Bebeklerde diş çıkarma, merakla beklenen ve çoğu zaman zorlu geçen bir süreçtir. Birincil dişler veya süt dişleri, doğumda çene yapısı içerisinde var olan ve genellikle 6. ay ile 1. yaş aralığında çıkmaya başlayan dişlerdir. Birçok çocukta 20 adetten oluşan süt dişleri 3 yaşında tamamlanır ve 6-7 yaşlarına kadar görev yapar. Bebeklerde diş çıkarma dönemi ne zaman başlayacağı oldukça değişkenlik gösteren ve pek çok ebeveyn için merak konusu olan bir süreçtir. Bazı bebekler dişlerinden bir veya birkaçı çıkmış halde doğabilirken bazı bebeklerin ilk yaş günlerinde dahi henüz dişi çıkmamış olabilir. Bu nedenle ebeveynler bu konuda çevrelerindeki başka ebeveynlerden aldıkları bilgiler ve gözlemlerle yersiz endişelere kapılmak yerine her bebeğin kendine özel bir gelişim süreci içinde olduğunun bilincine varmalı, kafalarına takılan konularda yalnızca hekimlerine danışmalıdır.

Bebeklerde diş çıkarma dönemi ne zamandır?

Bebeklerde ortalama olarak 3. aydan itibaren dünyayı ağızla keşfetme dönemi başlar. Bu aydan itibaren elleri ağzına sokma, tükürük salgısının artması ve tutabildiği nesneleri ağzına götürmeye çalışma gibi davranışlar belirgin şekilde artar. Bu davranışlar pek çok ebeveyn tarafından diş çıkarma ile ilişkilendirilir ve dişlerin olması gerekenden daha erken çıkacağına dair endişeler artar. Çoğu zaman bu hareketler bebeğin gelişim döneminin bir parçasıdır ve diş çıkarma ile ilişkisi yoktur. İlk dişler genellikle 6. ay civarında çıkar. Fakat ilk bir yıl içerisinde dişlerin herhangi bir zamanda çıkabileceği ve 6. aydan daha erken veya daha geç çıkan dişlerin bir gelişim bozukluğu anlamına gelmediği bilinmelidir. Tipik olarak bebeklerin çok büyük bir kısmında ilk çıkan dişler alt ön kesici dişlerdir. Bunların ardından diğer dişler yavaş yavaş çıkmaya başlar ve en son da azı dişleri çıkar. Çocuk 3. yaşına geldiğinde tüm süt dişleri çıkar ve ağızda toplamda 20 adet süt dişi bulunur. Bir genelleme yapmak gerekirse 6. aydan itibaren her 6 ayda 4 adet yeni süt dişinin çıktığı söylenebilir. Ortalamalara bakıldığında kız bebeklerin erkek bebeklere oranla biraz daha erken diş çıkarmaya başladığı görülür. Çocuğun 4 yaşına gelmesi ile birlikte çene ve yüz kemikleri büyümeye başlar ve süt dişlerinin arasında boşluklar meydana gelir. Bu, daha büyük yapılı kalıcı dişlerin ortaya çıkması için gerekli alanın elde edilmesini sağlayan mükemmel bir doğal büyüme sürecidir. 6 ve 12 yaşları arasında, hem süt dişlerinin hem de kalıcı dişlerin bir karışımı ağızda bulunur.

Bebeklerde diş çıkarma belirtileri nelerdir?

Bebeklerde diş çıkarma belirtileri, anne ve babalar tarafından en çok merak edilen konulardan bir tanesidir. Yukarıda da belirtildiği gibi 3. aydan itibaren görülen ağız davranışları ile karıştırıldığından belirtileri hakkında bilgi sahibi olunmasında fayda vardır. Bebekten bebeğe değişebilse de en yaygın görülen diş çıkarma belirtileri şunlardır:

• Huysuzluk
• Uyku problemleri
• İştahsızlık
• Kabızlık veya ishal
• Tükürük akıntısında artış
• Kulaklarda ağrı veya kaşıntı
• Ağız etrafında döküntüler
• Kilo alımının yavaşlaması veya kilo kaybı

Yukarıdaki belirtilerin tamamı her bebekte görülmeyebilir. Bunlardan bir veya birkaçının bir arada görülmesi bebeğinizin diş çıkarma döneminde olduğunu işaret ediyor olabilir.

Bebeklerde diş çıkarma tablosu

Bebeklerde diş çıkarma dönemleri genel olarak şu şekildedir:

• Üst Ön Dişler: 6-8 aylıkken patlar ve 6-7 yaşta dökülür.
• Üst Yan Dişler: 9-11 aylıkken patlar ve 7-8 yaşta dökülür.
• Üst Köpek Dişleri: 16-20 aylıkken patlar ve 10-12 yaşta dökülür.
• Üst Küçük Azılar: 12-16 aylıkken patlar ve 9-11 yaşta dökülür.
• Üst Büyük Azılar: 20-30 aylıkken patlar ve 10-12 yaşta dökülür.
• Alt Ön Dişler: 5-7 aylıkken patlar ve 6-7 yaşta dökülür.
• Alt Yan Dişler: 10-12 aylıkken patlar ve 7-8 yaşta dökülür.
• Alt Köpek Dişleri: 16-20 aylıkken patlar ve 9-12 yaşta dökülür.
• Alt Küçük Azılar: 12-16 aylıkken patlar ve 9-11 yaşta dökülür.
• Alt Büyük Azılar: 20-30 aylıkken patlar ve 10-12 yaşta dökülür.

Bebeklerde diş çıkarma döneminde nelere dikkat edilmelidir?

Diş çıkarma bebek gelişiminde olağan bir durumdur ve genellikle bebekte çok büyük sıkıntılara ve rahatsızlığa yol açmadan, doğal bir şekilde tamamlanır. Fakat ateş ve dişin çıkacağı bölgede rahatsızlık, şişlik hissi gibi sorunların hafifletilebilmesi için birtakım önlemler alınabilir. Ebeveynler ellerini çok iyi bir şekilde temizledikten sonra bebeğin diş etlerine yumuşak hareketlerle masaj yapabilirler. Bu uygulama dişin daha kolay çıkmasına yardımcı olurken diş etindeki rahatsızlık hissini de azaltır. Dişlerdeki kaşıntı ve rahatsızlığın azaltılması, ağrıların hafifletilebilmesi için diş kaşıma halkaları, dondurucudan çıkarılmış veya ıslatılmış bez verilebilir. Diş kaşıma halkalarının mümkün olduğunca içi sıvı dolu olanları tercih edilmemelidir. Bunun sebebi bebeğin ısırması ile birlikte diş kaşıma halkasının patlama riskinin olmasıdır. Bebeğe dişini kaşıması için verilen tüm nesneler uygun yapıda olmalıdır. Zararlı kimyasallar, boya gibi maddeler içermemelidir. Aynı zamanda parçalanma ve bebeğin boğazına kaçma riski de bulundurmamalıdır. Diş çıkarma döneminde bebeklerde vücut sıcaklığının bir miktar yükselmesi (hafif ateş) olağan bir durumdur. Fakat 38 derecenin üzerinde bir ateşin görülme olasılığı çok düşüktür ve bu nedenle diş çıkarmaya bağlı görülen hafif ateş genellikle herhangi bir medikal tedavi gerektirmez. Bu dönemde bebeğin ateşi sürekli olarak kontrol edilmeli ve fazla yükselmesi halinde hekime başvurulmalıdır. Ateşin nedeni herhangi bir enfeksiyonun varlığı ise bu durumda hekim tarafından önerilecek tedavi planına uyulmalıdır. Diş çıkarma döneminde bebeğin rahatlatılması ve yaşanan problemlerin azaltılması adına hekim tarafından reçetelendirilmemiş diş çıkarma tabletleri, benzokain ve benzeri maddeler içeren jeller, diş etlerini uyuşturan maddeler gibi uygulamalardan kesinlikle kaçınılmalıdır.

Bebeklerde diş bakımı nasıl yapılmalıdır?

Bebekte ilk dişin patlaması ile birlikte ağız ve diş bakımına da başlanmalıdır. Süt dişlerinin sağlıklı bir şekilde gelişimi ve bakımının yapılarak çürümesinin önlenmesi, ileride çıkacak olan kalıcı dişlerin sağlığını da doğrudan olumlu etkiler. 6. aydan itibaren dişlerin çıkma döneminin başlaması ile birlikte bebeğin diyetinde yeterli miktarda florürün bulunduğundan emin olunmalıdır. Florürün en önemli kaynağı içme sularıdır ve tüketilen suyun florür içeriği mutlaka bilinmelidir. Bebeğin florür takviyesine ihtiyaç duyup duymadığı konusunda çocuk doktorları ve pedodonti uzmanlarına danışılmalıdır. İlk diş ile birlikte bebekler için özel olarak üretilen diş fırçalarından yardım alınarak dişler günde iki kez fırçalanmalıdır. Bu işlem esnasında yumuşak kıllı fırçalar kullanılmalı, diş etlerine zarar verebilecek sert hareketlerden kaçınılmalıdır. Pirinç tanesi büyüklüğünde florür içerikli diş macunları kullanılabilir. Fırçalama sonrasında temiz parmaklar ile bebeğin ağzının iyice durulanması gerekir. Gece yapılacak diş fırçalama işleminin tüketilecek son besinin ardından yapılması, gece boyunca ağızda bakteri oluşumunun önlenmesi açısından önem taşır. Çocuğunuz 3 yaşına geldikten sonra diş macununun büyüklüğü bezelye tanesi boyutuna çıkarılmalıdır. 6 yaşına kadar diş macununun ebeveyn tarafından fırçaya koyulması, 7-8 yaşlarına kadar ise diş fırçalama işleminin ebeveyn gözetiminde yapılmasında fayda vardır.

Eğer sizin de bebeğiniz diş çıkarma dönemindeyse ve bebeklerde diş çıkarma sırası, belirtileri gibi konularda yardım almak istiyorsanız bebeğinizle birlikte bir sağlık kuruluşuna başvurabilirsiniz. Yapılacak muayene ile birlikte bebeğinizin diş çıkarma döneminde olup olmadığı, bu dönemi sağlıklı bir şekilde devam ettirip ettirmediği gibi konular hakkında detaylı bilgi alabilir, sağlıklı bir şekilde gelişimine devam etmesini sağlayabilirsiniz.

Kaynak Bilgisi : MedicalPark