Yaygın olarak görülen sağlık sorunlarından biri olan çene ağrısına neden olabilecek çok sayıda faktör bulunduğundan  tedavideki başarı oranı, teşhisin doğruluğuna bağlıdır. Pek çok kişi, günlük yaşamı olumsuz etkilememesi halinde çene ağrılarını önemsemez ve doktora gitme ihtiyacı hissetmez. Fakat özellikle şiddetli seyreden ve birkaç gün içerisinde kendiliğinden geçmeyen çene ağrıları, önemli bir hastalığın habercisi olabilir. Bu nedenle çenede zaman içinde hafiflemeyen veya iyileşmeyen ağrıların söz konusu olması durumunda derhal bir sağlık kuruluşuna başvurmak ve gerekli muayeneleri yaptırmak önem taşır.

Çene ağrısı nedir?

Çene bölgesinde hissedilen, bazı durumlarda konuşma, çiğneme ve yutma üzerinde olumsuzluklara neden olan hafif veya şiddetli her türlü ağrı, çene ağrısı olarak tanımlanır. Bu tarz ağrılar, çene bölgesinde hissedilse de her zaman çenedeki bir sorundan kaynaklanmayabilir. Sinüslerden kaslara, diş ve diş etlerinden kulaklara ve yapısal bozukluklara kadar pek çok faktör, çenede ağrı oluşumuna neden olabilir. Genellikle diş hekimliğinin branşına giren sorunlar olmakla birlikte çene ağrısında tedaviye başlamak için öncelikle ağrılara neden olan sorunların tespit edilmesi gerekir. Özellikle de şiddetli olması durumunda beslenmeyi olumsuz etkileyen bu ağrılar, vücudun ihtiyaç duyduğu enerji ve besin ögelerinin tam olarak karşılanmasına da engel olur. Ayrıca şiddetli ve sürekli çene ağrısı, günlük yaşamı ve iş hayatını olumsuz etkileyeceğinden altta yatan sorunun bir an önce tespit edilmesi ve tedavi sürecine başlanması gerekir.

Çene ağrısına eşlik eden semptomlar nelerdir?

Çene ağrısı yaşayan insanlarda genellikle ağrıya eşlik eden birtakım semptomlar söz konusudur. Bu semptomların neler olduğu ağrıya neden olan soruna bağlı olarak değişmekle birlikte yaygın görülen semptomlar şunları içerir:

• Kas ve eklemlerde hassasiyet
• Çenenin hareket ettirilmesi ile birlikte şiddeti artan yüz ağrısı
• Çenenin hareket kabiliyetinin kısıtlanması
• Kulaklarda ağrı ve çınlama
• Diş ağrısı ve apse oluşumu
• Gerilim tipi baş ağrısı ve göz arkalarında ağrı
• Çenenin kilitlenmesi
• Çene yanaklarda bıçak saplanması tarzında ağrı hissiyatı
• Acıya duyarlılığın artması
• Yanma şeklinde hissedilen sinir ağrısı tipindeki ağrılar
• Baş dönmesi
• Yüksek ateş
• Yüzde şişlik

Yukarıda verilen semptomlar birçok çene ağrısı türüne eşlik etmekle birlikte ağrının nedeninin farklı hastalıklar olması durumunda bu hastalıklara ilişkin daha farklı belirtiler de gözlemlenebilir. Çenedeki ağrıya ek olarak bu gibi semptomların görülmesi durumunda vakit kaybetmeden sağlık kuruluşlarına başvurmak gerekir.

Çene ağrısı neden olur?

Çene ağrısının çok sayıda olası nedeni mevcuttur. Bunlardan en yaygın görüleni çene ağrısı olgularının birçoğunda etkili olan temporomandibular ekleme ve çene hareketinden sorumlu kas topluluğuna ilişkin bozukluklardır. Bu bozukluklara bağlı olarak ortaya çıkan çene ağrıları en sık olarak doğurganlık çağındaki kadınları etkiler. Ek olarak çenede ağrı oluşumuna neden olan diğer faktörler şu şekilde sıralanabilir:

• Uykuda diş gıcırdatma ve dişleri sıkma davranışları
• Osteoartrit (kireçlenme) ve osteomiyelit (kemik dokusu iltihabı)
• Sinovit ve kapsülit gibi eklemler ve bağların iltihabi durumu
• Sinüzit
• Migren ağrıları
• Gerilim tipi baş ağrıları
• Diş ve diş eti hastalıkları
• Nöropatik ağrılar (sinir iletimindeki bozukluklar ve sinir harabiyetine bağlı görülen ağrılar)
• Vücudun belirli bir kısmına kan akımının yavaşlaması veya durması ile görülen vasküler ağrılar
• Romatoid artrit
• Tiroid hastalıkları
• Fibromiyalji
• Multipl skleroz (MS)
• Lyme hastalığı
• Sistemik Lupus Eritematozus (Lupus hastalığı)

Çenedeki ağrıya omuz, kol, boyun ve sırt ağrıları, nefes darlığı, terleme, göğüste daralma hissi, mide bulantısı ve uyuşukluk gibi durumların da eşlik etmesi kalp krizi tablosunu işaret edebileceğinden derhal acil servise başvurulmalıdır. Yukarıda belirtilen nedenlerin haricinde bazı durumlarda çenede görülen ağrılar stres, uykusuzluk, yorgunluk, vitamin ve mineral eksiklikleri, düzensiz beslenme ve depresyon gibi faktörlere bağlı olarak da görülebilir.

Çene ağrısı teşhisi nasıl konulur?

Çene ağrısı şikayetiyle sağlık kuruluşlarına başvuran hastalarda tedavi planı ağrıya yol açan etkene göre değişkenlik göstereceğinden öncelikle hastanın tıbbi öyküsü çok detaylı bir şekilde alınmalıdır. Hastanın daha önceden tanısı konulmuş herhangi bir hastalığının olup olmadığı ve varsa sürekli kullandığı ilaçların neler olduğu öğrenilir. Hekim tarafından yapılan fiziksel muayene sırasında ağız ve çene kasları, boyun kemiği ve sinirler detaylı bir şekilde kontrol edilir. Gerekli görülmesi durumunda ağrının kaynağı hakkında bilgi verebilecek eritrosit sedimantasyon hızı, C-reaktif protein, hemogram gibi bazı kan testleri istenebilir. Çene bölgesindeki sorunların tespit edilebilmesi için röntgen, bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans (MR) gibi görüntüleme tekniklerinden uygun olanları yapılabilir. Ağrının psikiyatrik nedenlere bağlı olabileceği ihtimali üzerinde durulması halinde ise birtakım psikolojik testlerin uygulanması gerekebilir. Tüm bu tanı yöntemleri uygulandıktan sonra elde edilen sonuçlar değerlendirilir ve çene ağrısına yol açan sorunların teşhisi koyulabilir. Sonrasında farklı tıbbi birimlerden de destek alınarak bir an önce tedavi planı belirlenir.

Çene ağrısı tedavisi nasıl yapılır?

“Çene ağrısı nasıl geçer?” sorusu ağrıyla mücadele eden birçok kişinin kafasını karıştıran sorulardan bir tanesidir. Çenede görülen ağrılara ilişkin tedavinin ne şekilde yapılacağı, ağrının nedenine göre farklılık gösterir. Ağrının bir enfeksiyon hastalığına bağlı olarak oluştuğu tespit edilirse antibiyotik veya antiviral içerikli ilaç tedavisi uygulanabilir. Çene kemiğinde herhangi bir travma veya yapısal bozukluk söz konusu ise bunların onarımı için cerrahi operasyon planlanır. Hastada uykuda diş gıcırdatma ve çene kaslarını sıkma gibi sorunlar gözleniyorsa gece plağı kullanımı ve kas gevşetici, sakinleştirici gibi ilaç tedavileri önerilebilir. Sinirsel bozuklukların neden olduğu ağrılar için hekim tarafından uygun görülmesi halinde kapsaisin içerikli topikal merhemlerden faydalanılabilir. Çene bölgesinde şişlik ve inflamasyon söz konusu ise steroid içerikli kremler reçetelendirilebilir. Migren ve gerilim tipi baş ağrıları bulunan bireylerde uygun içerikli ağrı kesicilerin kullanımı çenedeki ağrı sorununu da önlemeye yardımcı olur. Eğer ağrı sorunu diş ve diş eti hastalıklarına bağlı gelişmişse ağız ve diş bakımına yeterli özen gösterilmeli, hastalığa yönelik diş tedavileri bir an önce yapılmalıdır. Çene kaslarına bağlı olarak ağrı sorunu gözlendiğinde ise kasların rahatlatılması için ilaç tedavilerine ek olarak gevşeme terapileri, masaj ve akupunktur, yumuşak gıdalarla beslenme, soğuk veya sıcak kompres gibi önerilerde bulunulabilir. Ağrının gelişiminde etkili olabilecek herhangi bir fizyolojik sorunun tespit edilemediği hastalarda psikolojik faktörler de göz önünde bulundurularak hastalar bu açıdan da değerlendirilmelidir. Psikiyatrik hastalıkların teşhis edildiği bazı hastalarda antidepresan ilaç tedavisi ve bilişsel tedavilerin uygulanması gerekebilir. Tüm bu tedavi seçeneklerinin haricinde hastaya özgü farklı tedavi uygulamalarından da yararlanmak mümkündür. Bu nedenle hastalar hekimleri tarafından verilecek olan tedavi planına uyum sağlamalı, tedavinin yararlılığı açısından akıllarına takılan konularda mutlaka hekime danışmalıdır.

Eğer siz de nedenini bilmediğiniz çene ağrıları yaşıyorsanız, bu duruma neden olan sağlık sorunlarınızın teşhis edilebilmesi için bir sağlık kuruluşuna başvurarak detaylı bir muayeneden geçebilirsiniz. Yapılacak olan fiziksel muayene, kan tahlilleri ve görüntüleme testleri sonucunda ağrıya neden olan sorunun teşhis edilmesinin ardından tedavi sürecinize bir an önce başlayabilir, olası hastalıklarınızın neden olabileceği ciddi sorunlara karşı önleminizi erkenden alabilirsiniz.

Kaynak Bilgisi : MedicalPark