Boğaz, ağızdan başlayarak yemek borusu ve ana bronşa kadar uzanan tüp şeklindeki vücut parçasıdır. Boğaz değişik nedenlerden dolayı şişebilir ve ağrıyabilir. Boğaz şişliği genellikle boğazda ağrı ve yutkunma güçlüğü ile beraberdir.

Boğazda ağrı ve şişliğin nedenleri nelerdir?

 1. Enfeksiyonlar: En sık görülen sebep budur. Sıklıkla virüsler nedeniyle meydana gelir. Soğuk algınlığı, farenjit ve grip gibi hastalıklarda boğazda şişlik ve ağrı olabilir. Boğazda en sık enfeksiyon yapan bakteri beta gurubu streptekoklardır. Bunların tedavisi antibiyotiklerle yapılır. Virüs kaynaklı enfeksiyonlarda antibiyotik kullanmaya gerek yoktur.

 2. Mide ekşimesi ve mide reflüsü: Reflü mide içeriğinin yemek borusu ve ağza doğru geri kaçmasıdır. Mide reflünüz varsa  şu belirtileri görebilirsiniz:

• boğazda yanma,
• ağzında ekşi bir tat
• sürekli geğirmek
• ses kısıklığı
• göğüs ağrısı
• kuru öksürük
• ağız kokusu

3. Alerjik hastalıklar: Tozlar, akarlar, polenler, yediğiniz bir yemek, aldığınız bir ilaç, böcek ısırığı veya sokması alerjiyi başlatabilir. Alerji deri döküntüsü ve kaşıntı şeklinde olabileceği gibi solunum yollarında belirtilere de neden olabilir. Alerjinin çok şiddetli haline anafilaksi denir. Anafilakside aniden başlayan boğazda şişlik hissi, nefes alamama, hırıltı, öksürük, baş dönmesi, bayılma, karın ağrısı ve çarpıntı gibi belirtiler olabilir. Bu durumla karşılaştığınızda acil tıbbi yardım almalısınız.

4. Panik atak: Panik atak esnasında boğazınızda tıkanma hissi ve çarpıntı yaşayabilirsiniz. Aynı anda terleme, nefes darlığı, bulantı, baş ağrısı, titreme ve  yoğun bir iç sıkıntısı olabilir.

5. Guatr: Tiroid bezinin büyümesine guatr denir. Guatr boğazda şişme, öksürük ve ses kısıklığına neden olabilir.

Boğaz şişliğine eşlik eden belirtiler nelerdir?

• Boğazda ağrı veya kaşıntı hissi
• Yutma veya konuşma ile kötüleşen ağrı
• Yutma güçlüğü
• Boyunda veya çene altında şişmiş ve ağrılı bezeler
• Şişmiş ve kırmızı bademcikler
• Bademcikler üzerinde beyaz-gri irin tabakası
• Ses kısıklığı

Boğaz şişliğine en sık enfeksiyonlar neden olur. Boğazınızda enfeksiyon varsa beraberinde aşağıdaki belirtiler olabilir:

• Ateş
• Öksürük
• Burun akıntısı
• Hapşırma
• Vücut ağrıları
• Baş ağrısı
• Mide bulantısı ya da kusma

Hafif boğaz ağrısı ve şişliğiniz varsa evde bazı önlemler alarak rahatlayabilirsiniz. Ancak boğaz şişliği ile beraber şu belirtiler varsa mutlaka doktora gitmelisiniz:

• Şiddetli veya bir haftadan uzun süren boğaz ağrısı
• Yutma güçlüğü
• Nefes almada zorluk
• Ağzını açmada zorluk
• Eklem ağrısı
• Kulak ağrısı
• Döküntü
• 38,3 C’den yüksek ateş
• Tükürüğünüzde veya balgamınızda kan
• Sık tekrarlayan boğaz ağrısı
• Boynunda bir yumru
• İki haftadan fazla süren ses kısıklığı
• Boynunuzda veya yüzünüzde şişme

Boğaz ağrısı ve şişliği için evde alınabilecek önlemler nelerdir? Boğaz şişliğine ne iyi gelir?

Yukarıda saydığımız ciddi belirtiler yoksa veya doktora gittiğinizde üst solunum yolu enfeksiyonu geçirdiğiniz söylendiyse, doktorunuzun verdiği ilaçlar dışında evde şu yöntemleri deneyebilirsiniz:

1. Tuzlu su ile gargara yapmak: Ilık tuzlu su ile gargara yapmak hem boğaz ağrısına hem de boğaz şişliğine iyi gelir. Tuz boğazdaki mukusu çeker. Tuzlu su gargarasını günde bir kaç kez tekrarlamak önerilir.
2. Pastil emmek: Pastiller reçetesiz satılır. Emilerek kullanılır. Kullanıldığında boğazda ferahlama hissi uyandırır. Ağrıyı hafifletici özellikleri vardır. Günde 2-3 defa alabilirsiniz.
3. Ağrı kesici kullanmak: 6 saat aralarla parasetamol gurubu bir ağrı kesici kullanmak boğaz ağrınızı ve yutma güçlüğünüzü hafifletecektir.
4. Ballı çay içmek: Balla tatlandırılmış ılık çay boğazdaki tahrişi gidermeye yardımcı olur. Balı doğrudan da yiyebilirsiniz ya da yeşil çayla birlikte tüketebilirsiniz. Yeşil çay, antibakteriyel, ağrı kesici ve zengin antioksidan kaynağı olarak iltihabı azaltmaya yardımcı olabilir.
5. Ekinezya ve adaçayı: Ekinezya ve adaçayı balla tatlandırılıp tüketildiğinde üst solunum yolu enfeksiyonları belirtilerini azaltmaya yardımcı olur.
6. Bol su içmek: Susuz kaldığınızda ağzınızdaki tükrük azalır. Tükrük ağız içini ve boğazı temizleme ve yumuşak tutma özelliğine sahiptir. Ağzınız kuruduğunda durumunuz daha da kötüleşebilir. Bu nedenle bol sıvı almalısınız. Suyun yanında taze sıkılmış meyve suları, çay ve çorba tüketebilirsiniz. Hastalık döneminde kafein ve alkolden uzak durmak gerekir.
7. Havayı nemlendirmek: Havayı nemlendirmek şişmiş burun ve boğazınızı yumuşatarak daha rahat nefes almanızı sağlar.
8. Buharlı duş almak: Evde nemlendirici cihaz yoksa duşa girip sıcak su buharı soluyabilirsiniz. Bu yöntem de burun ve boğazınızı rahatlatacaktır.
9. Daha yüksek yastıkta yatmak: Daha yüksek yastıkta yatmak tıkalı burun ve şiş boğazınız nedeniyle zorlaşan nefes almanızı rahatlatacaktır. Bu şekilde ağzı açık uyuma ihtimaliniz azalacaktır.
10. Papatya çayı: Papatya çayı doğal bir yatıştırıcıdır. Boğaz ağrısını gidermek için uzun zamandır kullanılmaktadır. İltihap azaltıcı, antioksidan ve ödem giderici etkileri vardır. Bu haliyle boğaz şişliğine iyi gelebilir. Papatya buharı solumak da solunum yollarını rahatlatıcı etkiye sahiptir.
11. Nane: Nane nefesi tazeleme özelliğine sahiptir. Seyreltilmiş nane yağı spreyleri boğaz ağrısını hafifletir. Nanenin içeriğindeki mentol müküsü azaltır, boğaz ağrısı ve öksürüğe iyi gelir. Nane ayrıca anti-enflamatuar, antibakteriyel ve antiviral özelliklere sahiptir.
12. Karbonatla gargara: Tuzlu suyun içine atılan az miktarda karbonat boğazdaki ağrı ve şişlik hissini azaltabilir. Gargara suyunu yutmamak gerekir. Bu çözelti bakterilerin ölmesini kolaylaştırır. Genel olarak önerilen hazırlama şekli: 1 bardak ılık su, 1/4 çay kaşığı kabartma tozu ve 1/8 çay kaşığı tuz .
13. Çemen otu: Yapılan araştırmalar çemen otunun mikrop öldürücü özelliği olduğunu göstermiştir. Çemen otu çayı tüketebilirsiniz.
14. Hatmi kökü: Hatmi kökü kaynatılıp çay olarak tüketilebilir. Şeker hastaları bu çayı kullanmadan önce doktorlarına danışmalıdır.
15. Meyan kökü: Meyan kökü uzun yıllardır boğaz iltihaplarında kullanılmaktadır. Suyla karıştırılıp gargara yapılabilir veya pastil şeklinde kullanılabilir. Hamile ve emziren kadınlar kullanmamalıdır.
16. Elma sirkesi: Elma sirkesi doğal bir antibakteriyeldir. Asidik yapısı nedeniyle, boğazdaki mukusun parçalanmasına ve bakterilerin yayılmasını önlemeye yardımcı olmak için kullanılabilir. Suyla seyreltilerek gargara şeklinde kullanılabilir.
17. Sarımsak: Sarımsak doğal antibakteriyel özelliklere sahiptir. Enfeksiyonlarla mücadele yeteneği ile bilinen bir organosülfür bileşiği olan allisin içerir. Yapılan çalışmalar düzenli olarak  sarımsak kullanmanın soğuk algınlığı virüsünün önlenmesine yardımcı olabileceğini göstermiştir.
18. Acı biber veya acı sos: Genellikle ağrı kesici olarak kullanılan acı biber, ağrı reseptörlerini bloke ettiği bilinen doğal bir bileşik olan kapsaisin içerir. Bilimsel olarak kanıtlanmamış olmasına rağmen, ılık su ve bal ile karıştırılmış acıyı yutmak boğaz ağrısını hafifletebilir.
19. Limon suyu: Limon suyu soğuk algınlığı veya grip sırasında ortaya çıkan boğaz ağrısını azaltabilen ferahlatıcı bir içecektir. Limon, C vitamini ve diğer güçlü antioksidanlar içerir. Bu bileşikler iltihapla savaşır. Limon aynı zamanda ağızda tükrük miktarını artırır.
20. Zencefil kökü çayı: Zencefil, boğaz ağrısını hafifletmeye yardımcı olabilecek antibakteriyel ve antienflamatuar etkileri olan bir baharattır. Bazı laboratuvar çalışmaları, zencefil ekstraktının solunum yolu hastalıklarına neden olan bazı bakteri ve virüsleri öldürebildiğini bulmuştur. Akciğer hastalığı olan tüberkülozlu kişilerde iltihabı da azaltabildiğine dair iddialar vardır. Zencefil çayı tarifi: taze zencefil kökü rendelenir, 1 lt kaynamış suya katılır, 10 dakika beklenir. Daha sonra içine limon suyu ve bal katılarak içilir.
21. Tarçın: Tarçın, yüksek antioksidan içeriğe sahip kokulu ve lezzetli bir baharattır. Ayrıca antibakteriyel faydaları vardır.
22. Tavuk suyu çorba: Tavuk çorbası, bilinen doğal bir soğuk algınlığı ve boğaz ağrısı ilacıdır. Aynı zamanda insanların hasta olduklarında daha fazla sıvı almasını sağlayan konforlu bir besindir. Çorbayı sarmısak ekleyerek tüketmek daha faydalıdır.

Eğer kronik bir hastalığınız varsa ve ilaç kullanıyorsanız yukarıda saydığımız yöntemleri denemeden önce hekiminize danışınız. Bu yöntemleri denerken şikayetleriniz artıyorsa tekrar hekiminizi  ziyaret ediniz. Sağlıklı günler dileriz.

Kaynak Bilgisi : MedicalPark