam kalitesinin düşmesine neden olan bir rahatsızlıktır. Halk arasında makat memesi ya da mayasıl olarak da bilinen bu rahatsızlığın tedavisi için hastalar farklı nedenlerle hekime gitmeye çekinir. Bunun sonucunda hastalık ilerler ve tedavi süreci doğru orantılı olarak uzar. Gebelik, kronik kabızlık, aşırı kilo ve farklı bağırsak hastalıklarının neden olduğu düşünülen basur, hastalığın seviyesine göre farklı şekillerde görülebilir. Hastalığın erken aşamasında bol sıvı tüketimi, zeytinyağlı ve lifli yemeklerle beslenmek, ağrı kesici, steroid içerikli fitil ve kremler etkili olabilir. Ayrıca halk arasında oturma banyosu olarak bilinen sıcak suyla yapılan banyo da erken dönem basur vakalarında fayda sağlayabilir. Sıklıkla sorulan “Basura ne iyi gelir?” sorusu bu şekilde yanıtlanabilir. Makat bölgesinde şişlik, ağrı ve kaşıntı ile kendini gösteren basur, kişiye rahatsızlık vermediği sürece tedavi gerektirmese de ilerleyen vakalarda farklı ilaç ve cerrahi yöntemlerle tedavi edilebilir. Medikal tedavi sürecine ek olarak doğal tedavi yöntemlerinden faydalanmak mümkündür. Ancak bitkisel ilaç ve çayları medikal tedavi yöntemleriyle birlikte kullanmadan önce olası etkileşimin önüne geçilmesi için hekime danışılması gerekir.

Kişinin psikolojik olarak yıpranmasına yol açan hemoroid, fiziksel acıya da neden olur. Basurun yarattığı yakınmaların giderilmesi için yapılması gerekenlerin başında beslenme alışkanlıklarının değiştirilmesi gelir. Basur tedavisini desteklemek için aşağıda yer alan besinlerin tüketilmesi önerilebilir:

• Posalı besinler: Başta basur olmak üzere, pek çok bağırsak hastalığının tedavi sürecinde uygulanan diyetlerden biri, posalı yiyeceklerdir. Bağırsaklarda çözünmeyen posa, dışkı hacmini ve dışkılama sıklığını artırır. Yulaf ezmesi, kuru kayısı, siyah üzüm, ceviz gibi ürünler kahvaltı ve ara öğünlerde tüketilebilir. Nohut, fasulye, bakla ve bezelye gibi kuru baklagiller doğal posa oranı en yüksek besinler arasında yer alır. Sert kabuklu meyveler, kepeği ayrıştırılmamış tahıllar, sebzeler de doğal posa kaynağıdır. Bunun yanında arpa, yulaf, pirinç, buğday, mısır kepekleri ve özellikle yulaf kabuğu, posa konsantresi olarak bilinir.
• Sebzeler: Domates, tatlı biber, ıspanak, havuç ve patlıcan gibi besinler, basur tedavisi için önerilen sebzeler arasında yer alır. Bu sebzelerin bir kısmının içeriğinde bulunan doğal çözücü asitler, basurun neden olduğu ağrının azaltılmasında etkili olabilir.
• Meyveler: Böğürtlen, brokoli, avokado, ananas ve kavun gibi meyvelerin yüksek miktarda antioksidan içerdiği bilinir. Basur tedavisinin desteklenmesinde önemli bir paya sahip olan bu meyvelerin düzenli olarak tüketilmesi basurun daha hızlı iyileşmesini sağlayabilir.
• Yoğurt ve Kefir: Doğal probiyotik kaynağı olan yoğurt ve kefir, basurun yanı sıra mide ve bağırsak problemlerinin giderilmesinde de etkilidir. Bağırsak hareketlerinin dengelenmesinde önemli bir role sahip olan bu ürünler, düzenli olarak tüketildiğinde basur tedavisini olumlu bir şekilde destekleyebilir.
• Su: Gün içinde bol sıvı tüketmek, yumuşak bir dışkılama için olmazsa olmazlar arasında yer alır. Su ve alkol içermeyen diğer sıvıların tüketimini arttırmak, dışkının yumuşamasına ve makattan rahatça çıkmasını sağlarken, var olan basurun gerilemesine yardımcı olur.

Basur tedavisinin desteklenmesi için diyet son derece önemli olsa da tek başına yeterli değildir. Fiziksel açıdan aktif olmak, düzenli yürüyüş ve egzersiz yapmak basurun iyileşmesinde etkilidir. Oturma banyosu da basura iyi gelen yöntemlerden biridir. Tuvalet ihtiyacının karşılanmasından sonra sıcak su dolu küvete oturmak, makatta hissedilen ağrı ve spazmların giderilmesine yardımcı olur. Basurun baş düşmanı olan uzun süreli oturma eyleminden kaçınılmalı, yaklaşık her yarım saatte bir kalkıp kısa bir yürüyüş yapılmalıdır. Tüm bunların yanı sıra tuvalet ihtiyacının ertelenmemesi de son derece önemlidir. Bu yüzden kişi, dışkılama ihtiyacı hissettiği anda tuvalete gitmelidir. Dışkı ihtiyacının ertelenmesi, gaitanın sertleşmesine yol açarak bir sonraki tuvalet ihtiyacında zorlanmalara neden olur.

Hemoroidten korunma yöntemleri

• Hemoroidi önlemenin en iyi yolu dışkınızı yumuşak tutmaktır. Hemoroidi önlemek ve belirtileri azaltmak için şu ip uçlarını takip edebilirsiniz:
• Yüksek lifli gıdalar tüketmek fayda sağlar. Bunun için daha fazla meyve, sebze ve tahıl yemeye özen gösterebilirsiniz.
• Eğer besinlerden önerilen miktarda lif alamıyorsanız lif içeren gıda takviyesi kullanmayı düşünebilirsiniz.
• Günde altı ila sekiz bardak su ve alkol içermeyen diğer sıvıları tüketmek yumuşak bir dışkı için gereklidir.
• Dışkılama ihtiyacı hissettiğinizde beklemeden hemen tuvalete gitmeniz kabızlığı önlemek için önemlidir.
• Kabızlığı önlemek için aktif bir hayat sürmek yararlı olur. Egzersiz yapmak hemoroid tetikleyen aşırı kilolarınızdan da kurtulmanıza yardım eder.
• Uzun süre oturmaktan kaçınmak gerekir; çünkü uzun sürelerle oturmak, özellikle de tuvalette oturmak anüs damarlarındaki basınçta artışa yol açacağı için basur sebebi olabilir.

Eğer basur kaynaklı olduğunu düşündüğünüz belirtilere sahipseniz, rahatsızlık ilerlemeden tedavi olmak için bir sağlık kuruluşuna başvurabilirsiniz.

Kaynak Bilgisi : MedicalPark