Diğer adları : C. difficile C. diff
Resmi adı : Clostridium difficile toksini

Niçin Testi Yaptıracaksınız?
Clostridium difficile toksininin varlığını belirlemek için bu test yapılır.

Ne Zaman Testi Yaptıracaksınız?
Antibiyotik tedavisi ardından karın ağrısı, iştah kaybı, ateşle birlikte birkaç gün devam eden hafif -orta derecede kansız ishal görüldüğünde bu test yapılır.

Gerekli Numune Nedir?
İdrar veya suyla kirlenmemiş taze gaita numunesi gerekir

Test için Hazırlık Gerekir mi?
Test için hazırlık yapmak gerekmemektedir.

Ne test edilmektedir?
Bu test yeni veya donmuş dışkı numunesinde Clostridium difficile toksini A ve/veya B’nin saptar. C. difficile sağlıklı bebeklerin % 65’i ve sağlıklı erişkinlerin % 3’ünde mide-bağırsak yolunun (GI) bakteri florasının bir bölümünü oluşturan bir bakteridir. Bazen enfeksiyonları tedavi etmek için geniş spektrumlu antibiyotikler kullanıldığında kalın bağırsaklardaki normal floranın dengesi bozulabilir. Antibiyotiğe duyarlı bakteriler GI yoldan elimine edilecek ve antibiyotiğe dirençli C. difficile ortamda kalacak veya yeni C. difficile suşları ortama girebilecektir. C. difficile toksin A ve toksin B olmak üzere iki toksin üretebilir. C. difficile ‘nin aşırı çoğalması ve toksin üretimi kalın bağırsakların içini döşeyen katmana zarar vererek kalın bağırsakların ağır derecede iltihaplanmasına ve uzun süren diyareye yol açabilmektedir. Ölü dokular, fibrin ve sayısız lökosit iltihaplı bağırsağın üzerinde psödomembranöz kolit denilen bir yalancı zar oluşturabilir.

C. difficile hastanede yatan hastalarda en önemli diyare nedenidir. Antibiyotikle ilişkili diyaresi olan hastaların dışkılarından % 15-25, psödomembranöz koliti olanların ise % 95’den fazlasında C. difficile toksinleri izole edilmektedir. While C. difficile sıklıkla bebeklerin taşıdığı bir mikrop olmasına rağmen bu hasta topluluğunda genellikle diyareye neden olmamaktadır. Yaşla birlikte hastalanma riski artmaktadır. Bağışıklık sistemi yetersiz, kalın bağırsaklarında akut veya kronik rahatsızlıkları olanlarla daha önce C. difficile enfeksiyonuna yakalanmış olanlar, mide-bağırsak cerrahisi veya kemoterapisi geçirenlerde hastalanma riski artmıştır. Birkaç gün antibiyotik almaya devam eden hastalarda genellikle C. difficile ile ilişkili diyare oluşmaktadır. Tedavi tamamlandıktan birkaç hafta sonra da diyare oluşabilmektedir.

C. difficile ile ilişkili hastalık hafif diyareden daha şiddetli kolite veya kan zehirlenmesi (sepsis) ve ölüme yol açabilen toksik megakolona neden olabilmektedir. Belirtiler sık sık oluşan yumuşak dışkılar, karın ağrıları, kramplar, bulantı, ateş, su kaybı, bitkinlik ve lökositozu içerebilmektedir. Tedavi tipik olarak kullanılan antibiyotiğin kesilmesi ve C. difficile ‘nin duyarlı olduğu spesifik oral antibiyotiğin verilmesini içerir. Hastaların çoğu normal flora kendini yeniledikçe iyileşmekle birlikte hastaların yaklaşık % 12-24’ü 2 ay içinde ikinci bir atak geçirebilir.

Test için numune nasıl toplanır?
Steril bir kap içine taze bir dışkı numunesi alınır. Dışkı numunesi idrar veya suyla kirletilmemelidir. Numune toplandıktan sonra dışkı ya hemen veya soğutucuya konulup mümkün olduğu kadar kısa sürede laboratuvara götürülmelidir.

Numunenin kalitesinden emin olmak için herhangi bir test hazırlığına gerek var mı?
Test için hazırlık yapmak gerekmemektedir.

Nasıl kullanılır?
Antibiyotikle ilişkili diyare ve C. difficile’nin neden olduğu psödomembranöz kolit tanısı koymak için Clostridium difficile toksin testi kullanılmaktadır. Yinelenen hastalığı saptamak için de bu test istenebilir

Hastada toksin testi pozitifse doktor tipik olarak hastanın almakta olduğu herhangi bir antibiyotiği kesecek ve C. difficile bakterilerini elimine etmek için metronidazol veya vankomisin gibi uygun bir oral antibiyotik tedavisi reçetelendirecektir.

Ne zaman istenir?
Hastanede yatan bir hasta bir antibiyotik kürü sırasında veya sonrasında veya yakın zamanda geçirilmiş mide-bağırsak cerrahisi ardından sık sık ishal oluyor, karın ağrısı çekiyor, ateşleniyor ve/veya bulantısı oluyorsa C. difficile toksin testi istenebilir. Ayaktan hastada antibiyotikleri aldıktan sonraki 6-8 hafta içinde, kemoterapiden birkaç gün sonra bu belirtiler gelişirse veya hastada doktorun bir C. difficile enfeksiyonu ile kötüleşmekte olduğundan kuşkulandığı bir kronik mide-bağırsak bozukluğu varsa bu test istenebilir. Sık sık ishal olmanın başka bir farkına varılabilir nedeninin (parazitler veya patojenik bakteriler gibi) olmadığı olgulara tanı koymaya yardımcı olmak için C. difficile toksin testi istenebilir.

Antibiyotikle ilişkili diyare veya kolit için tedavi edilen hastada hastalık nüksederse ve semptomlar yeniden ortaya çıkarsa toksinin varlığını doğrulamak için C. difficile toksin testi istenebilir.

Test sonucu ne anlama gelir?
C. difficile toksin testi pozitifse hastanın ishal olma ve toksin üreten C. difficile’nin çoğalmasına bağlı olarak ilişkin belirtilerin ortaya çıkma olasılığı mevcuttur. Bazen kanlı dışkı numunelerine ilişkin yalancı pozitif sonuçlar görülebilmektedir.

İshal devam etmesine rağmen test sonucu negatifse başka bir numunenin test edilmesi gerekir. Hızlı C. difficile toksin testleri olguların % 85’den azını saptadığından ilk seferde toksin atlanmış olabilir. Toksin oda sıcaklığında parçalandığından negatif sonuç numunenin hemen nakledilmediği, saklanmadığı veya işlenmediğini gösterir. Negatif test sonucu ayrıca ishal ve hastalığın diğer belirtilerine C. difficile’den başka bir etkenin neden olduğu anlamına gelebilir.

Bilmem gereken başka bir şey var mı?
C. difficile suşları tarafından dışa vurulan ortak bir antijeni saptayan hızlı bir test de vardır. Ancak bu test doktora bakterinin zararlı toksinleri salıp salmadığını söyleyemez. C. difficile-ile ilişkili hastalığı doğrulama amacıyla C. difficile toksinlerini (toksin A ve B) saptamak için bir ilave test yapılmalıdır. Bu toksinleri belirlemenin olağan yöntemi hızlı enzim immünanalizidir. Yapılan teste göre sonuçlar 1-4 saat sonra çıkar. Kültürde insan hücrelerinin çoğalmasına dışkının toksik etkisini inceleyen bir sitotoksin testi toksini belirlemenin daha duyarlı bir yöntemi olmasına rağmen sonuç almak 24-48 saatlik bir süreyi gerektirmektedir.

Clostridium difficile bir dışkı kültüründe üretilip izole edilebilirse de var olması mevcut suşun bir toksin üreten suş olup olmadığını göstermez. Ayrıca, bu test C. difficile kolonizasyonuyla aşırı çoğalma/enfeksiyon arasında ayrım yapamaz.

C. difficile koliti tanısı koymak için bir endoskopik incelemeden yararlanılabilir. Bir uzman (gastroenterolog) mevcut olabilen herhangi bir karakteristik psödomembranöz lezyonu gözlemleyip biyopsi alabilir.

C. difficile toksin A ve B’nin varlığını saptamak için moleküler test yöntemleri araştırılmaktadır.Ancak toksin hasta iyileştikten sonra uzun süre sebat ettiğinden bu testler aktif veya önceden mevcut enfeksiyon arasında ayrım yapamamaktadır.

Başka neler diyareye neden olabilmektedir?
Diyarenin nedenleri patojenik, bakteri enfeksiyonu viral enfeksiyon, bir parazit, besinlere tahammülsüzlük, belli bazı ilaçlar, IBD(irritabıl bağırsak sendromu) veya emilim bozukluklarını (çölyak hastalığı) kapsayabilir. Psikolojik stresler diyareye neden olabilir veya alevlendirebilir.

Dışkı numunesinin niçin yeni alınmış olması gerekmektedir ?
C. difficile toksin testi için numunenin yeni alınmış olması gerekmektedir. Aksi halde toksin bir-iki saatte bozulacak ve test yalancı negatif sonuç verecektir.

C. difficile’nin neden olduğu diyare için niçin reçetesiz ilaç almamalıyım?
Diyareyi geçiren ilaçlar mide-bağırsak yolundan dışkının geçişini yavaşlatabilerek kalın bağırsakların toksine maruziyet süresini uzatmakta, doku hasarı ve iltihaplanmayı şiddetlendirmektedir.

Bir kez C. difficile enfeksiyonu geçirdikten sonra yeniden bu enfeksiyona yakalanabilir miyim?
Evet. Ancak kısa dönemde genellikle bu durum yeniden enfeksiyona yakalanmadan ziyade bakterinin yeniden çoğalması ve toksin üretiminin artması söz konusudur. Normal flora kendini henüz tamamen yeniden oluşturamadığından normal bir olgudur. C. difficile diyaresi olan bir kişi ilerde antibiyotik kürleriyle yeni bir diyare geliştirme riski altına girebilir.

Bazı antibiyotiklerin diyareye neden olma ihtimali daha mı yüksek ?
İlaçlar bağırsaklar içindeki iyi bakteri topluluğunun yapısını değiştirdiğinden hemen hemen her antibiyotik diyareye yol açabilmektedir. Birçok farklı bakteri tipini öldüren geniş spektrumlu bir antibiyotiğin normal bağırsak florasını ortamdan uzaklaştırma ve C. difficile’in çoğalması ve toksin üretmesini sağlama olasılığı daha yüksektir.

Kaynakça : labtestsonline