Göz, vücuttaki en hassas organlardan biridir ve çevresel faktörlerden kolayca etkilenir. Hava kirliliğine, alerjik ve mikrobik unsurlara bağlı olarak gözlerde, göz kapağında ve göz altlarında kaşıntı sık görülen göz rahatsızlıkları arasındadır. Bunların yanı sıra göz kaşıntısı, farklı hastalıkların habercisi de olabilir.

Göz kaşıntısı neden olur?

Gözlerde kaşıntı ve kızarıklık olduğunda, kişi tahrişi gidermek ve rahatlamak için pek çok uygulama yapar. Bununla birlikte kaşıntının nedenini bilmek doğru tedavi ile daha hızlı bir rahatlama için önemlidir. Örneğin alerji ile enfeksiyon semptomları arasındaki farkı anlamak durumu daha kötü hale getirmemek adına önem taşır. Gözde kaşıntıya yol açan faktörler şu şekilde sıralanabilir:

• Alerjiler: Eğer ilkbahar ve sonbahar gibi yılın belirli dönemlerinde gözlerde kaşıntı şikâyeti ortaya çıkıyorsa, belirli mevsimlerde çiçek açan ve polen üreten bir ağaç ya da ota karşı alerjiden söz edilebilir. Mevsimsel alerjilerin aksine, bazı alerjiler tüm yıl boyunca devam eder. Küf, toz ve evcil hayvan tüyü gibi tetikleyiciler yıl boyu devam eden alerjinin sebepleri arasındadır. Ayrıca evdeki bazı ürünlere karşı da alerji olabilir. Örneğin kişinin kullandığı kontakt lens solüsyonu, sabun ya da şampuan gözlerde alerjik tahrişe yol açabilir. Göz enfeksiyonu ile alerjiyi ayırt etmenin yolu, hapşırma ve burun tıkanıklığı gibi başka alerjik reaksiyon belirtilerinin varlığına bakılmasıdır. Alerjik semptomlar, alerjenlere karşı savunma amacıyla hücrelerin salgıladığı bir bileşik olan histamin tarafından tetiklenir. Histamin, gözlerde iltihabi bir yanıta neden olur ve bu da kaşıntıyla sonuçlanır.
• Enfeksiyonlar: Göz enfeksiyonları göz kaşıntısının önemli nedenlerinden biridir. Gözler viral, bakteriyel ve mantar kaynaklı enfeksiyonlara karşı hassastır. Kirli ellerle göze dokunmak, havlu, gözlük, lens gibi kişisel eşyaların birden fazla kişi tarafından kullanılması, hava kirliliği olan yerlerde bulunmak gibi nedenlerden dolayı gözlerde mikrobik enfeksiyonlar gelişebilir. En sık görülen göz enfeksiyonlarından biri enfekte gözün beyaz kısmının kızarması nedeniyle kırmızı göz olarak da bilinen konjonktivittir. Konjonktivit çok bulaşıcıdır ve genellikle etkilenen gözde akıntı da tabloya eşlik eder.
• Kuru göz: Su, yağ ve mukus birleşimi olan gözyaşı, gözleri nemli ve tazelenmiş halde tutar. Çeşitli nedenlerden dolayı yeterince gözyaşı üretimi olmazsa gözlerde kuruluk ve kaşıntı gelişir. Kuru göz sendromunun en yaygın nedenlerden biri ileri yaştır. Kişi yaşlandıkça, gözyaşı üretimi azalma eğilimindedir. Aynı şekilde, diyabet ve romatoid artrit gibi durumlar da gözyaşı üretiminin azalmasına neden olabilir. Kuru göz; antidepresan, doğum kontrol hapı gibi bazı ilaçların yan etkisi olarak da ortaya çıkabilir.
• Havada bulunan tahriş edici gazlar: Bazı insanlar duman, mazot egzozu ve parfümlere karşı daha hassastır. Bu kişilerde bu tarz uçucu tahriş edici maddelere maruz kalmak gözlerde kaşıntıya yol açar. Bazı bireylerde, iç mekan ısısı veya klima, gergin, kaşıntılı ve tahriş olmuş gözlere neden olabilir.
• Göz yorgunluğu: Uzun süre bilgisayar, tablet ya da telefon ekranına bakmak ya da zayıf aydınlatılmış bir alanda kitap okumaya çalışmak gözleri zorlayarak yorgunluğa ve kaşıntıya neden olabilir. Özellikle gece ya da güneşli bir günde uzun süre araba kullanmak gözleri yorarak kaşıntı oluşumunu tetikleyebilir. Göz yorgunluğu, kişi yorgun olduğunda gözlerini açık tutmaya ve kendisini bu yolla uyanık kalmaya zorlarsa da gelişebilir.
• Blefarit ‌(Kirpik dibi iltihabı): Kırmızı ve kaşıntılı gözler, blefarit olarak bilinen kirpik dibi ve göz kapaklarının iltihaplanmasından kaynaklanabilir. Bu durum kirpiklerin altındaki küçük yağ bezlerinin iltihabı nedeniyle oluşur. Blefarite bağlı olarak gözdeki yağ bezi kanallarının tıkanması durumunda göz kapağı ve kirpik diplerinde oluşan arpacık, göz kaşıntısının bilinen nedenleri arasındadır.

Yorgunluk ve stres gibi etkenler de gözlerde kaşıntıya neden olabilir. Yorgunluk ve strese bağlı vücut direncinin azalması ve mevsim değişikliği gibi nedenlerden dolayı meydana gelen göz kaşıntısı, grip ve nezle gibi hastalıkların da habercisi olabilir. Bunların yanı sıra kornea zedelenmesi gibi etkenler de gözlerde kaşıntının nedenleri arasında gösterilebilir.

Göz kaşıntısı nasıl tedavi edilir?

Göz kaşıntısı tedavisi altta yatan nedene bağlı olarak planlanır. Kaşıntının nedeni alerji kaynaklı ise tetikleyicilerden kaçınmak önemlidir. Ayrıca belirtileri önlemek ve hafifletmek için doktorunuz tarafından antihistaminik adı verilen ve ağızdan alınan ilaçların yanı sıra alerjiye yönelik göz damlaları kullanmanız önerilebilir. Havada bulunan duman gibi tahriş edici maddelere maruz kalma nedeniyle kaşıntı oluyorsa tedavide bunlardan kaçınmak en basit çözümdür. Gözleri yatıştırıcı göz damlaları kullanmak veya gözler kapalı iken üzerine serin ve nemli bir bez yerleştirmek rahatlamaya yardımcı olabilir.

Gözlerde enfeksiyona bağlı kaşıntı varsa bu durumun mutlaka doktor tarafından değerlendirilmesi ve tedavi edilmesi gerekir. İnfektif‌ konjunktivit ya da blefarit tedavisinde antibiyotikler kullanılabilir. Bazı vakalarda steroid grubu ilaçlar da gerekli olabilir. Kuru göz tedavisi damla formundaki suni gözyaşları ile yapılır. Kronik kuru göz sorunu yaşayanların mutlaka bir doktora başvurması doğru tedavi için şarttır.

Uzun süre bilgisayar ya da telefon ekranına bakmaktan kaynaklanan kaşıntı için en iyi tedavi sadece gözlerinizi periyodik olarak dinlendirmektir. Eğer araba kullanmak gözlerinizde yorgunluğa neden olursa, arabayı kenara çekip gözleri kapatarak dinlendirmek ya da mümkünse şekerleme yapmak faydalı olacaktır.

Kontakt lens takanlar lenslerini gece çıkarmayı unutmamalı ve diğer temel lens bakım adımlarını izlemeye dikkat etmelidir. Lens bakımı ve kullanımı konusunda doktorun tavsiyelerine harfiyen uyulmalıdır. Kaşınan gözlerin ovulmaması önemlidir, çünkü bu geçici bir rahatlama sağlasa da gözlerinizin daha kötü hale gelmesine veya başka sorunların ortaya çıkmasına neden olabilir.

Göz kaşıntısı nasıl geçer?

Gözlerde oluşan kaşıntının tedavisinde bazı bitkisel çözümler uygulanabilir. Evde kolayca uygulanabilecek bu yöntemler kaşıntının giderilmesinde yardımcı olabilir. Bu uygulamalardan bazıları şu şekilde sıralanabilir:

• Soğuk kompres: Kaşınan göz ve çevresine soğuk tatbiki yapmak rahatlama sağlayabilir. Bunun en kolay yolu soğuk suyla gözleri yıkamak veya temiz bir beze buz küpleri sararak uygulamaktır. Bu işlemi günde birkaç kere tekrar etmek kaşıntıyı gidermeye yardım eder.
• Salatalık dilimleri: Salatalık cilt bakımı ve sağlığı konusunda oldukça sık kullanılan ve bu açıdan etkileri bilinen bir sebzedir. Salatalık aynı zamanda tahriş giderici özelliği sayesinde göz kaşıntısı için de çözüm olabilir. Buzdolabında veya soğuk suda yaklaşık 10 dakika boyunca bekletilmiş bir salatalık dilimlenerek gözlere uygulandığında kaşıntı büyük oranda azalacaktır.
• Yeşil çay: Yeşil çay, iltihap önleyici özellikleri sayesinde göz kaşıntısına oldukça iyi gelir. Bu amaçla kaynamış suyun içerine iki adet yeşil çay poşeti atılır. 1-2 dakika bekledikten sonra poşetler çıkartılır ve göze zarar vermeyecek sıcaklığa gelene kadar soğumaya bırakılır. İdeal sıcaklığa ulaştığında göz kapaklarının üzerine yerleştirilip 15 dakika kadar bekletilir. Bu işlemin günde 2-3 kere tekrarlanması, göz kaşıntısı problemi için gözle görülür bir fayda sağlar.
• Soğuk süt: Süt tatbiki, göz kaşıntısına iyi gelebilen bir diğer yöntemdir. Bu amaçla bir top pamuk soğuk süte batırılır, göz çevreniz bu pamuk yardımıyla temizlenir. Aynı zamanda soğuk kompres etkisi de sağlayan bu yöntem, sabah akşam tekrar edildiği takdirde kaşıntının azaltılmasına yardımcı olur.

Göz kaşıntısı şikâyeti yaşıyorsanız en kısa sürede uzman hekime başvurarak tedavi yolunda gerekli adımları atabilirsiniz.

Kaynak Bilgisi : MedicalPark