Burun akıntısı, aşırı burun boşalmasıdır.  Akışkan, berrak bir sıvı, daha yoğun bir mukus veya bunların arasında bir kıvama sahip olabilir. Akıntı burun deliklerinden dışarıya ya da boğazın arkasından aşağıya geniz akıntısı şeklinde veya her iki şekilde olabilir. Bazen burun akıntısına burun tıkanıklığı da eşlik edebilir.

Burun akıntısı neden olur?

Burun akıntısı, burun dokularını tahriş eden ya da buradaki iltihabi süreci uyaran herhangi bir şeyden kaynaklanabilir. Soğuk algınlığı, grip, alerjiler ve çeşitli tahriş edici maddeler burun akıntısına neden olabilir. Burun akıntısının daha az yaygın nedenleri arasında polipler, yabancı cisim, tümör veya migren benzeri baş ağrıları olabilir. Burun akıntısının nedenleri arasında şunlar vardır:

• Akut sinüzit (sinüs enfeksiyonu)
• Alerjiler
• Kronik sinüzit
• Soğuk algınlığı ve grip
• Dekonjestan grubu burun spreylerinin aşırı kullanımı
• Sapmış burun septumu
• Kuru hava
• Hormonal değişiklikler
• Burna yabancı cisim kaçması
• Yüksek tansiyon, erektil disfonksiyon, depresyon, epileptik nöbet ve diğer bazı durumları tedavi etmek için kullanılan bazı ilaçlar
• Burun polipleri
• Alerjik olmayan rinit (alerji ile ilgili olmayan kronik tıkanıklık veya akıntı)
• Mesleki astım
• Gebelik
• Respiratuar sinsityal virüsü (RSV)
• Beyin omurilik sıvı kaçağı
• Sigara dumanı

Sürekli burun akıntısı

Kişinin hasta olmadığı zamanlar da dahil olmak üzere sürekli burun akıntısının olması rahatsız edici ve utanç verici olabilir. Burun içindeki doku ve kan damarları çevresel bir ajana tepki gösterdiğinde ve kişiyi korumak için sıvı veya mukoza ürettiğinde burun akıntısı başlar. Bazı kimselerin, görünürde bir sebep olmaksızın sürekli olarak burun akıntısı vardır. Bu durum alerjik olmayan veya vazomotor rinit olarak adlandırılır. Belirtiler alerjilere benzese de, bağışıklık sistemi tarafından tetiklenmez. Stres, hipotiroidi, gebelik, tansiyon ilaçları, uzun süreli burun damlası kullanımı, aşırı fiziksel aktivite, cinsel ilişki ve sigara dumanı vazomotor rinit nedenleri arasında sayılabilir. Bazı kokular, ilaçlar, hava durumu değişiklikleri veya baharatlı yiyecekler gibi tetikleyici ajanlar nedeniyle kronik burun çekme, burun tıkanıklığı ve burun akıntısı şikâyetleri vardır. Hapşırma veya göz tahrişi gibi diğer soğuk algınlığı veya alerji belirtilerinin yokluğu ile ayırt edilir. Vazomotor rinit belirtileri, kişi belirli koku veya parfümlerin yakınındayken, sıcaklık değiştiğinde, belirli duyguları hissettiğinde veya parlak ışıklara maruz kaldığında kötüleşebilir. Rahatsızlığın bilinen kesin bir tedavi yoktur. Bununla birlikte tetikleyicileri önleyerek, uygun ilaçları alarak ve tuzlu su çözeltileri ile burnu sık sık temizleyerek belirtiler yönetilebilir.

Burun akıntısını ne durdurur?

Alerji ve soğuk algınlığına bağlı burun akıntısını durdurmak için sıcak bir duş alabilir, evin havasını nemlendirmek için buhar makinesi kullanabilir ya da burun ve çevresine sıcak tatbiki yapabilirsiniz. Burun akıntısına tıkanıklık da eşlik ediyorsa tuzlu su çözeltileri hazırlayarak burnunuzu temizleyebilirsiniz. Bu amaçla kullanılacak tuzlu su çözeltisi tarifi:

• 3 çay kaşığı iyot içermeyen tuz ve 1 çay kaşığı kabartma tozu karıştırılır.
• Bu karışım 3/4 litre kaynamış veya damıtılmış suya ilave edilir ve iyice karıştırılır.

Hazırlanan çözelti bir enjektöre çekilerek burun deliklerine nazikçe sıkılır.

Burun akıntısına ne iyi gelir?

Bir burun akıntısı soğuk algınlığının en rahatsız edici belirtilerinden biridir. Burun akıntısına iyi gelen, evde yapılabilecek uygulamalardan bazıları şunlardır:

• Bol miktarda sıvı tüketmek. Burun akıntısı ile birlikte burun tıkanıklığı belirtileri de varsa bol sıvı içmek önemlidir. Böylece sinüsler ve burun boşluğundaki mukusun atılması kolaylaşır. Aksi takdirde mukus koyu ve yapışkan bir kıvam alır ve sonuç olarak burun daha da tıkalı hale gelir. Böyle durumlarda sıvı atılımını artıran kahve, siyah çay, limon suyu gibi içeceklerden uzak durmakta fayda vardır.
• Buhar banyosu yapmak. Sıcak buhar teneffüs etmek, burun akıntısını azaltmaya yardımcı olur. Soğuk algınlığı olan kişilerle yapılan bir çalışmada buhar tenefüsü yapanlarla yapmayanlarda iyileşme süresi kıyaslanmış, buhar banyosunun iyileşmeyi hızlandırdığı görülmüştür. Buhar banyosu için kaynar suya çeşitli yağlardan 3 – 4 damla damlatarak teneffüs etmek uygulamanın etkinliğini artırır. Bu amaçla okaliptüs, nane, çam, biberiye, adaçayı, çay ağacı ve kekik yağı tercih edilebilir. Uygulamayı yapan kişi başının üzerine kaynar suyun bulunduğu tencereyi de kaplayacak şekilde havlu örterek daha fazla yarar sağlayabilir. Eğer evde bu tarz bitkisel yağlar yoksa 1-2 tatlı kaşığı kuru nane, kekik, zencefil vb. kullanılabilir.
• Sıcak bitki çayları içmek. Sıcak bitki çayları burun akıntısı için çoğu zaman  soğuk içeceklerden daha yararlıdır. Bazı bitki çayları, hafif burun açıcı otlar içerebilir. Papatya, zencefil, nane veya ısırgan gibi anti inflamatuar ve anti alerjik özelliklere sahip otlar içeren çaylar tercih edilebilir. Maksimum yarar sağlamak için bir bardak kafeinsiz sıcak bitki çayı yapıp içmeden önce buharı teneffüs edilebilir. Boğaz ağrısı sıklıkla burun akıntısına eşlik eder. Sıcak bitki çayı içmek boğaz ağrısını hafifletmeye de yardımcı olur.
• Zerdeçal. Zerdeçal, burun akıntısı da dahil olmak üzere birçok sağlık sorunu için faydalı etkilere sahiptir. Zerdeçal, güçlü bir antioksidan, anti inflamatuar, antibakteriyel ve antiviral özelliklere sahiptir. Bu sebeple burun akıntısının yanı sıra soğuk algınlığı tedavisinde de etkili olur. Burun akıntısı için bir çay kaşığı toz zerdeçal bir bardak sıcak sütle karıştırılıp yatmadan önce içilebilir. Bu karışım, burun akıntısı ve tıkanıklığı, öksürük, soğuk algınlığı ve boğaz ağrısı için hızlı bir rahatlama sağlar. Karışıma biraz da karabiber ekleyerek etkinlik artırılabilir. Bir buçuk çay kaşığı kuru, öğütülmüş zerdeçal kaynar suya ilave edilerek buharının solunması da yararlıdır. Buhar banyosu yaparken buhar, önce bir burun deliğinden sonra diğerinden yavaşça çekilmelidir. Bunu günde iki kez yapmak burun akıntısına iyi gelir.
• Zencefil. Zencefilin çeşitli sebeplerle ortaya çıkan burun akıntısını rahatlatan özellikleri vardır. Zencefil antioksidan, antiviral, antitoksik ve antifungal özellikler barındırır. Tuz serpilmiş çiğ zencefili günde 2 – 3 kez çiğnemek burun akıntısını çabucak hafifletir. Zencefili çay şeklinde tüketmek de burun akıntısına iyi gelir. Bunun için taze zencefil kökü ince dilimler halinde kesilip, üzerine bir bardak kaynar su konulur. Hazırlanan çay 3 – 4 dakika demlenmeye bırakılır. Daha sonra tatlandırmak için biraz bal eklenerek içilir. Bu çayın günde üç veya dört kez içilmesi soğuk algınlığı ve burun akıntısında hızlı bir rahatlama sağlar.
• Sarımsak. Sarımsak, antibakteriyel ve antiseptik özelliklere sahiptir. Burun akıntısı için birkaç bardak suda üç ya da dört diş kıyılmış sarımsak birkaç dakika kaynatılır. Üzerine biraz şeker eklenir ve karışım günde iki kez içilir. Ayrıca günde üç ya da dört kez küçük bir parça sarımsak çiğnemek de rahatlama sağlar. Sarımsak takviyeleri, akıntıyı önlemek veya azaltmak için düzenli olarak alınabilir.

Burun akıntısı nasıl geçer?

Burun akıntısının geçmesine yardımcı olabilecek bazı yöntemler şu şekilde sıralanabilir:

• Akupresür. Sinüs ağrısı, tıkanıklığı ve ilişkili burun akıntısı hafif akupresür ile tedavi edilebilir. Burnunuzun etrafındaki alanda akupresür kullanmak, burun akıntısı, tıkanıklığı ve baş ağrısını hafifletebilir. Bu amaçla hafif bir basınç kullanarak burnun her bir köşesine 10 kez baskı yapılır. Aynı şey gözlerin hemen üstündeki alanda da yapılır. Sinüslerin rahatlaması için bu uygulama günde 2-3 kez tekrarlanır.
• Sıcak uygulama. Yüz ve buruna günde birkaç kez ılık, nemli bir bez tatbik etmek akıntının geçmesine yardımcı olabilir.
• İlaçlar. Doktor tarafından altta yatan nedene yönelik reçete edilen antihistaminik, dekonjestan ve steroid maddeler içeren çeşitli ilaç ve spreyler burun akıntısının geçmesine yardım eder.
• Tetikleyicilerden kaçınma. Alerjik ya da vazomotor rinite bağlı akıntıyı durdurmak için tetikleyici ajanlar tespit edilmeli ve bunlardan uzak durulmalıdır.

Kaynak Bilgisi : MedicalPark