Yeni doğum yapmış anneler, bebeklerini ilk kucaklarına aldıklarında bazen belli belirsiz, bazen de yoğun renkli doğum lekeleri ile karşılaşabilir. Bazı durumlarda ise bu lekeler, doğar doğmaz değil yaşamın ilk haftaları ortaya çıkar. Bu yazıda sizler için doğum lekeleri hakkında en çok merak edilen konular derlenmiştir. Keyifli okumalar dileriz.

Doğum lekesi

Doğum lekeleri, bebek cildinde yaygın görülebilen, genellikle zararsız, bir renk değişikliğidir. Doğum lekeleri yüzde ya da vücutta herhangi bir yerde oluşabilir. Bu lekeler, farklı renk, boyut, görünüm ve şekilde olabileceği gibi bazen kalıcıdır ve zamanla büyüyeme eğiliminde olabilirler. Bazı lekeler ise tamamen kaybolur. Doğum lekelerinin çoğu zararsızdır ancak bazıları altta yatan bir tıbbi durumu gösterir. Hekiminizin gerekli gördüğü durumlarda, doğum lekeleri farklı yöntemlerle giderilebilir.

Doğum lekesi neden olur?

Halk arasında doğum lekelerinin neden oluştuğuna dair birçok yanlış inanış vardır. Bu yanlış inançlardan bazıları; hamileyken izin alınmadan yenen yiyecekler ya da anne adayının giderilmeyen aşermeleri olarak sıralanabilir. Doğum lekeleri hamilelerin yaptıkları ya da yapmadıkları herhangi bir şeyden oluşmaz. Bununla birlikte doğum lekelerinin neden oluştuğu tam olarak bilinmemektedir. Bazıları genetik kaynaklı iken bazıları ise değildir.

Doğum lekesi nasıl oluşur?

Doğum lekeleri vasküler (damarsal) ya da pigment yoğunluğuna bağlı (pigmente) nedenlerle oluşabilir ve bu oluşma şekillerine göre sınıflandırılır.

VASKÜLER (DAMARSAL) DOĞUM LEKELERİ

Bu türdeki doğum lekeleri, ciltte kan damarları gelişirken bilinmeyen bir nedenden dolayı olması gerektiğinden farklı oluştuğunda belirir. Örneğin, bir alanda kümelenmiş çok fazla kan damarı olabilir veya bir ya da daha fazla kan damarı olması gerekenden daha geniş olabilir.

VASKÜLER (DAMARSAL) DOĞUM LEKELERİ TÜRLERİ NELERDİR?

• Somon lekeleri: Bu kırmızı veya pembe lekeler genellikle gözler arasındaki alanda, göz kapaklarında veya boynun arkasında görülür. Bazı kültürlerde ensede gözlendiğinde leylek ısırığı, yüzde gözlendiğinde ise melek öpücüğü olarak adlandırılır. Deri altındaki küçük kan damarlarının kümelenmelerinden ya da genişlemesinden kaynaklanır. Somon lekeleri bazen kendiliğinden solar ve tıbbi bir müdahale gerektirmez.
• Hemanjiyomlar: Halk arasında çilek lekesi olarak da bilinen hemanjiyomlar, pembe, mavi veya parlak kırmızı renkte görünebilir. Genellikle kol, bacak, baş veya boyunda bulunurlar. Hemanjiyomlar küçük boyutlu ve düz halde başlayabilir. Bazen bir bebeğin hayatının ilk birkaç ayında giderek hızla büyür. Doktorunuz gerekli görürse bebeğinizde bazı hemanjiyomları tedavi etmek isteyebilir. Bu tedaviler genellikle hızlı büyüyen ve bebeğin gelişimini etkileyebilecek bölgelerde olan hemanjiyomlar için gereklidir. Bunun haricinde, pek çok hemanjiyom, ergenliğe kadar tamamen kaybolur. Derisinde çoklu hemanjiyomu olan çocuklar iç hemanjiyomlar açısından da kontrol edilmelidir.
• Şarap lekesi (nevus flammeus): Şarap lekeleri, derinin altındaki küçük kan damarlarının anormal gelişiminden kaynaklanır. Vücudun herhangi bir yerinde oluşabilirler ancak genellikle yüzde ve boyunda bulunurlar. Şarap lekeleri pembe veya kırmızı olarak başlayabilir ve koyu kırmızı veya mor renk alabilir. Zamanla solmazlar ve tedavi edilmezse koyulaşabilirler. Cilt ayrıca çok kuru, kalın veya pürüzlü dokuda olabilir. Göz kapaklarında oluşan şarap lekeleri, tıbbi tedavi veya takip gerektirebilir. Nadiren, bu tür doğum lekeleri genetik koşullarla ilişkili olabilir.

PİGMENTE DOĞUM LEKELERİ

Pigment, ciltte doğal olarak bulunan ve deriye doğal rengini veren bir kimyasaldır. Bazen ciltte bir alanda fazla miktarda pigment hücresi ortaya çıkar. Böyle durumlar pigmente doğum lekelerini oluşturabilir.

Pigmente doğum lekeleri türleri nelerdir?

• Benler: Konjenital nevüs olarak da adlandırılan benler, pembe, açık kahverengi ya da siyah renklerde olabilir. Benler farklı büyüklükte olabileceği gibi, ciltle aynı hizada ya da daha kabarık bir şekilde oluşabilir. Genellikle yuvarlaktır. Yüzde veya vücudun herhangi bir yerinde gözlenebilir. Bazı benler kendiliğinden kaybolur, bazıları ise ömür boyu kalıcıdır. Yaş kaç olursa olsun, benin boyutundaki ve şeklindeki değişikliği takip etmek önemlidir çünkü bir bendeki değişiklik bazen cilt kanseri ile bağlantılı olabilir.
• Sütlü kahve (Café au lait) lekeleri: Bu doğum lekeleri daha oval şekilde oluşur. Genellikle soluk kahverengi renkte olmaları nedeniyle Fransızca “sütlü kahve” anlamına gelen Café au lait lekeleri olarak adlandırılırlar. Ten rengi koyu ise, oluşacak olan sütlü kahve lekeleri de daha koyu olacaktır. Bu doğum lekesi, bazen doğumda bazen ise doğumdan çok sonra, hatta erken çocukluğa kadar herhangi bir zamanda oluşabilir. Boyut olarak büyüyebilir, ama sıklıkla zamanla solar. Bazı çocuklarda birden fazla sütlü kahve lekesi gözlenebilir. Eğer çocuğunuzda birçok leke varsa doktora danışmanızda fayda vardır. Zira bu durum, nörofibromatozis olarak adlandırılan nadir bir tıbbi durumun göstergesi olabilir.
• Moğol lekeleri: Çoğunlukla daha koyu tenli kişilerde gözlenen kabarık olmayan, mavimsi gri lekelerdir. Zararlı olmayan bu lekeler morarma ile karıştırılabilir. Moğol lekeleri tipik olarak alt sırt ve kalçalarda görülür. Genellikle dört yaşına kadar tamamen kaybolurlar.

Doğum lekesi tedavisi

“Doğum lekesi nasıl geçer?” sorusu kişinin merak ettiği bir konudur. Çoğu doğum lekesi zararsızdır ve tedavisi gerekmez. Hemanjiyomlar, Moğol lekeleri ve somon lekeleri gibi doğum lekeleri türleri, çoğunlukla kendiliğinden geçer. Bazı doğum lekeleri, görünümlerinden dolayı rahatsızlığa neden olabilir. Hemanjiyom veya ben gibi diğer doğum lekeleri, cilt kanseri gibi bazı tıbbi durumlar için risk faktörleridir. Bu doğum lekeleri bir dermatolog tarafından izlenmelidir. Doğum lekesi tedavileri aşağıdakiler gibi sıralanabilir.

• Lazer tedavisi, şarap lekelerini giderebilir veya önemli ölçüde hafifleterek daha az görünür hale gelmesini sağlayabilir. Bu tür tedaviler bir dermatolog veya cerrah tarafından gerçekleştirilir. Lazer tedavisi bebeklik döneminde başladığında en başarılı sonuçlar elde edilir. Bunun yanında daha büyük çocuklarda ve yetişkinlerde de kullanılabilir. Genellikle birkaç seansa ihtiyaç duyulur. Lazer tedavileri hafif rahatsızlık verdiği için lokal anestezi gerektirebilir. Genellikle kalıcı sonuçlar verir. Tedavi sonrasında geçici şişme veya morarma meydana gelebilir.
• Beta-blokerler, yüksek tansiyon tedavisinde kullanılan oral ilaçlardır. Propranolol, hemanjiyomların boyutunu veya görünümünü azaltmak için kullanılabilecek bir beta bloker türüdür. Kan damarlarını daraltarak ve kan akışını azaltarak çalışır. Bu hemanjiyomun yumuşamasına, solmasına ve büzülmesine neden olur. Bir başka beta-bloker, timolol ise topikal olarak (cilt üzerine) uygulanabilir ve benzer sonuçlar elde edilebilir.
• Kortikosteroidler, oral yolla alınabilen veya doğrudan doğum lekelerine enjekte edilebilen anti-enflamatuar ilaçlardır. Kan damarlarının boyutunu küçülterek doğum lekelerinin görüntüsünü azaltabilir.
• Cerrahi müdahale çok derin hemanjiyomlar ya da çok büyük benler gibi bazı doğum lekeleri için gerekli olabilir. Doğum lekesi için cerrahi müdahaleler hastaneye yatış gerektirmez. Poliklinik ortamında ya da dermatolog muayenehanesinde yapılabilir. Doktor lokal anestezi uyguladıktan sonra doğum lekesini çıkarmak için küçük bir neşter kullanır. Doğum lekesi büyükse, birkaç randevu boyunca bölümler halinde çıkartılması gerekebilir. Bazen doğum lekeleri cerrahi olarak çıkartıldıktan sonra kalıcı izlerin oluşmaması için doku genişletme denen bir prosedür uygulanabilir. Bu yöntemde, doğum lekesinin yanında bulunan sağlıklı derinin altına bir çeşit balon yerleştirilir. Böylelikle, yeni ve sağlıklı bir cildin büyümesi sağlanır. Bu yeni doku, daha önce doğum lekesinin bulunduğu bölgeyi kapatmak için kullanılır. Balon daha sonra kaldırılır.

Sağlıklı günler dileriz.

Kaynak Bilgisi : MedicalPark