Dişler, besinlerin öğütülerek sindirim için hazır hale getirilmesinden sorumlu olan kemiklerdir. Yaşamın ilk bir yılı içerisinde ve genellikle de bebeklik döneminde 6. ve 7. aylar arasında ilk dişler çıktıktan sonra alt çenede on tane, üst çenede on tane ve toplamda yirmi tane olan süt dişleri çıkar. İlk dişler olarak da adlandırılan bu dişler geçici dişlerdir ve 5 yaşından itibaren yavaş yavaş dökülerek yerlerini toplamda 32 tane olan kalıcı dişlere (ana dişler) bırakır. Çocukluktan yetişkinliğe yaşamın her döneminde ağız ve diş sağlığının korunabilmesi ve diş eti hastalıklarının, diş çürüklerinin ve diş kayıplarının önlenebilmesi için ağız bakımının düzenli olarak yapılması gerekir. Ağız ve diş bakımı düzenli diş fırçalama, diş ipi kullanımı, dil temizliği gibi unsurları içerir ve bu temizlik uygulamaları her öğünün ardından yapılmalıdır. Bunun yanı sıra ağız ve diş bakımının düzenli olarak yapılmaması neticesinde veya bazı çevresel etkenlere bağlı olarak dişlerde lekeler veya diş taşları oluşabilir. Bu durumda diş hekimleri tarafından özel ekipmanların kullanımı ile yapılan diş temizleme uygulamaları gerekli olabilir. Diş ve diş eti sağlığını tehdit edebilen her türlü durumun erken dönemde tespit edilerek tedavi edilebilmesi için her altı ayda bir diş hekimi kontrolünden geçilmeli ve herhangi bir tedavi uygulamasının gerekli olup olmadığı öğrenilmelidir.

Dişler neden temizlenir?

Tüketilen besinlerin ağız içerisinde oluşturduğu asidik ortam ile besinlerin dişlerde bırakmış olduğu kalıntılar, dişlerde bakteri plaklarının birikimine neden olur. Diş fırçalama işlemi; temelde bu bakteri plaklarının temizlenmesi, dişlerde ve ağızda kalan besin kalıntılarının giderilmesi, ağızda oluşan asidik pH’ın nötralize edilmesi gibi amaçlarla uygulanır. Diş fırçalama ve diş ipi kullanımı gibi ağız ve diş bakımına ilişkin uygulamaların düzenli olarak yapılmaması halinde dişlerde oluşan bakteri plakları uzun süre boyunca kalır. Bu durum bakterilerin diş minesine zarar vererek diş çürüklerine yol açmasına neden olurken, bir kısım bakteri plağı da sertleşir ve tartar olarak da adlandırılan diş taşlarını oluşturur. Diş taşları oldukça sert bir yapıya sahiptir ve normal diş fırçalama ile giderilemediğinden diş hekimleri tarafından yapılan diş temizleme işlemlerini gerektirir. Sigara kullanımı, çay ve kahvenin sık tüketimi gibi birtakım nedenlerden dolayı dişlerde fırçalama ile giderilemeyen renk değişimleri de ortaya çıkabilir. Tüm bu sorunların giderilmesi için diş hekimleri tarafından klinik ortamında yapılan bazı diş temizleme uygulamaları gerekli olabilir. Dişlerde var olan sorunların nasıl bir tedavi gerektirdiği veya diş temizleme işlemini gerektirip gerektirmediği konusunda diş hekimlerine danışılmalı ve mutlaka bir diş muayenesinden geçilmelidir.

Diş temizliği nasıl yapılır?

Gerçek bir diş temizliği, diş hekimleri tarafından yapılır ve bu işlemin öncesinde detaylı bir ağız muayenesi yapılmalıdır. Muayenenin ardından diş temizliği gerektiren sorunların tespit edilmesi halinde diş temizleme işlemi için bir randevu verilir veya imkanlar dahilindeyse muayene ile aynı gün de temizleme işlemi gerçekleştirilebilir. Diş temizliği işleminde diş yüzeyinde bulunan tartar ve plaklar çeşitli aletler kullanılarak temizlenir. Bu aletler diş minesine zarar vermez ve yalnızca diş yüzeyini kaplamış olan plak ve tartarların uzaklaştırılmasında etkilidir. İşlem sonrasında yüzeyinde temiz ve pürüzsüz bir görünüm elde edilebilir. Plak ve tartar temizliğine ek olarak renk değişimi söz konusu olan dişlerde beyazlatmaya ve parlatmaya yönelik birtakım uygulamalar da diş hekimleri tarafından gerekli görülmesi halinde uygulanabilir. Dişlerin temizlenmesi, diş eti iltihabı gibi sorunların önlenebilmesi, buna bağlı olarak diş eti çekilmesi ve diş kayıplarına kadar ilerleyebilen problemlerin engellenebilmesi açısından büyük bir öneme sahiptir.

Diş taşı temizleme

Ağız ve diş bakımı düzenli ve titiz bir şekilde yapılsa dahi besinlerde ve tükürük salgısında bulunan bazı mineraller sebebiyle birkaç yılda bir diş taşları tekrarlayabilir. Bu nedenle diş temizliği birkaç yılda bir yaptırılması gereken rutin bir ağız bakım işlemi olarak görülmelidir. Diş temizleme işlemlerinde hekimler tarafından çeşitli aletler ve ilaçlar kullanılabilir. Genellikle temizleme işlemine ultrasonik cihazlar kullanılarak başlanır. Bu aletler titreşim yoluyla diş taşlarının çatlatılmasını sağlar. Büyük tartarların dişlerden ayrılmasını sağlayan bu işlemin ardından ağız içerisine su püskürtülür ve dökülen tabakalar temizlenir. Ardından ince yapılı aletler yardımıyla küçük tartarların temizliğine geçilir. Dişlerin kıvrımlı bölümlerinde ve diş aralarında biriken tüm tartarlar temizlenene dek bu işlem sürdürülür. Tartarlar tamamen temizlendikten sonra diş cilası veya florür içerikli macunlar uygulandıktan sonra temizleme işlemi sonlandırılır. İşlem genellikle 10 dakika gibi kısa bir sürede tamamlanır. Fakat diş taşlarının yoğunluğu ne kadar fazla ise işlemin de o kadar uzun olacağı söylenebilir. Diş temizleme uygulamalarının ardından yarım saat süre ile bir şey yenilmemesi ve içecek tüketilmemesi önerilir. Bu sürenin bitiminde kişiler normal yaşantılarına ve beslenme düzenlerine dönebilirler.

Diş eti iltihabı temizleme

Ağız bakımının ve rutin diş temizleme işlemlerinin düzenli olarak yapılmaması halinde diş eti iltihabı (gingivit) sorunu ortaya çıkabilir. Diş eti iltihapları genellikle diş etlerinde kızarıklık, hassasiyet, yemek yeme sırasında ağrı gibi belirtilerle hissedilir ve ardından diş etinde beyaz renkli iltihap görümü ortaya çıkar. Hafif düzeydeki iltihaplar sert yapılı besinlerin tüketilmesi sırasında oluşan yaralanmalar sonrasında, dişlerin özensiz fırçalanmasına bağlı olarak ya da çeşitli vitamin ve mineral eksiklikleri gibi nedenler sonucunda ortaya çıkabilir. Bu durum genellikle diş hekimleri tarafından önerilecek olan ilaç ve gargaraların kullanımı, ağız ve diş bakımının özenli şekilde yapılması ve yumuşak gıdalarla beslenme gibi önlemlerle birkaç günde iyileştirilebilir. Fakat daha ciddi boyutlu diş eti iltihapları, özellikle de sürekli olarak tekrarlaması halinde mutlaka tedavi gerektirir. Tekrarlayan şiddetli diş eti iltihaplanmaları diş kayıplarına yol açabilir. Dişlerde biriken bakteri plakları ve tartarlar diş eti iltihaplarının en önemli nedenidir. Bu nedenle ağız ve diş bakımının düzenli ve özenli şekilde yapılması, diş hekimi muayenelerinin aksatılmaması ve hekim tarafından önerilen zamanlarda detaylı diş temizliğinin yaptırılması oldukça önemlidir.

Ağız ve diş bakımı nasıl yapılmalıdır?

Ağız ve diş sağlığına ilişkin birçok hastalığın temelinde ağız bakımının yeterli olmaması durumu söz konusudur. Dişlerde bakteri plaklarının oluşumunun engellenmesi, besin artıklarının uzaklaştırılması ve ideal ağız pH’ının korunabilmesi için gün içerisinde yapılan her öğünün sonrasında dişler fırçalanmalıdır. Bu, günlük olarak 2 veya 3 kez diş fırçalamayı gerektirir. Bununla birlikte yalnızca diş fırçalamak, ağız hijyeninin tam olarak sağlanması için yeterli değildir. Diş aralarında kalan besin artıklarının uzaklaştırılması ve buralarda bakteri üremesinin engellenmesi için diş fırçalamanın yanında diş ipi kullanımı da gereklidir. Ağızda bakteri üremesine açık olan bir diğer bölüm ise dil yüzeyidir. Dil yüzeyinde bakteri üremesinin önlenmesi için diş fırçalarının arkasında bulunan veya ayrı bir ürün şeklinde satılan dil temizleyicilerin günlük olarak kullanılması gerekir. Tüm bu işlemler yapılırken ağız ve diş eti yüzeylerine hasar vermeyecek şekilde dikkatli ve özenli davranılmalıdır. Diş fırçalama ve diş ipi kullanımı ve dil temizliğine ek olarak ağız bakım sularının da kullanımı tam bir ağız hijyeninin elde edilmesini sağlayarak diş ve diş eti hastalıklarını önleme konusunda oldukça etkilidir.

Ağız ve diş sağlığınızı korumak için mutlaka en az 6 ayda bir diş hekimi muayenesinden geçmelisiniz. Dişlerinizde bakteri plakları ve tartar birikimi söz konusu ise diş hekiminize başvurarak diş temizliği konusunda bilgi alabilir, hekiminiz tarafından yapılacak detaylı diş temizleme işlemi için randevunuzu alabilirsiniz.

Kaynak Bilgisi : MedicalPark