Vücudun bel kısmının alt bölümünden başlayan ve ayak bileğine kadar bölgede oluşan gerçek ya da olası doku hasarlanması ile karakterize olan ağrı hissi bacak ağrısı olarak tanımlanır. Bacakta hissedilen ağrı, bu bölgede yer alan kemik ve dokulardan kaynaklanabilir. Farklı sağlık problemlerinden dolayı ağrı bacağa da yansıyabilir. Uzun ve yorucu bir günün ardından kasların yorulmasına bağlı olarak bacakta ağrı hissedilebileceği gibi pek çok farklı rahatsızlıktan dolayı da benzer his oluşabilir. Bacak ağrısı şikayetiyle hekime başvurulduğunda, yapılan fizik muayeneye ek olarak hekim, gerekli gördüğünde ek radyolojik tetkikler isteyebilir. Yapılan muayene ve tetkikler sonucu ile birlikte bacakta yer alan kemik, eklem, tendon, kas, sinir ve damarlar ayrıntılı olarak incelenir. Gerektiğinde multidisipliner bir yaklaşımla ağrının kaynağı tespit edilir ve ardından uygun tedavi uygulanır. Bacak ağrısı neden olur sorusunu yanıtlamadan önce bacak ağrısı nedir bunu iyi anlamak gerekir.

Bacak ağrısı nedir?

Bacak ağrısı, uzun süre hareketsiz kalmaya ya da uzun süre ayakta kalmaya bağlı olarak da görülebilen, ayak bileği ile bel bölgesi arasında kalan bölgede hissedilen sızı olarak tanımlanabilir. Bacak bölgesinde bulunan ağrının pek çok farklı sebebi olabilir. Günlük hayatta, vücudun fazla zorlanmasına sebep olan aktivitelere bağlı olarak sıklıkla karşılaşılan bacak ağrısı, bazı durumlarda kalp krizi ve inme gibi hayati fonksiyonları etkileyen ciddi bir hastalığın belirtisi olarak da görülebilir. Bacak ağrısının yaygın sebepleri arasında kramplar görülür. Kas spazmı olarak da adlandırılan bu durum, kas yorgunluğuna, vücudun susuz kalmasına ve dengesiz beslenmeye bağlı olarak ortaya çıkar. Bunun yanı sıra bel fıtığı nedeniyle de bacak ağrısı hissedilebilir. Bacak ağrısı nedenleri arasında travma, gebelik ve çocukluk döneminde görülen büyüme atakları da bulunur. Bacak ağrısına neden olan çok fazla etken bulunduğundan hekime başvurulduğunda öykünün iyi bir şekilde anlatılması oldukça önemlidir. Tanı için fizik muayene, MR, ultrason, röntgen gibi radyolojik görüntüleme tetkiklerinin yanı sıra sinir ölçümü için EMG de yapılabilir.

Bacak ağrısı nedenleri

Bacak ağrılarının tekrarlar nitelikte olması, belli bir hareket ile artış göstermesi, önemli sağlık problemlerinin işareti olabilir. Pek çok farklı sebepten dolayı ortaya çıkan bacak ağrısı, kas ve kemik sisteminden kaynaklanabileceği gibi, damar ve sinir hastalıkları nedeniyle de görülebilir. Fiziksel aktivitelerden sonra fark edilen bacak ağrısından sonra en sık karşılaşılan bacak ağrısı sebeplerinden biri damar sorunlarıdır.

• Damar Sertliği: Tansiyon, kolesterol, diyabet, sigara kullanımı ve ileri yaş gibi faktörler, damar tıkanıklığına yol açan sebepler arasında yer alır. Fiziksel aktivite sırasında tek ya da her iki bacakta artan ağrı ve uyuşma hissi çoğunlukla istirahat sırasında azalır. Damarlarda oluşan plaklara bağlı olarak kan dolaşımının yavaşlaması, bacaklarda ağrı hissine sebep olsa da damar sertliği; kalp, beyin ve diğer hayati rol oynayan iç organlara giden damarlarda da tıkanmalara yol açar. Damar sertliği, bacak ağrısı yakınmalarının yanı sıra bacakta şişlik, soğukluk hissi, morarma ve açık yara oluşumu gibi şikayetlere yol açabilir.
• Sinir Sıkışması: İnsan vücudunda en uzun ve geniş sinir olan siyatik sinirinin kalça bölgesinde sıkışmasına bağlı olarak bacak ağrısı görülebilir. Genellikle dizin üst kısmında oluşan bu ağrının yanı sıra bacakta bulunan sinirlerin aşırı baskı altında kalmasından dolayı oluşan sinir sıkışması da bacak ağrısına yol açabilir. Karıncalanma, kas çekilmesi, yanma, uyuşma ve ağrı şeklinde belirtilerle ortaya çıkan sinir sıkışması; obezite, postür bozukluğu, aşırı egzersiz, travma gibi sebeplerden dolayı oluşabilir.
• Bel Fıtığı: Omurilik kanalında daralma ya da bel fıtığı varlığında kitlesel lezyon, sinir üzerine baskı yarattığından bacak ağrısı olarak belirti verir. Omurgalar arasında yastık görevi gören disklerin, yırtılma ya da kayması ile birlikte bacağa giden sinir baskılanır. Bacaklarda güçsüzlük, kas spazmı ve bacak ağrısı şikayetleri genellikle istirahat sırasında ve ağır yük taşırken ortaya çıkar. Omurilik kanalında oluşan daralmaya bağlı olan bacak ağrısı ise yürüyüş sırasında ortaya çıkar. Ağrının yanı sıra karıncalanma ve uyuşma gibi yakınmalara da yol açabilir.
• Huzursuz Bacak Sendromu: Bacaklarda istemsiz seğirme, sürekli hareket ettirme isteği gibi belirtilere neden olan huzursuz bacak sendromu, gece saatlerinde başlayan bacak ağrısı şikayeti ile karakterizedir. Sinir sistemi hastalıkları arasında oldukça yaygın olarak görülen huzursuz bacak sendromuna bağlı olarak gelişen bacak ağrıları, bacağın hareket ettirilmesi ya da yürüyüş ile azalır.
• Eklem Sorunları: Diz ekleminde var olan problemlerde ağrı yürüyüş ve ayakta durma ile artış gösterir. Ağrı genellikle diz çevresindedir. Kireçlenme, eklemlerde aşınma, kıkırdağın yırtılması sonucu oluşan kilitlenmeden kaynaklanır. Kalça ekleminden kaynaklanan ağrılar ise yürüyüş ile artış gösterir. Ağrı, kasık bölgesi ve femur olarak tanımlanan uyluk kemiklerinde hissedilir. Bel ekleminden kaynaklanan ağrı ise kalça bölgesinde hissedilir.
• Diyabet: Diyabet hastalarında oluşan sinir hasarlanmaları, diyabetik nöropati olarak bilinen ağrılara yol açabilir. Bu ağrılardan biri olan bacak ağrısı kendini; uyuşma, yanma ve karıncalanma şeklinde gösterir. Sinir hasarlanmasına bağlı olarak bacak yüzeyinde yara oluşumu da görülebilir. Fiziksel aktivite ile birlikte ağrı şiddetinde artış görülür.
• Gebelik: Sıklıkla görülen gebelik dönemi belirtileri arasında yer alan bacak ağrısı, büyük ölçüde alınan kilolardan kaynaklıdır. Anne adayının bacak kaslarının ne kadar güçlü olduğu ile bağlantılı olan bu durum özellikle ileri yaş gebeliklerinde daha şiddetli olur. Gebeliğe kilolu başlamak da hamilelikte görülen bacak ağrılarına neden olur. Kilolu başlanan gebeliklerde oluşan diyabet riski de bacaklarda şiddetli ağrı oluşumunu tetikleyen faktörler arasındadır.
• Çocukluk Dönemi: Her iki alt bacakta görülen, 71 saatten kısa süren ve tekrarlayıcı nitelikte olan bacak ağrıları, çocukluk döneminde görülen büyüme ataklarından kaynaklanır. Ancak bu durumun iyi gözlenmesi gerekir. Çocukluk döneminde oluşan bacak ağrılarında şişlik, kızarıklık, morluk gibi belirtiler olmaz. Geceleri başlayan bu ağrılara, özellikle 4 ile 6 yaş aralığındaki çocuklarda sıklıkla rastlanır. Herhangi bir hastalığın işareti olmayan çocukluk dönemindeki bacak ağrıları geçicidir.

Bacak ağrısı nasıl tedavi edilir?

Hemen her yaştan kişinin hayatının bir bölümünde yaşadığı bacak ağrısı, aşırı hareket, hareketsiz kalma, ağır yük taşıma ve kilo artışı ile birlikte ortaya çıkar. Bu durum kas dokusunun yorulmasından ya da zayıf olmasından kaynaklanır. Bu şikayetler, istirahat sonrasında tamamen iyileşir. Ancak bazı bacak ağrıları bacağın kendisinden kaynaklanır. Kemik, eklem, tendon, kas, sinir ve damarlarda var olan bir takım sorunlar ağrıya yol açabilir. Tüm bunların haricinde bacak ağrısı, bel fıtığı, diyabet, huzursuz bacak sendromu ve damar sertliği gibi sağlık problemlerinin bir belirtisi olarak da ortaya çıkabilir. Kişi bacak ağrısı şikayeti ile hastaneye başvurduğunda hekim, hastanın ayrıntılı olarak fizik muayenesini yapar. Ardından gerekli gördüğünde radyolojik tetkik ister. Bazı durumlarda sinir fonksiyonelliğinin araştırılması ve sinir ölçümü için EMG yapılmasını talep eder. Yapılan tetkik ve değerlendirme sonucunda bacak ağrısına neden olan etken saptanır ve uygun tedavi düzenlenir. Siz de bacak ağrısı ile ilgili rahatsızlık yaşıyorsanız, sağlık kontrollerinizi yaptırmayı ihmal etmeyin.

Kaynak Bilgisi : MedicalPark