Beynin elektriksel faaliyetlerinin kayıtlanması işlemi olup, uluslararası kabul edilen haritalandırma işlemine uyarak belirli standartlarda, digital ortamda ya da kağıt üzerine yazdırma ile yapılır. Beyin devamlı elektriksel faaliyet içerisinde olup, yaşamın belirli devrelerinde bu eletriksel faaliyeti, belirgin gelişkinlik düzeyleri göstermekte, yine günlük yaşamın belirli evrelerinde de (uyku ve uyanıklık gibi) belirli standartlarda elektriksel faaliyetini devam ettirmektedir.

Elektroensefalografinin sağlıklı değerlendirilebilmesi için kayıtlamada belirli kurallara uymak gerekmektedir. Kayıtlama işlemi, standart çalışmalarda, kafa derisi üzerine ve kulak memelerine yerleştirilen elektrodlardan elde edilen sinyallerin, amplifiye edilmesi sonucu elde edilir.

Kayıt esnasında yapılması gereken asgari uygulamalar, sırası ile:

• Monopolar bir elektrod kulak memesi, diğer elektrod kafa derisinde
• Bipolar her iki elektrod kafa derisinde bağlantılar ile yeteri zaman kayıtlama,
• Göz açma uygulaması, ve
• Provokasyon uygulamalarıdır.

Provokasyon uygulamalarında, rutinde yapılan uygulamalar,

Değişik frekanslarda intermittant fotik stimulasyon uygulamaları ile Hiperventilasyon uygulamalarıdır. Ayrıca gerektiğinde

Ses ve şimdilerde pek uygulanmayan,

İnsülin provokasyon uygulamaları da provokasyon yöntemleri arasında sayılabilir.

Uykunun da beynin elektriksel faaliyetleri üzerinde, farklı evrelerine özel etkileri olup, spontan ve provoke uyku EEG si kayıtlanması yanısıra, diğer ekipnamların da sağlanıp (göz hareketleri, EKG, EMG, solunum kayıtlarının eş zamanlı yapılması ile) tüm uyku evreleri kayıtlanarak uyku hastalıkları, parasomniler uykuda epilepsi incelenebilir (Polisomnografi)

Nöbetler arası (interiktal) devrelerde patolojik bulguya rastlanmaması durumlarında günlük yaşam içerisinde kayıtlama için uzun süreli EEG monitorizasyonu ile telemetrik EEG monitorizasyonları, EEG deki değişiklikler ile beraber klinik nöbetin kayıtlanması için de Video beraberinde eş zamanlı kayıtlamalar da uygulama alanları bulabilmektedir.

EEG çekilirken nelere dikkat edilmelidir?

Hastanın yaşı, cinsiyeti, ön tanısı, klinik bilgileri, kullandığı ilaçlar ve dozları, çekim süresi içerisinde hastanın durumu (anksiete durumu, uykulu olması, komada olması, diazem vs yapılmış olup olmaması kooperasyon durumu, çevre ile ilişkisi) belirtilmiş olmalıdır. Ayrıca Göz açma, kapama, fotik stimulasyon ve hiperventilasyon ile çekim esnasında hastada dikkat çekici durumlar (yutkunma, yalanma, nöbet vs) trase üzerinde eş zamanlı olarak belirtilmelidir ki değerlendirme en doğru bir şekilde yapılsın.

Bundan sonra değerlendirmeye geçilebilir ve sırası ile aşağıdaki değerlendirme yapılır.

Zemin aktivitesi hastanın yaşına, o anki durumuna, kullandığı ilaçlara, sahip olduğu hastalığına uygun mu? Daha önceki kayıtlar ile arasında belirgin fark var mı ? bunların belirtilmesi gereklidir. (ki belirli yaş gruplarında, ilaç kullanımlarında ve uykuda belirli özellikler göstermekte, bazı metabolik, enflamatuvar, degeneratif hastalıklarda zemin aktivitesi organizasyonu anormal olabilmektedir.)

Göz açma uygulamasının zemin aktivitesine etkisi, (çoğunlukla göz açma, zemin aktivitesinde voltaj supresyonuna neden olmaktadır.)

Her iki beyin yarıküresi arasında asimetrinin var olup olmaması ( subdural hematom, serebral enfarktüs, kitle, bazan voltaj supresyonu ve yavaşlamaya neden olabilir, tek taraflı ansefalitler yavaşlama şeklinde asimetriye neden olabilirler)

Fokal (noktasal) ve multifokal (çoklu) anomalinin var olup olmaması, (yapısal, degeneratif, metabolik, enflamatuvar, vasküler nedenler ile nörokutanöz hastalıklarda gelişebilir)

Paroksismal anomalinin var olup olmaması varsa yayılımı, başlangıcı, bitişi, tipi (epileptik süreçlerde ortaya çıkabilir ve elde edildiği takdirde epilepsinin kriterlendirilmesinde yararlı olmaktadır)

İntermittant fotik stimulasyonun (fotosensitif aktivitelerin varlığını araştırmada gereklidir) ve

Hiperventilasyon uygulamasının EEG trasesi üzerindeki etkisi değerlendirilecektir ve bazı epilepsi olgularının klinik ve elektrofizyolojik olarak ortaya çıkarılmasında yararlı olmaktadır.

Bebeklerde ve koopere olamayan çocuklarda uyku EEG si çekilmekte olup, bunun da değerlendirilmesinde hiperventilasyon ve gözaçma hariç aynı değerlendirme kriterleri kullanılmakla beraber değerlendirilmenin doğru yapılabilmesi için bebek ve uyku EEG sinin kriterlerinin bilinmesi Yanlış patolojik, ya da yanlış normal sonuçlu raporların verilmesini en aza indirecektir.

EEG ne amaçla çekilir?

EEG en çok epilepsi incelemeleri için kullanılagelmiştir. Ancak klinik olarak nöbet her zaman yakalanamadığından ve EEG çekim süresi limitli süreler olduğundan epileptik olsa bile interiktal ( nöbetler arası) evrelerde EEG de anormal bulguya rastlanılmayabilir ve bu da olgunun epileptik olmadığını göstermez.

Bunun tersi de doğrudur; klinik olarak nöbeti olmayan birinde EEG de epileptik aktivasyonlara rastlanması, olgunun epileptik olduğunu göstermek durumunda değildir.

EEG, epileptik olgularda, klinik ile EEG bulguları uyuştuğu durumlarda anlam kazanmakta, Epilepsi tanısı almış olguların takibinde gerekmektedir. Ayrıca epileptik olgularda, EEG de nöbetin tesbit edilmesi, olgunun kriterlendirilmesine ve tedavi seçimiminde işe yarayacaktır.

Epileptik olgularda interiktal devrelerde, fokal, multifokal ya da asimetri bulguları, yapısal patolojinin ekarte edilmesini gerektiren epileptik odakların işareti olabilmektedir.

Enfeksiyon (Herpes ansefaliti, Subakut sklerozan pan ansefalit, Jakob Creutzfeldt hastalığı gibi), toksik, metabolik (hipoglisemi, hiperglisemi, hepatik ansefalopati vs) degeneratif, hipoksik (kardio-pulmoner yetmezlik, CO intoksikasyonu) ansefalopatilerde beynin elektriksel farklanmaları tanı ve prognoz tayini açısından yol göstermektedir.

Bazı davranış bozukluğu ile giden hastalıklar, enürezis ve senkop gibi durumlar ile, açıklanamayan ve tedaviye dirençli, tekrarlayıcı klinik durumlarda, (tedaviye dirençli taşikardi atakları, karın ağrısı atakları, karın ağrısını taklit eden infantil spazm vs) epileptik fenomenle ayırıcı tanının yapılmasında, uyku bozukluklarının araştırılmasında EEG ye başvurulabilmektedir.

Kaynak Bilgisi : MedicalPark