TMS tedavisi nedir?
Transkraniyal manyetik stimülasyon (TMS), depresyon semptomlarını iyileştirmek için beyindeki sinir hücrelerini uyarmak amacıyla manyetik alanları kullanan noninvaziv bir prosedürdür. TMS tipik olarak diğer depresyon tedavileri etkili olmadığında kullanılabilir. Tedavi, tekrarlayan manyetik darbelerin verilmesini içermektedir. Bu nedenle bu işleme tekrarlayan TMS veya rTMS denir.
TMS’de kullanılan manyetik darbeler ağrısız bir şekilde kafatasından geçer ve beynin farklı bölümleri arasındaki iletişimi geliştirebilecek beyin hücrelerini uyarır. TMS’nin nasıl çalıştığı tam olarak bilinmemektedir ancak stimülasyonun, beynin nasıl işlediği üzerinde depresyon semptomlarını hafifletebilecek ve ruh halinizi artırabilecek kalıcı bir etkisi olduğu görülmektedir.
Beyninize giren manyetik darbeler kulağa ürkütücü gelebilir, hatta One Flew Over the Cuckoo’n Nest gibi filmlerde gösterilen “şok terapisi” görüntülerini bile canlandırabilir. Bununla birlikte, TMS terapisinde kullanılan nabızlar aslında MRG makinelerinde kullanılan manyetik nabızlarla aynı tipe ve mukavemete sahiptir ve çok güvenli kabul edilir. Ayrıca elektrokonvülsif tedaviden (ECT) farklı olarak, TMS herhangi bir sedasyon veya tedavi sonrası kesinti süresi gerektirmez ve herhangi bir bellek veya biliş yan etkisi olmadan gelir. Aslında çoğu insan için TMS’nin antidepresan ilaçlardan daha az yan etkisi vardır.
TMS hangi hastalıklarda kullanılabilir?
ABD’de bugüne kadar transkraniyal manyetik stimülasyon tedavisi sadece majör depresif bozukluğun tedavisi için onaylanmıştır. Depresyon tedavi edilebilir bir durum olmakla birlikte, TMS tipik olarak terapi, ilaç ve kendi kendine yardım teknikleri gibi standart tedavilerin etkisiz olduğu veya ilaç durumunda yan etkilerin çok şiddetli olduğu durumlarda kullanılır. Bununla birlikte birçok Avrupa ülkesinde, TMS aşağıdakiler de dahil olmak üzere diğer birçok yaygın koşul için onaylanmıştır:
- OKB gibi anksiyete bozuklukları
- Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB)
- İnme rehabilitasyonu
- Şizofreni
- Parkinson hastalığı
- Alzheimer hastalığı
- Kronik ağrı
- Nikotin bağımlılığı
Nasıl çalışır?
RTMS seansı sırasında alnınızın yakınındaki kafa derinize bir elektromanyetik bobin yerleştirilir. Elektromıknatıs; ağrısız bir şekilde, ruhsal kontrol ve depresyonda yer alan beynin bölgesindeki sinir hücrelerini uyaran manyetik bir nabız verir. Beynin depresyondaki aktivitesini azaltan bölgelerini aktive ettiği düşünülmektedir.
RTMS’nin nasıl çalıştığının biyolojisi tam olarak anlaşılmasa da, stimülasyon beynin nasıl çalıştığını etkiler, bu da depresyon semptomlarını hafifletir ve ruh halini iyileştirir.
Prosedürü gerçekleştirmenin farklı yolları vardır ve uzmanlar tedavileri gerçekleştirmenin en etkili yolları hakkında daha fazla bilgi edindikçe teknikler değişebilmektedir.
TMS tedavisinde riskler
Tekrarlayan TMS, depresyon için kullanılan noninvaziv bir beyin stimülasyonu şeklidir. Vagus sinir stimülasyonundan veya derin beyin stimülasyonundan farklı olarak, rTMS ameliyat veya elektrot implantasyonu gerektirmez. Elektrokonvülsif tedaviyle (ECT) zıt olarak, rTMS nöbetlere sebebiyet vermez ya da anestezi ile sedasyona ihtiyaç duymaz. Genellikle rTMS güvenli ve iyi tolere edilir. Bununla birlikte, bazı yan etkilere neden olabilir.
TMS tedavisi yaygın yan etkiler
Yan etkiler genellikle hafif veya orta düzeydedir ve bireysel bir seanstan kısa bir süre sonra iyileşir ve ek seanslarla zaman içinde azalır. Bunlar şunları içerebilir:
- Baş ağrısı
- Stimülasyon yerinde kafa derisi rahatsızlığı
- Yüz kaslarının karıncalanması, spazmları veya seğirmesi
- Baş dönmesi
Doktorunuz semptomları azaltmak için stimülasyon seviyesini ayarlayabilir veya prosedürden önce tezgah üstü ağrı kesici ilaç almanızı önerebilir.
Yaygın olmayan yan etkiler
Bu yan etkiler nadirdir. Bunlar şunları içerebilir:
- Nöbetler
- Mani, özellikle bipolar bozukluğu olan kişilerde
- Tedavi sırasında kulak koruması yetersizse işitme kaybı
Nasıl hazırlanırsın?
RTMS uygulamasından önce şunlara ihtiyacınız olabilir:
- Fiziksel muayene ve muhtemelen laboratuvar testleri
- Depresyonunuzu tartışmak için psikiyatrik değerlendirme
Bu değerlendirmeler rTMS’nin güvenli olduğundan ve sizin için iyi bir seçenek olduğundan emin olmanıza yardımcı olur.
Aşağıdaki durumlarda doktorunuza bilgi vermenizde fayda olabilir:
- Hamilesiniz veya hamile kalmayı düşünüyorsanız.
- Vücudunuzda herhangi bir metal veya implante tıbbi cihaz var. Bazı durumlarda, metal implantları veya cihazları olan kişilerde rTMS yapılabilir. Bununla birlikte, rTMS sırasında üretilen güçlü manyetik alan nedeniyle, aşağıdaki cihazlara sahip bazı kişiler için prosedür önerilmez:
- Anevrizma klipleri veya bobinleri
- Stentler
- İmplante stimülatörler
- İmplante vagus siniri veya derin beyin stimülatörleri
- Kalp pili veya ilaç pompası gibi implante elektrikli cihazlar
- Beyin aktivitesini izlemek için elektrotlar
- İşitme için koklear implantlar
- Manyetik implantlar
- Mermi parçaları
- Vücudunuza implante edilmiş diğer herhangi bir metal cihaz veya nesne
- Reçeteli veya reçetesiz satılan ilaçlar, bitkisel takviyeler, vitaminler veya diğer takviyeler ve dozajlar dahil olmak üzere herhangi bir ilaç kullanıyorsanız.
- Nöbet öykünüz veya ailede epilepsi öykünüz varsa.
- Madde kötüye kullanımı, bipolar bozukluk veya psikoz gibi başka zihinsel sağlık bozukluklarınız varsa.
- Beyin tümörü, felç veya travmatik beyin hasarı gibi hastalık veya yaralanmalardan kaynaklanan beyin hasarınız varsa
- Sık veya şiddetli baş ağrılarınız varsa.
- Başka tıbbi durumunuz varsa.
İlk randevunuzdan önce
Tekrarlayan TMS invaziv değildir, anestezi gerektirmez ve ayaktan tedavi edilebilir. Tedaviden sonra birisinin sizi eve götürmesi gerekmez ancak ilk tedavi için, daha sonra nasıl hissedeceğinizi anlayana kadar bir başkasıyla gitmeyi tercih edebilirsiniz.
TMS tedavisi nasıl olur?
Tekrarlayan TMS genellikle bir doktor ofisinde veya klinikte yapılır. Etkili olması için bir dizi tedavi seansı gerektirir. Genellikle seanslar, dört ila altı hafta boyunca haftada beş kez günlük olarak yapılır.
Tedavi başlamadan önce, doktorunuzun mıknatısları başınıza koymak için en iyi yeri ve sizin için en iyi manyetik enerji dozunu tanımlaması gerekecektir. İlk randevunuz tipik olarak yaklaşık 60 dakika sürer.
Büyük olasılıkla, ilk randevunuz sırasında:
Bir tedavi odasına götürüleceksiniz, uzanmış bir sandalyede oturmanız istenecek ve prosedür sırasında takmak için kulaklıklar verilecektir.
Başınıza bir elektromanyetik bobin yerleştirilecek ve uyarıcı darbeler üretmek için tekrar tekrar kapatılacak ve açılacaktır. Bu, genellikle birkaç saniye süren bir dokunma veya tıklatma sesi ve ardından bir duraklama ile sonuçlanır. Ayrıca alnınızda dokunma hissi duyacaksınız. Sürecin bu bölümüne haritalama denir.
Doktorunuz parmaklarınız veya elleriniz seğirene kadar manyetik dozu artırarak gereken manyetik enerji miktarını belirleyecektir. Motor eşiğiniz olarak bilinen bu, sizin için doğru dozu belirlemede referans noktası olarak kullanılır. Tedavi sırasında, semptomlarınıza ve yan etkilere bağlı olarak stimülasyon miktarı değiştirilebilir.
HER TEDAVİ SIRASINDA
Bobin yerleşimi ve dozu belirlendikten sonra, başlamaya hazırsınız. Her tedavi sırasında neler beklenir:
Manyetik bobin kafanıza yerleştirilmiş olarak, kulak tıkacı takan rahat bir sandalyede oturacaksınız.
Makine açıldığında, tıklama sesleri duyacak ve alnınıza dokunulduğunda hissedeceksiniz.
Prosedür yaklaşık 40 dakika sürecek ve uyanık kalacaksınız. Tedavi sırasında ve kısa bir süre sonra kafa derisi rahatsızlığı hissedebilirsiniz.
Tedaviden sonra normal günlük aktivitelerinize dönebilirsiniz. Tipik olarak tedaviler arasında çalışmayı ve araba kullanmayı bekleyebilirsiniz.
TMS tedavisi sonuçları
RTMS sizin için işe yararsa, depresyon belirtileriniz düzelebilir veya tamamen ortadan kalkabilir. Semptomların hafifletilmesi birkaç hafta sürebilir.
Araştırmacılar teknikler, gerekli stimülasyon sayısı ve beyindeki stimüle edilecek en iyi yerler hakkında daha fazla bilgi edindikçe rTMU’nun etkinliği artabilir.
Sürekli tedavi
Bir rTMS tedavi serisinin tamamlanmasından sonra, sürekli tedavi olarak ilaç ve psikoterapi gibi standart depresyon bakımı önerilebilir.
Bu bakım ile rTMS seanslarının depresyonunuza fayda sağlayıp sağlamayacağı henüz bilinmiyor. Bu, semptomların geri dönmesini önleyeceği umuduyla tedaviye devam etmeyi içerir.
Bununla birlikte, depresyonunuz rTMS ile düzelirse ve daha sonra başka bir semptom atağınız varsa, rTMS tedaviniz tekrarlanabilir. Buna yeniden indüksiyon denir.
Semptomlarınız rTMS ile düzelirse, depresyonunuz için devam eden veya bakım tedavisi seçeneklerini doktorunuzla konuşabilirsiniz. Sağlığınız için kontrollerinizi yaptırmayı ihmal etmeyin.
Kaynak Bilgisi : MedicalPark
