Kadınlarda idrar kaçırma problemi, özellikle 40’lı yaşlardan sonra sıklıkla gözlenen bir durumdur. İdrar kaçırma şikayeti olan bir hasta, altta yatan tıbbi duruma göre değerlendirildikten sonra tedavi edilir. Özellikle stres tipi idrar kaçırma sorunları olan genç hastalarda, TVT (transvaginal tape) ve TOT (transobturator tape) ameliyatları oldukça başarılı sonuçlar vermektedir.

Kadınlarda idrar kaçırma

İdrar kaçırma (üriner inkontinans) kadınlarda erkeklere oranla çok daha sık gözlenen bir durumdur. Menopoz sonrası idrar kaçırma sorunu, kadınlar için ciddi sosyal problemler oluşturur. İdrar kaçırma korkusu, kadınların evden dışarı çıkmaya çekinmesine ya da toplum içerisinde yapılan aktivitelere katılmasına engel olur. Hastalar bazen idrar kaçırmayı yaşlanmanın doğal bir süreci olarak kabul ederek tıbbi yardım aramaz, bazen de sorunlarını anlatmaya çekinirler. Bundan dolayı toplumda idrar kaçırma nedeniyle yardım arayanların oranı, görülme sıklığından çok daha azdır.

İdrar kaçırma bazen idrar yolları enfeksiyonu gibi altta yatan başka bir hastalıktan kaynaklanabilir. Böyle durumlarda hastalık giderildikten sonra idrar kaçırma da sona erer. Buna rağmen bazı idrar kaçırma tipleri ilaçla tedaviye fazla yanıt vermez.

Altta yatan nedenlere bağlı olarak idrar kaçırma farklı tiplerde adlandırılır.

İdrar kaçırma tipleri nelerdir?

• Stres tipi idrar kaçırma: Menopoz sonrası kadınlarda en sık gözlenen idrar kaçırma problemidir. Bu tip idrar kaçırma; öksürme, hapşırma, gülme, aniden ayağa kalkma, ağır bir şey kaldırma sonrasında gerçekleşir. Buradaki stres kadınlarda oluşan duygusal durumu değil, karın içi basıncındaki değişmeyi ifade eder. Stres tipi idrar kaçırmalar, mesaneye destek olan ya da idrarın boşalmasını düzenleyen kas ve dokuların zamanla zayıflaması sonucunda oluşur. En büyük risk faktörleri doğum yapmak ve menopozdur. Sigara kullanmak ve vücut kitle indeksinin yüksek olması da bu tip idrar kaçırmada diğer risk faktörlerini oluşturur.
• Sıkışma tipi idrar kaçırma (Urge tip): Bu tip inkontinansta, mesane dolu olmasa da hastada bir anda sıkışma yaşanır. Genellikle idrar yolu enfeksiyonlarında, mesanede taş olmasında, Alzheimer ya da Parkinson gibi hastalıklarda gözlenir. Sebebi mesanedeki kasların istemsiz bir şekilde kasılmasıdır.
• Taşma tipi inkontinans: Mesanedeki doluluğun hissedilmemesi nedeniyle idrar kaçırılmasıdır.
• Total inkontinans: Gece ve gündüz sürekli idrar kaçırılmasıdır.
• Karışık tip inkontinans: Sıkışma ve stres tipi idrar kaçırma sorunun bir arada gözlenmesidir.

İdrar kaçırma sorununda ne gibi tetkikler istenir?

İdrar kaçırma şikayeti ile gelen bir hastada, öncelikle genital organlarda sarkma olup olmadığı jinekolojik muayene ile değerlendirilir. Özellikle çok sayıda normal doğum yapan kadınlarda rahimde ve vajina duvarlarında sarkmalar olabilir. Jinekolojik muayene sonrası tam idrar tahlili, idrar kültürü gibi testler istenir ve böbrek yollarında taş veya kitle varlığını araştırmak için ultrasonografi gibi görüntüleme tetkiklerine başvurulur. Sonrasında idrar kaçırmanın tipini ortaya koymak için ürodinamik değerlendirme yapılır.

Cerrahi müdahale her idrar kaçırma tedavisine uygulanabilir mi?

İdrar kaçırmanın tedavisi, altta yatan etkenlere bağlı olarak değişir. Ayrıca hangi tip cerrahi yöntem uygulanacağı da hastanın yaşı gibi diğer faktörlere bağlıdır. Ani idrar kaçırmalarda ilaç tedavileri de faydalı olabilirken öksürme, hapşırma ile idrar kaçıran, muayenede vajina duvarlarında sarkma tespit edilen kadınlarda, cerrahi tedavi yöntemleri uygulanmalıdır. İdrar kaçırmanın cerrahi tedavisinde eğer rahim de sarkmış ise vajinal yoldan rahimi almak gerekebilir ya da leğen kemiğine asılarak rahim, genç bir kadında korunabilir. Sarkma ameliyatlarını laparoskopik olarak yapmak mümkündür. TVT veya TOT gibi yöntemler, genç hastalarda uygulanabilen cerrahi operasyonlardır. Fakat bu işlemler öncesi detaylı ve tam bir değerlendirme yapılması işlemin başarılı olması için çok önemlidir.

TVT ve TOT ameliyatı nedir?

İdrar kaçırmanın cerrahi tedavi yöntemlerinden ikisi TVT (transvaginal tape uygulaması) ve TOT (transobturator tape uygulaması) ameliyatlarıdır. Bu operasyonlar genellikle hastanede yatış gerektirmez. TVT ve TOT ameliyatlarında, anestezi altındaki hastaya vajinal yoldan müdahale edilerek mesane boynu kaldırılır ve genital bölgedeki kemiğe asılır ya da vajina içerisine sabitlenir.

TVT ve TOT ameliyatı sırasında ne olur?

TVT ve TOT ameliyatları orta-üretral askı cerrahisi tiplerindendir. Bu ameliyatlarda özel bir maddeden yapılan şerit şeklindeki bir ağ (mesh) idrar yolunun altında yerleştirilir ve bir askı gibi burayı destekler.

TVT ve TOT operasyonları sırasında, cerrah alt karın bölgesinde ve vajinada çok küçük kesikler (insizyonlar) açar. Vajinada açılan bu delikler, sadece bir iğnenin geçeceği büyüklüktedir. Şerit şeklindeki özel bant mesanenin etrafından geçirilir, üretra ve mesane kaldırılır. Cerrah, ameliyat sırasında doğru miktarda destek sağlamak için bu bandın gerginliğini ayarlar. Ameliyattan sonra bu bant çıkartılmaz, artık vücudun bir parçası haline gelir. Vücudun dışından kesinlikle gözükmez ya da sarkmaz. Açılan insizyonlar özel dikişlerle dikilir ve operasyondan sonraki günlerde kendiliğinden düşer.

TVT ve TOT arasında ne fark vardır?

TVT ve TOT arasındaki ana fark, cerrahın bant olarak kullanılacak özel sentetik maddeyi asmak için idrar yoluna ulaşma şeklidir. Ayrıca uygulanacak prosedüre bağlı olarak kullanılan bandın malzemesinde küçük farklar olabilir. TVT ve TOT ameliyatları arasında hasta karar verme bilgisine sahip değildir. Bu cerrahın inceleme sonrasında belirleyeceği bir konudur. İki operasyon da benzer sürede sonuçlanır, başarı oranları yakındır.

TVT ve TOT ameliyatlarından önce neler yapmalıdır?

• Kullanılan ilaçların listelenmesi: Hasta kullandığı bütün ilaçların listesini çıkarmalıdır. Bu listeye reçetesiz satın alınan ilaçlar, vitamin ve gıda takviyeleri veya bitkisel tedaviler de eklenmelidir.
• Kullanılan ilaçlar söylenen şekilde alınmalı ya da bırakılmalı: Ameliyattan önceki günlerde aspirin, ibuprofen, varfarin ve kanın pıhtılaşmasını zorlaştıran diğer ilaçları bırakmak gerekebilir. Bunların yerine farklı ilaçlar uygulanabilir.
• Eve ulaşım ve evde bakımın sağlanması: Hasta her ne kadar aynı gün içerisinde taburcu olsa da, operasyondan sonraki 24 saat için evde yardıma ihtiyaç duyabilir. Bu nedenle hastanın bakımıyla ilgilenecek kişiyi önceden belirlemesinde fayda vardır.
• Yeme ve içme kısıtlanması: Hastadan ameliyattan önce 12 saat boyunca bir şey yememesi veya içmemesi istenir. Hasta, küçük bir yudum su ile birlikte alması gereken ve izin verilen ilaçları kullanabilir.
• Açık iletişim sağlanması: Hasta, olası komplikasyonları ve riskleri hekimiyle konuşmalıdır. Ayrıca doktorun ya da hemşirenin belirttiği saatte hastaneye varmalıdır.

TVT ve TOT ameliyatları sonrasında neler yaşanır?

Hasta, operasyon sonrası genel anesteziden sonra kendisine gelmesi için özel bir odaya alınır. Hemşireler hastadan öksürmesini ve ciğerlerini temizlemenize yardımcı olmak için derin nefes almasını ister. Mesanede bir kateter olabilir. Kateter, hasta kendi başına mesanesini boşaltabileceği zamana kadar kalabilir. Kanamayı durdurmak için ameliyattan sonra vajinada gazlı bez olabilir. Tampon, kanamanın durumuna göre en erken ameliyattan birkaç saat sonra veya bir gece kalmak gerekirse ertesi sabah çıkarılır. Eve gittikten sonra, hastanın kendine nasıl bakacağıyla ilgili talimatları izlemesi gerekir. Takip randevuları aksatılmamalıdır.

Sağlıklı günler dileriz.

Kaynak Bilgisi : MedicalPark