Allerji Testleri Nedir? Ne Anlama Geliyor
Diğer adları : RAST Testi Allerji Takibi
Resmi adı : Allerjen-Spesifik IgE Antikor Testi
Niçin Testi Yaptıracaksınız?
Allerjilerin taramasını yapmak; bazen immünterapinin (duyarsızlaştırma) etkinliğini izlemek için bu test yapılır.
Ne Zaman Testi Yaptıracaksınız?
Doktorunuz, saman nezlesi, dermatit, rinit (nazal konjesyon), kızarık ve kaşıntılı gözler, astım veya karın ağrısı gibi rahatsızlıklarınızın sebebinin allerji kaynaklı olduğundan şüpheleniyorsa bu test yapılır.
Gerekli Numune Nedir?
Kolunuzdaki bir damardan kan örneği alınır.
Test için Hazırlık Gerekir mi?
Hayır
Ne test edilmektedir?
Immünoglobülin E (IgE), allerjik reaksiyonlarla ilişkili bir proteindir ve normalde kanda çok küçük miktarlarda bulunur. IgE, vücudun bağışıklık sisteminin bir bileşeni olarak (antikor) “saldırganlara karşı” savunma fonksiyonu görür. Allerjiye yatkın biri, bir allerjene (besinler, otlar veya hayvan tüyü) ilk kez maruz kaldığında, o kişi duyarlı hale gelir. Vücut potansiyel allerjeni yabancı bir cisim olarak algıladığında kan dolaşımınızdaki mast hücrelerine ve bazofillere bağlanan spesifik bir IgE antikoru üretir. Mast hücreleri vücudunuzun her tarafındaki dokularda bulunmasına rağmen en fazla derinizde, solunum sistemi ve mide-bağırsak sisteminizde bulunur. Daha sonraki maruz kalmalarda bu bağlı IgE antikorları allerjeni tanımakta, mast hücreleri ve bazofil hücrelerin histamin ve başka kimyasal maddeleri serbestleştirmesine neden olmakta, allerjene maruz kalınan o bölgede başlayan allerjik reaksiyona yol açmaktadır.
Belli bir allerjene karşı oluşan allerji için allerjene spesifik IgE antikor testi kullanılmaktadır. Kanda kuşkulanılan IgE antikorunun miktarı ölçülmektedir. Her bir allerjenle ilgili seçim ayrı bir testtir. Testler çok spesifiktir (örn: yaban arısına karşı bal arısı, yumurta sarısına karşı yumurta beyazı, batı kanarya otuna karşı dev kanarya otu gibi). Bu testler besin panelleri veya bölgesel ot, çimen, küf panelleri gibi gruplandırılabilir. Alternatif olarak siz ve doktorunuz allerjilerinize neden olduğundan kuşkulanılan uzun bir bireysel antijenler listesinden seçim yapabilirsiniz.
Allerjene spesifik IgE testi çeşitli yöntemlerle yapılabilir. Kullanılmakta olan geleneksel yöntem RAST olmasına rağmen yerine laboratuvarların çoğunda geniş ölçüde daha yeni IgE-spesifik immün ölçüm metodu kullanılmaktadır. Spesifik bir metodoloji olmasına ve test eden laboratuvarın kullanmakta olduğu test tam olarak aynı olmamasına rağmen tüm IgE allerji testlerine RAST denmektedir.
Test için numune nasıl toplanır?
Koldaki bir damardan kan örneği alınır.
Numunenin kalitesinden emin olmak için herhangi bir test hazırlığına gerek var mı?
Test için hazırlık yapmak gerekmez.
Nasıl kullanılır?
Allerjen-spesifik IgE antikor testi kişide belli bir madde veya maddelere karşı akut veya kronik allerji-benzeri belirtiler varsa allerji (tip I aşırı duyarlılık) taraması için yapılır. Bu kişide belirtiler tekrarlıyor ve bu belirtieri belirli bir şeyin başlattığı düşünülüyorsa (örneğin bir gıda veya belirli çevre koşulları) ve diğer aile bireylerinin allerjiye sahip olduğu düşünülüyorsa bu testlerin yapılması gerekebilir.
Birçok farklı tipte allerji testi hastalara tıbbi gözetim altında farklı maddeler verilerek yapılabilir. Ancak bu testlerin kullanılabilirliği kişinin derisindeki durumlardan (örneğin dermatit veya egzema) ve aldığı ilaçlardan (örneğin histaminikler veya antidepresan ilaçlar) etkilenebilir. Ayrıca bazı testlerde hayatı tehdit edebilecek aşırı reaksiyon potansiyeli de mevcuttur. Bu durumlarda allerjen-spesifik IgE antikor testi alternatif olarak istenebilir. Bu testler kan numunesinde çalışıldığından test istenen kişiye herhangi bir etkisi olmamaktadır.
Allerjen-spesifik IgE antikor testi immünterapiyi (duyarsızlaştırma) izlemek veya çocukta allerjinin geçip geçmediğini anlamak için de kullanılabilir. Ancak IgE düzeyi allerjik reaksiyonun şiddet derecesiyle korelasyon göstermez ve allerjisi geçmiş birinde daha sonra yıllar boyu IgE pozitifliği devam edebilir.
Ne zaman istenir?
Bir veya birden fazla sayıda maddeye allerjiniz olduğunu düşündüren belirtiler ve bulgularınız olduğunda genellikle allerjen-spesifik IgE antikor testi istenir.
Test sonucu ne anlama gelir?
Normal, negatif sonuçlar olasılıkla “gerçekten allerjiniz” olmadığı, bu spesifik allerjene karşı IgE aracılı yanıt göstermediğiniz anlamı taşımakla birlikte allerjen-spesifik IgE antikor testlerinin sonuçları her zaman doktorun önerileri eşliğinde yorumlanmalı ve kullanılmalıdır. IgE test sonucu normal olsa bile allerjik olma ihtimaliniz tamamen ortadan kalkmamıştır.
Yüksek sonuçlar genellikle bir allerjinin varlığına işaret etmekle birlikte spesifik IgE testiniz pozitif çıksa ve söz konusu maddeye maruz kalsanız bile gerçek bir fiziksel reaksiyon gösterebilir veya göstermeyebilirsiniz. Spesifik IgE düzeyi mutlaka reaksiyonun potansiyel şiddet derecesini öngörmemektedir. Allerji tanısını doğrulamak için klinik öykünüz ve tıbbi gözetim altında yapılan diğer allerji testlerinize gerek duyulabilir.
Bilmem gereken başka bir şey var mı?
Doktorunuz bazen süregelen bir allerjik sürecin dolaylı belirtisi için total IgE düzeyi veya tam kan sayımı ve lökosit formülü (spesifik olarak eozinofiller ve bazofilleriniz) gibi başka kan testlerini de isteyecektir. Bu test sonuçlarında yükselmeler allerjiyi akla getirebilmesine rağmen başka nedenlerden dolayı da sonuçlar yükselebilir.
Başka hangi allerji testleri mevcuttur?
Bir allerji uzmanı veya dermatolog genellikle deri delme veya çizme testi, yama testleri ve oral besin yükleme testlerini gerçekleştirir. Doktorunuz diyetinizden bazı besinleri çıkarmaya çalışabilir. Daha sonra hangisine allerjik olduğunuzu anlamak için onları yeniden diyetinize dahil eder. Yaşamı tehdit edici anafilaktik reaksiyon olasılığı nedeniyle bu testlerin sıkı bir tıbbi gözetim altında yapılması önemlidir.
Allerji testim negatif çıkmasına rağmen yakınmalarım devam ediyor. Başka ne olabilir?
Çölyak hastalığında glutene duyarlılık veya laktoza tahammülsüzlüğe neden olan laktaz eksikliğine benzer bir enzim eksikliği gibi bir genetik aşırı duyarlılık sorununuz olabilir. IgE ‘nin aracılık etmediği allerjiye benzer bir durum da olabilir ancak bununla ilgili bir laboratuvar testi yoktur. Doktorunuzun yardımıyla bireysel durumunuzu araştırmanız önem taşımaktadır.
Allerjik yakınmalarım genellikle hafif derecededir. Gerçekte bu durum ne kadar ciddidir?
Allerjik reaksiyonlar kişiye özgüdür. Hafif veya orta derecede olduğu gibi allerjenden allerjene değişebilmekte, zamanla kötüleşebilmekte (veya kötüleşmemekte), tüm vücudu tutabilmekte ve bazen ölümcül olabilmektedir.
Allerjilerim geçer mi?
Çocuklar büyüdükçe bazı allerjiler geçmesine rağmen erişkinlerde genellikle geçmez. En kötü reaksiyonlar, örneğin yer fıstığının neden olduğu anafilaksi genellikle geçmez. Allerjenden kaçınmak ve kazayla oluşan maruziyetlere önceden hazırlıklı olmak için en güvenli yaklaşım yanında antihistaminikler ve adrenalin enjeksiyonları taşımaktır. Bazı kaçınılmaz allerjilerde immünterapi yakınmaların azalmasına yardımcı olabilirse de besin allerjilerinde işe yaramaz. Besin allerjilerinde genellikle yıllar boyu düzenli aralıklarla enjeksiyonlar yapılması gerekebilir.
Ağaçların polenlerine karşı allerjim olmasına rağmen, niçin taze meyveden kaçınmam söyleniyor?
Havayla taşınan bazı allerjenlerle meyve proteinleri arasında çapraz etkileşimler söz konusudur. Vücudunuz meyveyi ağaç poleni sanarak allerjik reaksiyon oluşturur. Ancak göreceli olarak seyrek görülen bir olgudur.
Kaynakça : labtestsonline