Kısırlık problemi ile karşılaşan ve çocuk sahibi olmak için geliştirilmiş yöntemlere başvuran çiftlerin, en çok tercih ettikleri yöntemlerden biri tüp bebek yöntemidir. Kısaca sperm ve yumurta hücresinin vücut dışında bir araya getirilmesi olarak adlandırılan klasik tüp bebek yöntemi ve geliştirilmiş mikroenjeksiyon uygulaması, döllenme ve embriyon transferi olmak üzere iki adımda gerçekleştirilir.

Döllenme işlemi nasıl gerçekleştirilir?

Kadından alınan yumurta hücrelerinin erkekten alından sperm hücreleri ile laboratuvar ortamında döllendirilmesi işlemi, hem klasik tüp bebek uygulamasında hem de spermin doğrudan yumurtanın içine enjekte edildiği mikroenjeksiyon uygulamasında kullanılan bir yöntemdir. Sağlıklı ve döllenmeye elverişli yumurta hücrelerinin elde edilebilmesi için çeşitli ilaçlarla yumurtalıklar uyarılır. Çok sayıda yumurta hücresi ile birden fazla döllenmiş yumurta elde edilmesinin gebelik şansını oldukça artırdığı söylenebilir. Kadından alınan yumurta hücreleri ve erkekten alınan spermler, embriyologlar tarafından değerlendirilerek işlem için uygun olanlar seçilir.

• Klasik tüp bebek (IVF) uygulamasında döllenme gerçekleştirilmeden önce seçilen yumurta hücreleri yaklaşık 4 saat özel besi yerinde bekletilir. Daha sonra erkekten aynı gün alınan sperm hücreleri ile bir araya getirilerek spermlerin yumurta hücrelerini döllemesi beklenir. Bu işlem için yaklaşık 18 saatlik bir zaman ayırılır ve bu sürenin sonrasında yumurta hücresinin döllenip döllenmediği kontrol edilir.
• Mikroenjeksiyon uygulamasında ise sperm hücresi doğrudan yumurta hücresinin içerisine enjekte edilerek döllenme işleminin gerçekleşmesi sağlanır. Sperm hareketliliğinin yetersiz olduğu ya da yumurta sayısının 5 veya altında olduğu durumlarda klasik tüp bebek uygulaması yerine mikroenjeksiyon yönteminin tercih edilmesinin gebelik oranını artırdığı bilinir.

Embriyon transferi nasıl uygulanır?

Mikroenjeksiyon yöntemi ya da klasik tüp bebek uygulaması ile döllenen yumurta hücreleri, döllenme işleminden sonra embriyon olarak adlandırılır. Laboratuvar ortamında döllenmesi gerçekleşen embriyon hücreleri embriyologlar tarafından detaylı şekilde kontrol edilir ve gebelik için uygun görülen hücrelerin rahim içerisine transferi gerçekleştirilir.

• Transfer işleminden önce kadın hasta jinekolojik muayene pozisyonunda yatırılarak işlem için hazırlıklar başlatılır. İşlem ağrısız gerçekleştirildiğinden dolayı anestezi uygulamasına gerek görülmez.
• Hazırlıklara steril kültür sıvıları aracılığıyla vajina içinin ve rahim ağzının temizlenmesi ile başlanır.
• Daha sonra embriyologlar tarafından katater isimli ince bir boruya yerleştirilen embriyon hücreleri, genellikle ultrasonografi eşliğinde rahim içerisine transfer edilir.
• Rahim içerisine embriyon transferi gerçekleştirildikten sonra yaklaşık 30 dakikalık dinlenme süresi yeterli olur. Daha sonra ilk 24 saat vücudu zorlayıcı aktivitelerden ve yorucu yolculuklardan kaçınılması önerilir.
• Gebelik testi sonuçlanana dek cinsel birliktelik önerilmez.

Döllenme ve embriyon transferi hangi durumlarda uygulanır?

• Normal cinsel birliktelik sırasında erkek sperm hücresi ile kadın yumurta hücresi, kadınlarda fallop tüpleri olarak adlandırılan yumurtalık kanallarında birleşir. Bu kanalların tıkalı olması, cerrahi işlem ile çıkarılması ya da yumurtalıklarda gelişen anomaliler sonucu yumurta hücresinin kanala geçiş yapamaması gibi durumlarda döllenme işlemi laboratuvar ortamında gerçekleştirilerek gebelik sağlanabilir.
• 3-6 defa ovulasyon indüksiyonu ve aşılama işlemi yapılan ancak gebelik sağlanamayan kadınlarda bu tip döllenme ve embriyon transferi işlemi ile gebelik şansı artırılabilir.
• Açıklanamayan kısırlık, hafif endometriozis, sperm hareketinde yetersizlik, sperm sayısında azalma ve polikistik over sendromu gibi rahatsızlıkların gözlendiği çiftlerde gebelik, tüp bebek uygulaması ve mikroenjeksiyon yöntemleri ile sağlanabilir.
• 40 yaş üzeri kadınlarda hamilelik oranı ciddi düzeyde azalma gösterdiğinden dolayı bu yaşlarda bebek sahibi olmak isteyen kadınlarda gebelik doğal yollarla sağlanamayabilir. Bu gibi durumlarda suni döllenme ve embriyon transferi uygulamaları gebelik oranını artırarak 40 yaş üzeri kadınlara çocuk sahibi olma şansı verir.

Kaynak Bilgisi : MedicalPark