Diğer adları : Lökosit formül sayımı Periferik formül Beyaz kan hücresi morfolojisi WBC formülü
Resmi adı : Beyaz Kan Hücresi Formül Sayımı

Niçin Testi Yaptıracaksınız?
Bağışıklık sisteminizi olumsuz etkileyen bir rahatsızlığa, örneğin enfeksiyon veya viral duruma veya lösemiler gibi beyaz kan hücrelerinizi etkileyen hastalıklara tanı koymak için kullanılır

Ne Zaman Testi Yaptıracaksınız?
Çeşitli nedenlerle istenebilen tam kan sayımının bir bileşeni olarak bu test yapılır.

Gerekli Numune Nedir?
Kolunuzun bir damarından, parmaktan (çocuklar ve erişkinler) veya topuktan (bebekler) delinerek alınan kan numunesi kullanılır.

Test için Hazırlık Gerekir mi?
Test için hazırlık yapılması gerekmemektedir.

Ne test edilmektedir?
Farklı fonksiyonlara sahip beş lökosit tipi mevcuttur: Nötrofiller, lenfositler, monositler, eozinofililer bazofiller. Formül lökosit bu hücrelerin bir diğerine göre normal yüzdede olup olmadığını, bir hücre tipi sayısında artış veya azalmayı veya olgunlaşmamış hücrelerin mevcut olup olmadığı gösterir. Bu bilgiler bağışıklık sistemini olumsuz etkileyen spesifik hastalık tiplerine tanı koymada yararlı olmaktadır. Beyaz kan hücreleri kemik iliğinizde yapılır. Vücudunuzu enfeksiyona karşı korur ve bağışıklık sisteminize yardımcı olur. Enfeksiyon geliştiğinde beyaz kan hücreleri enfeksiyona neden olan mikroplara saldırır ve onları yok eder.

Test için numune nasıl toplanır?
Bir kol damarından alınan, el parmağı (çocuklar ve erişkinler) veya topuk (bebekler) delinerek alınan kan numunesi kullanılır

Numunenin kalitesinden emin olmak için herhangi bir test hazırlığına gerek var mı?
Test için hazırlık yapılması gerekmemektedir.

Nasıl kullanılır?
Formül lökosit vücudun enfeksiyona yanıt verme ve ortadan kaldırma yetisini değerlendirmektedir. Alerjik ve ilaç reaksiyonlarıyla birlikte parazitik ve diğer enfeksiyon tiplerine karşı oluşan alerjik ve ilaç reaksiyonlarınhı da saptamaktadır. Viral enfeksiyonlara karşı oluşan reaksiyon ve kemoterapiye yanıtı değerlendirmede esastır. Ayrıca değişik evrelerdeki lösemiyi de tanımlayabilir.

Ne zaman istenir?
Tam kan sayımının (TKS) bir bileşen olarak normalde formül lökosit de istenir.

Test sonucu ne anlama gelir?
Sonuçlar her bir lökosit tipinin yüzdesini gösterir.

Bakteri enfeksiyonu veya iltihaplanmalara yanıt olarak nötrofillerin sayısı artabilir. Kronik miyeloit lösemi gibi çeşitli kemik iliği hastalıkları nötrofil sayılarında ciddi artışlara neden olabilmektedir. Ağır enfeksiyon veya çeşitli ilaçlara özellikle kemoterapi gibi başka durumlar sonucunda nötrofil düzeyleri düşebilir.

Eozinofiller : Alerjik hastalıklar, deri iltihabı ve parazitik enfeksiyonlara yanıt olarak eozinofil sayısı artabilir. Bazı enfeksiyonlar veya çeşitli kemik iliği bozukluklarına cevaben de sayıları artabilmektedir. Enfeksiyon sonucu eozinofillerin sayısı azalabilir.

Bazofiller: Lösemi, kronik iltihaplanma, yiyeceklere karşı aşırı duyarlılık reaksiyonu veya radyoterapi varlığında sayıları artabilir.

Lenfositler: Viral enfeksiyon, lösemi, kemik iliği kanseri veya radyoterapi olgularında sayıları artabilir. Azalan lenfosit düzeyleri lupus ve ileri evre HIV enfeksiyonu gibi bağışıklık sistemini olumsuz etkileyen hastalıklara işaret edebilir.

Monositler: Her tip enfeksiyon ve iltihaplanmaya cevaben düzeyleri yükselebilir. Lösemi gibi belli bazı malign (kötü huylu) hastalıklarda da monosit sayıları artabilir. Kemik iliği hasarı veya yetmezliği ve bazı lösemi türlerinde monosit düzeylerinde azalma görülebilir.

Bazı hastalarda yüzdeler yanıltıcı olabildiğinden değişik lökosit tiplerinin mutlak değerleri de (örn: mutlak granülosit sayısı veya AGC olarak bilinen mutlak nötrofil sayısı) bildirilebilir. Lökosit sayısını her bir lökosit tipinin yüzdesiyle çarparak mutlak değerler hesaplanır.

Bilmem gereken başka bir şey var mı?
Yemek yeme, fiziksel aktivite ve stres formül lökosit değerlerini değiştirebilmektedir.

Steroidlerin uzun süreli kullanımı veya zehirli kimyasal maddelere uzun süreli maruziyet anormal formül lökosit değerlerinin oluşma riskini artırabilir.

Her bir beyaz kan hücresi tipinin bireysel fonksiyonları nelerdir?
En sık görülen beyaz kan hücreleri olan nötrofiller, bakteri veya mantar enfeksiyonları sırasında artan enfeksiyon savaşçılarıdır.
Lenfositler bağışıklık yanıtından ve antikor üretiminin düzenlenmesinden sorumludur. Bazı lösemi tiplerinde artmaktadır.
Monositler yabancı hücreleri yutan başka bir tip hücre grubudur. Bazı lösemi tiplerinde (lenfositleri artıran lösemi tiplerinden farklı) artabilirler.
Eozonofiller alerjik ataklar ve bazı parazit enfestasyonları sırasında artan fagositlerdir
Bazofiller inflamasyonları ve vücuda oluşacak hasarlanmayı kontrol ederler. Bazı kan hastalıkları ve zehirlenmelerde düzeyleri yükselir.

Bir laboratuvar raporunda görünen nötrofillerin diğer adları nelerdir?
Nötrofiller ayrıca granülositler, polimorflar, PMN’ler veya segmentler olarak da bilinir.

Kaynakça : labtestsonline